Neutron

It is opboud út 2 down-quarks en 1 up-quark. Alle atoomkearnen op ééien nei befetsje neist ien of mear protoanen ek ien of mear neutronen. De ienige útsûndering is ¹H (de meast foarkommende foarm fan wetterstof), wêrfan de kearn út allinnich ien proton bestiet. De massa fan it neutron is frijwol lyk oan dy fan it proton (it neutron is wat swierder), mar it neutron mist de positive lading fan it proton.

De rêstmassa fan in neutron is 1,00894 atomêre massa-ienheid (a.i.), dat is 1,67493 × 10^-27 kg. It dieltsje kin frijkommme by kearnsplitsing, bygelyks yn kearnreaktors en by de eksploazje fan in atoombom, mar it is yn dizze frije tastân (dus bûten de atoomkearn) net stabyl. De ferfaltiid (oantsjutten mei τ) is 14:46 minuten. It ferrfalt ta in elektron, in proton en in elektron-antineutrino. Dit is in foarbyld fan β-ferfal (elektroanenemisje wurdt bêtastrieling neamd). Hast alle massa wurdt dêrby trochjûn oan it proton.

Neutroanen spylje in wichtige rol yn kearnreaksjes:

• neutroaneaktivearring
• kearnspliting

Se kinne ek brûkt wurde foar struktuerûndrsyk:

• neutroaneferstruiïng
  • Small Angle Neutron Scattering (SANS)

It neutron waard yn 1932 ûntdekt troch James Chadwick, dy't dêrfoar yn 1935 de Nobelpriis foar de Natuerkunde krige.