Cycaki (Mammalia) su klasa rěpnikow. K jich charakteristiskim pśiznamjenjam słuša kóža a cycanje dorosta z mlokom. Swětadaloko buchu źinsajšno wokoło 5.500 recentnych družynow rozeznawane, kótarež buchu w tśi pódklasach rozdźělone: jaja njasece pracycaki (Protheria), měškarje (Metatheria) a wuše cycaki abo placentawcy (Eutheria), ku kótarymž teke cłowjek słuša.
Systematika
Cycaki buchu do tśi pódklasow z něźi 25 až 30 pórědow rozdźělone, kótarež buchu z jich strony pśi měškarjach a wušych cycakach hyšći raz dwě resp. styri nadpórědowanym kupkam pśiźělowaś mógu. Bóle detailowa systematika z wšych swójźbami se namaka w systematika cycakow.
Wallabia bicolor (nimski Sumpfwallaby), družyna kenguruwow, ako pśikład za měškarjow
Šnapacowe zwěrje
kósćeńc šnapacowego zwěrjeśa
njewjericka(Sciurus vulgaris) ako pśikład za wušych cycakow
Pódklasa: Pracycaki (Protheria)
Kloakowe zwěrjeta Monotremata
Pódklasa: Měškarje (Marsupialia)
Nadpórěd Ameridelphia
Pórěd (Didelphimorphia)
Pórěd (Paucituberculata)
Napórěd Australidelphia
Pórěd Microbiotheria (z jadnučkej družynu Chiloé-měškarjowa ratwa (Dromiciops gliroides))
Pórěd (Notoryctemorphia)
Pórěd (Dasyuromorphia)
Pórěd (Peramelemorphia)
Pórěd Diprotodontia
Pódklasa: Wuše cycaki (Eutheria)
Nadpórěd Afrotheria
Pórěd Tenrekartige (Afrosoricida)
Pórěd Rüsselspringer (Macroscelidea)
Pórěd Röhrenzähner (Tubulidentata, z jadnučkej družynu Erdferkel (Orycteropus afer))
Pórěd Bibymalagasia †
Pórěd Schliefer (Hyracoidea)
Pórěd Pyskowace (Proboscidea, z jadnučkej swójźbu słony (elefanty) (Elephantidae))
Ameridelphia se ako parafyletiska kupka rozwažuju.
Dwójokopytarje a wjelryby buchu cesto k zgromadnej pórěźe (Cetartiodactyla) zjate, dokulaž se su wjelryby z dwójokopytarjow wuwili, kótarež bźez toś togo zebraśa by parafyletiska kupka byli.
„Kopytarje“ (Ungulata) wěcej njejsu w toś tej systematice žedna systematiska kupka, ale rozdźělne, nic bliže pśiswójźbne taksy zabjeru. Toś te rozdźělenje jo pak wobzwadne.
Tu ako Tenrekartige (Afrosoricida) wóznamjenjone zwěrjeta buchu něga překasančnikam pśirědowane, by se pak jano konwergentnje wuwili mógli.
Die Fledertiere buchu w někotarych systematikach do bliskostnego poměra k primatam stajone, wótergi buchu tež ako dwa jano konwergentnje wuwiwše taksy, lětajuce psyki a njetopyrje wobglědowane. Beides wird nach jüngeren Untersuchungen aber als nicht zutreffend erwogen.
Zarědowanje Rüsselspringer, Erdferkels a ceslinatych zwěrjetow jo było dłujko diskutěrowane, genetiske pśepytowanja dopokazuju pak pśisłušnosć k pśecej górjejce mjenjowanym kupkam.
Hlej pśidatne informacije we Wikispecies: Mammalia
This article uses material from the Wikipedia Dolnoserbski article Cycaki, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wopśimjeśe stoj pód CC BY-SA 4.0 k dispoziciji, jolic njejo se hynac pódało. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Dolnoserbski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.