Frantziako lehen ministroa (frantsesez: Premier ministre Français), ofizialki Frantziako Errepublikako lehen ministroa, Frantziako Gobernuko burua da.
Hirugarren eta Laugarren Errepubliken garaian, gobernuburua Ministro Kontseiluko presidentea (frantsesez: président du Conseil des Ministres) zen. Bosgarren Errepublikaren ezarpenarekin, Ministro Kontseiluko Presidentetza abolitu zen, eta lehen ministroaren kargua ezarri.
Frantziako lehen ministroa | |
---|---|
Premier ministre de la République française | |
Orain karguan | |
Titularra | Gabriel Attal |
Hasiera | 2024ko urtarrilaren 9a |
Karguduna | |
Trataera | lehen ministro (informala) Beroren Gorentasun (dipl.) |
Honen kide | Ministro Kontseilua Estatu Kontseilua Nazio Defentsa eta Segurtasuneko Kontseilua |
Egoitza | Hôtel de Matignon |
Izendatzailea | Frantziako presidentea |
Kargualdia | Limite gabea |
Lehen titularra | Michel Debré |
Sorrera | 1958ko urriaren 4a |
Webgunea | gouvernement.fr |
Frantziako presidentearen atzetik, lehen ministroaren kargua da Frantziako Errepublikako bigarren kargurik garrantzitsuena. Presidenteak izendatzen du lehen ministroa, eta haren dimisioa eska dezake. Frantziako Nazio Biltzarrak lehen ministroa eta Gobernuko kideak kargutik ken ditzake. Izendatua izan ostean, lehen ministroak Ministro Kontseiluaren konposaketa proposatzen dio presidenteari.
Gaur egun, Gabriel Attal da Frantziako lehen ministro, 2024ko urtarrilaren 9an Emmanuel Macron presidenteak izendatu ostean.
Lehen ministroa Frantziako presidenteak izendatzen du, eta teorian, presidenteak nahiko lukeen edonor aukera dezake. Praktikan, berriz, Nazio Biltzarrak zentsura mozioaren bidez Gobernuko kideak kargutik ken ditzakeenez, lehen ministroaren izendapenak Biltzarreko gehiengoaren babesa izan behar du. Hori dela eta, 1986. urteko hauteskundeen ostean, François Mitterrand presidenteak Jacques Chirac izendatu behar izan zuen lehen ministro, nahiz eta biak alderdi politiko banatakoak izan.
Lehen ministroak Nazio Biltzarreko kideak izan ohi dira, baina gertatu izan da biltzarkideak ez ziren pertsonak lehen ministro izendatzea, aintzat hartuta zer esperientzia zuten burokrazian, atzerriko harremanetan eta abarretan.
Nahiz eta lehen ministroaren izendapena praktikoki Nazio Biltzarreko gehiengoaren araberakoa den, Gobernua eratzean ez da beharrezkoa lehen ministroak konfiantza mozio bat gainditzea, eta hortaz posible izango litzateke Parlamentuko gehiengoen aurkako Gobernu bat eratzea. Dena dela, tradizioz, lehen ministroak konfiantza mozio bat eskatzen du gobernua eratzean.
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Frantziako lehen ministro, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.