Dian Fossey
Dian Fossey (San Francisco, Ameriketako Estatu Batuak, 1932ko urtarrilaren 16a - Ruanda, 1985eko abenduaren 27an hilik aurkitua) zoologoa izan zen.
Virunga mendietan (Ruandan eta Zairen) gorilei buruz egindako ikerketengatik ezaguna.
| Dian Fossey | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | San Frantzisko, 1933ko urtarrilaren 16a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Karisoke Research Center (en)  , 1985eko abenduaren 26a (52 urte) |
| Hobiratze lekua | Karisoke Research Center (en) |
| Heriotza modua | berezkoa ez den heriotza |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Darwin College (en) College of Marin (en) Cambridgeko Unibertsitatea University of California, Davis (en) San José State University (en) Lowell High School (en) |
| Hezkuntza-maila | doktoretza |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | Wiki Euskaraantropologoa, primatologist (en) , etologoa, Wiki Euskarazoologoa, Wiki Euskarabiologoa, akademikoa, idazlea eta ekologoa |
| Enplegatzailea(k) | Cornell Unibertsitatea |
   | |
Bizitza
Ikasketak amaituta, haurrentzako erietxe batean lan egin zuen Kentuckyn. Goerge B. Schaller estatubatuar zoologoaren idatziek bultzatuta, Fosseyk bidaia bat egin zuen Afrikara, 1963an. Han Louis Leakey britainiar antropologoa ezagutu zuen, tximino handien jokabidea aztertzen ari zena, gizakiaren bilakaera argitzen lagunduko ziolakoan, eta berak adoretu zuen gorilei buruzko azterketa sakona egitera. Fosseyk banan-banan aztertu zuen zimino bakoitzaren portaera eta izaera, eta ordu arteko iritzi nagusia gezurtatuz, gorilak animalia sozial otzanak zirela ondorioztatu zuen. Hogeita bi urte igaro zituen gorilen ingurunea eta portaera aztertzen, eta lan horren guztiaren emaitza Gorillas in the Mist (1983, Gorilak lainopean) liburua izan zen.
1985ean Fossey hilda aurkitu zuten bere kanpalekuan. Agintarien ustez, gorilen eta beste animalia batzuen ezkutuko ehizari aurre egiteagatik hil bide zuten. Karisoken hilobiratu zuten, berak eraiki zuen ehiztariek eraildako gorilen hilerrian. New York, Washington eta Kalifornian omenaldi ugari egin zitzaizkion.
Fosseyk egin zuen ikerketa eta kontserbazio lanari esker, mendiko gorilak Ruandako gobernuaren eta nazioarteko zientzia-elkarteen babespean daude egun.
Zinema
Gorilak lainopean liburu arrakastatsua izan zen eta Michael Apted zuzendariak filme arrakastatsua egin zuen 1988 urtean Gorillas in the Mist. Sigourney Weaver aktoreak egin zuen Dian Fosseyren papera.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Datuak: Q234224
Multimedia: Dian Fossey / Q234224
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Dian Fossey, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.