Lettyr Juys

She lettyr bun-chooish y duillag shoh. My ta sym ayd ayns keeall elley yn 'ockle shoh, lhaih juys.

Juys - Romanagh
Shennaghys as aase
Egyptagh
Proto-Semetagh
Feaneeckagh
Greagagh
Cosoylaghey
Gaelgagh	Kyrillagh
Troyn
Rhank 'syn abbyrlhit:	10
Keealyn
Oaylleeaght: Joule, ny howse bree (J) Maddaght: earroo conrieugh (j), myr dy vel i2 = -1. She iuar t'ayn son y chooid smoo, agh ta juys ry-akin ny keayrtyn, ayns jeshaghteyrys lectragh er lheh, son dy haghney ny chovestey myrane lesh stroo lectragh. Çhengoaylleeaght: lhiattagh [j] ny /j/ Çhengoaylleeaght: screebagh [ʝ] ny /ʝ/

She jeihoo lettyr abbyrlhit ny Gaelgey eh juys (J, j), rere'n abbyrlhit Romanagh jeianagh, ga nagh row eh ec yn abbyrlhit Ladjynagh.

Haink juys jeh iuar 'syn 16oo eash. Ta bun y lettyr jalloo-ocklyn Egyptagh jeh lurg as laue echey. Va'n sheean (/ʕ/) ec yn 'ockle Egyptagh, agh haink eh dy chowraghey /j/ ayns çhengaghyn Semetagh, er y fa dy row /j/ ec toshiaght ny focklyn v'oc son lurg. She yodh v'ayn.

Ghow ny Greagee cummey jeh son iota 'syn abbyrlhit Greagagh, as eshyn çheet er /i/. Ren ny Romanee ymmyd jeh'n lettyr cheddin 'syn abbyrlhit Romanagh. Va juys ny chummey elley jeh'n lettyr cheddin, as derrey'n 16oo eash, ren ad ymmyd jeh'n daa lettyr son y daa heean.

Ayns Shenn Vaarle, v'ad screeu y myn-heean /dʒ/ myr cʒ.. Va myn-heean casley rish ec Shenn Rangish, jeh /j/ Ladjyn, as v'ad ny screeu myr i. Fo cummaght Shenn Rangish, haink ny screeudeyryn Sostnagh y yannoo ymmyd jeh i (as eisht j) son /dʒ/ ec toshiaght focklyn ny Shenn Vaarle. Myr sampleyr, iest, eisht jest ("spotçh"), agh screeu ad DG ayns buill elley, myr sampleyr hedge ("cleigh"). Haink ymmydyd elley stiagh 'sy Vaarle jeh focklyn eeassit ass Frangish as çhengaghyn elley; myr sampleyr, adjoin ("lhiattaghey"), junta ("hoontey"). Y chied lioar Baarle eddyrscarr i as j dy baghtal, hie eh er soilshaghey magh ayns 1634.

'sy Ghaelg hene, ta'n lettyr çheet jeh'n abbyrlhit Baarleagh liorish obbyr John Phillips, Aspick Sodor as Mannin, as e lheid cairscreeu y yannoo son y Ghaelg ayns ny 1700yn.

'sy Ghaelg, ta juys çheet er yn affricaid /dʒ/, as shen kiart 'sy Vaarle neesht son y chooid smoo.

Ayns çhengaghyn Germaanagh, as ny çhengaghyn Baltagh as Slavagh ta jannoo ymmyd jeh'n abbyrlhit Romanagh, t'eh çheet er y lhiattagh /j/ dy mennick.

Ayns ny çhenaghyn Romanagh, t'eh ny screebagh son y chooid smoo. She screebagh lurg-chooyeeacklagh cronnaneagh (/ʒ/) t'ayn ec Frangish, Portiugish as Roomainish, agh ayns Cataloanish, she screebagh cleaoil cronnaneagh t'ayn (/ʝ/). Ayns Spaainish, ta feeu eddyr /x/ as /h/ echey, bentyn rish yn abbyrt t'ayn.

Çheumooie jeh'n Europey, ta juys çheet er /ʒ/ ayns Turkish, Asserbajaanish as Tatarish. Ayns Indoneeshish, Somaalish, Malayish, Igboish, Shonaish as Soolooish, t'eh çheet er /dʒ/. Ayns Konkanish, Yorubaish, Oromoish]] as Swahilish, t'eh çheet er bleaystagh cleaoil cronnaneagh, /ɟ/. Ayns Kiowaish, she bleaystagh cooyl-eeacklagh neuchronnaneagh t'ayn (/t/).

Ayns aascreeu Hanyu Pinyin, ta juys çheet er affricaid cooyl-eeacklagh cleaoil, /tɕ/.

Ayns Unicode, ta j mooar ec U+0050 as j beg ec U+0070.

Ayns ASCII, ta j mooar ec 74 as j beg ec 106. Ayns earrooyn jeesoil, shen 01001010 as 01101010.

Ayns EBCDIC, ta j mooar ec 209 as j beg ec 145.

Ayns HTML as XML, ta j mooar ec "J" as j beg ec "j".