Triptiko

Triptiko (greke triptychon) estas pentraĵo sur tabulo, konsistante el tri paneloj, el kiuj la du ekstremaj – kunligitaj al al centra per ĉarniroj – povas refaldiĝi kontraŭ tiu kaj ĝin plene kovri.

Ĝi elformiĝis en la 14-a jarcento. Oni nomas ankaŭ triptiko la tripartan, alfermeblan etan altaron, bildon.

Triptiko
La ĝardeno de la delicoj de Hieronymus Bosch, unu el plej famaj triptikoj en la mondo, Prado-Muzeo, Madrido.

Defino

Laŭ Francisko Azorín triptiko estas Bildo tripanela; pentraĵo trifaldebla, foje uzata kiel retablo. Triptikoj -aŭ diptikoj, aŭ poliptikoj, laŭ la nombro de folioj- estis nomataj la unuaj libroj aŭ albumoj de la antikvaj grekoj k. romanoj: la folioj -skribotabuletoj- estis el ligno, metalo aŭ eburo, flanke kunligitaj per ŝnuro aŭ ĉarniroj Li indikas etimologion el la greka triptikos, el trais + ptikos (tri faldoj), kaj de tie la latina triptychus. Kaj li aldonas la terminon polikliniko.

Triptiko en Esperanto

Brusela skulptisto, sinjoro Devaert, faris triptikon kun vortoj en Esperanto kun aludoj al diversaj religioj kaj filozofioj. Kiam la triptiko estas fermita, oni legas la nekompletan frazon "Mi estas la pordo de la senfina..." kaj kiam ĝi malfermiĝas, aperas la solvo per la lasta vorto : "AMO". La artaĵo simbolas la universalan amon kaj toleremon kaj ĝiaj uzitaj lignospecoj devenas de la kvar anguloj de la mondo : la cipreso, pinarbo kaj cedro estas krome bibliaj arboj.

Notoj kaj referencoj


Tags:

14-a jarcentoGreka lingvoPaneloPentraĵoTabuloĈarniro

🔥 Trending searches on Wiki Esperanto:

KapitaloPermesiloMirinfanoFinnlandoNysaItalioVatnajökull (nacia parko)Ardes (romano)11724 RonaldhsuFrutigen (stacidomo)LaosoSociaj protestoj de 1968Mikaelo TompaPtolemeo la 5-aLupusoBelmezLegnicaEsperanto‑VikipedioEnkarniĝoJuchitán de ZaragozaThomas MannJohn Millington SyngeEgipto (mitologio)Sankta Romia ImperioChatGPTIslama kalendaroBaiduNazia GermanioManĝaĵoGoogleRevizia latinliteriga transskribo de la korea lingvoUnua MondmilitoOrangutanoNov-ZelandoPlungėPreventa militoHewlett-PackardFranca revolucio de 1789SiberioBulgara lingvoĈefurboSuper Mario 64RetpoŝtoProgramaroArcaicam Esperantom321 FlorentinaIntermama fendoOnce Upon a Time in HollywoodKemia atako kontraŭ ĤalabĝoHungarioFeroLordeJuliana kalendaroManoTajlandoMonakoLudkartoOtomana Imperio9Usona varianto de la angla lingvo191640BrunaJudojHerman HeijermansHispana lingvoZoltán GaálKoboloSueza Kanalo🡆 More