Aibítir Laidineach
Is í an aibítir Laidineach (nó an aibítir Rómhánach) an córas scríbhneoireachta aibítreach is mó in úsáid ar fud an domhain sa lá atá inniu ann.
Tá 26 litir sa bhun-aibítir, agus úsáidtear é, le roinnt modhnuithe, sa chuid is mó de theangacha na hEorpa (roinnt tíortha Oir-Eorpach in easnamh), i Meiriceá Thuaidh agus Theas, san Afraic Fo-Sahárach, agus in oileáin an Aigéin Chiúin.
 | |
| Cineál | córas scríofa agus script nádúrtha |
|---|---|
| Cruthú | 7 haois "RCh" |
| Bunaithe ar | Old Italic (en)  |
| Stair | history of the Latin alphabet (en) |
| ISO 15924 | Latn (215) |
| Treo téacs | clé go deas |
| Raon Unicode | U+0041-005A,U+0061-006A, U+00AA,U+00BA,U+00C0-00D6,U+00D7-00F6,U+00F8-00FF, U+0100-017F, U+0180-024F, U+0250-02AF, U+02B0-02E4, U+1D00-1D25,U+1D2C-1D5C,U+1D62-1D65,U+1D6B-1D77,U+1D79-1DBE, U+1E00-1EFF, U+2071,U+207F,U+2090-209C, U+2102,U+2107,U+210A-2113,U+2115,U+2117-2125,U+2128,U+212A-2134,U+2139-213B,U+2141-214C,U+214E, U+2160-2188, U+2C60-2C7F, U+A722-A787,U+A78B-A7CA,U+A7D0-A7D1,U+A7D3,U+A7D5-A7D9,U+A7F2-A7FF, U+AB30-AB5A,U+AB5C-AB64,U+AB66-AB69, U+FB00-FB06, U+FF21-FF3A,U+FF41-FF5A, U+1D400-1D6A5, U+10780-10785,U+10787-107B0,U+107B2-107BA agus U+1D400-1D6A5 |
| Léarscáil dáileacháin | |
 | |
| Litreacha | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | X | Y | Z | |
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | x | y | z | |
Baintear úsáid as litreacha eile freisin i dteangacha éagsúla, m.sh. w i mBéarla agus Gearmáinis.
Forbairt
Seo an chéad aibítir Laidine a bhí ann A, B, C, D, E, F, H, I, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X. Cuireadh Y agus Z leis ar ball chun fuaimeanna ó theangacha eile a chur leis.
Nuair a cruthaíodh an aibítir Angla-Shacsanach bhí litreacha uile na Laidine ón am sin i gceist. Mar sin féin cuid de na litreacha atá sa Bhéarla anois níor tháinig siad isteach sa teanga sin ach le déanaí. An litir is déanaí a tháinig isteach ná ‘J’ nó ‘I’ agus eireaball air. Úsáideadh ‘I’ agus ‘J’ araon don litir chéanna agus níor glacadh le ‘J’ in aibítir an Bhéarla go dtí an naoú céad déag féin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Aibítir Laidineach, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.