فتق (به انگلیسی: Hernia) یا باد فتق به پیش رفتگی درونی و خروج بافتها یا یکی از اندامها (اندرونه) مانند روده بزرگ یا فاسیای اندام یا بخشی از آن از دیوارهای که بهطور طبیعی آن را دربر میگیرد از طریق یک معبر یا کانال یا روزنه آناتومیک گفته میشود.
فتق | |
---|---|
تصویر شماتیک فتق کشاله ران از نمای پهلو | |
تخصص | جراحی عمومی |
نشانهها | درد به ویژه درد همراه با سرفه و تورم موضع |
عوارض | ولولوس ۱۲۳۴۵۶۷۸۹۱۰ |
عوامل خطر | استعمال دخانیات، چاقی، بیماری مزمن انسدادی ریه، دیالیز صفاقی، بارداری و بیماری بافت همبند |
روش تشخیص | تصویربرداری پزشکی |
درمان | جراحی |
فراوانی | ۱۸٫۵ میلیون نفر (در سال ۲۰۱۵) |
مرگها | ۵۹٬۸۰۰ نفر در سال ۲۰۱۵ |
طبقهبندی و منابع بیرونی |
فتق | |
---|---|
پرتونگاری ریه نشان دهنده فتق «مورگانی» | |
تخصص | جراحی عمومی |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | K40-K46 |
آیسیدی-۹-سیام | 550-553 |
مدلاین پلاس | 000960 |
ئیمدیسین | emerg/۲۵۱ ped/2559 |
سمپ | D006547 |
واژهٔ اندرونه یا اندام (مانند روده یا کبد) در کل به تمام اندامهای موجود و محصور درون حفرهای از فضای کالبدی یک جاندار گفته میشود. در بدن انسان فضای حفرهای شامل حفره پشتی (خلفی) و حفره شکمی (قدامی) بزرگترین فضاهای داخلی بدن انسان هستند. فتق تنها در مورد احشای آزاد یا دارای قابلیت جابهجا شدن به واسطه یک بیماری یا تروما رخ میدهد.
انواع مختلفی از فتق وجود دارد که درمانهای متفاوتی دارند. گاه پس از یک سوراخ شدگی بعد از عمل لاپاروسکوپی نیز ممکن است خروج یکی از احشا از جوشگاه اتفاق افتد که به فتق پُست-لاپاراتومی (بعد از انجام لاپاراتومی) شناخته میشود.
در حالت عمومی اگر پیشرفتگی هرنیا بهسمت درون بدن باشد فتق داخلی و اگر بیرونزدگی احشا به بیرون از بدن صورت گیرد، فتق خارجی نام میگیرد.
فتق کشاله ران یا فتق اینگوینال (inguinal hernia) به فتق در ناحیه کانال اینگوینال (کشاله ران) گفته میشود. این نوع از فتق از فراوانترین موارد فتق بوده و بسیاری از موارد فتق، نوعی از فتق کشاله ران هستند. فتق نافی، فتق فمورال و فتق اپی گاستریک.
علل فتق هیاتوس بسته به هر فردی متفاوت است. اما از جمله علل متعدد، علل مکانیکی است که عبارتند از: وزنهبرداری نامناسب، سرفههای سخت، ضربههای تند به شکم و وضعیت نامناسب بدن.
علاوه بر این، شرایطی که فشار حفره شکمی را افزایش میدهند نیز ممکن است باعث فتق یا بدتر شدن فتقهای موجود شوند. برخی از نمونهها عبارتند از: چاقی، زور زدن در حین دفع مدفوع یا ادرار (یبوست، بزرگ شدن پروستات)، بیماری مزمن انسدادی ریه، و همچنین، مایع در حفره شکمی (آسیت).
همچنین اگر عضلات به دلیل سوءتغذیه، سیگار کشیدن و فعالیت بیش از حد ضعیف شوند، احتمال بروز فتق بیشتر میشود.
علامت اصلی فتق درد است هرچند بسته به نوع فتق علائم دیگری نیز داریم مثلاً در فتق مغبنی تورم ناحیه کشاله ران ممکن است یا در هرنی هیاتال ریفلاکس معده به مری مشاهده میشود. اگر روده در کیسه فتق گیر کند فتق مختنق نامیده میشود که اگر جا نیفتد مورد اورژانس است و جراحی فوری الزامی است.
درمان اساسی فتق اینگوینال جراحی و ترمیم فاسیا و جدار شکم است هرچند احتمال عود و بُروز عوارض (مانند دردهای مزمن، انسداد روده) وجود دارد. جراحی به روش لاپاروسکوپی اغلب روش ترجیحی هرنیورافی است. در موارد عدم جراحی اقدامات نگهدارنده مانند استفاده از فتق بند و اجتناب از افزایش فشار داخل شکم (مانند سرفه و زور زدن) پیشنهاد میشود.
معنای فتق را در ویکیواژه، واژهنامهٔ آزاد، ببینید. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ فتق موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article فتق, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.