Cycaki

Cycaki

někotre cycaki: girafa (horjeka nalěwo), (Acerodon jubatus), jěž, law
systematika
domena	Eukaryoty
swět	Zwěrina
nadkmjen:	(Deuterostomia)
kmjen:	Chordazwěrjata (Chordata)
podkmjen:	Rjapniki (Vertebrata)
nadrjadownja:	(Gnathostomata)
rjadownja:	Cycaki (Mammalia)
rjad:	(Tetrapoda)
wědomostne mjeno
Mammalia
Linnaeus (1758)
Podklasy
(Protheria) (Metatheria) (Eutheria)
p • d • w

Cycaki su klasa rjapnikow. K jich charakteristiskim znamjenjam słušatej koža a cycanje dorosta z mlokom. Swětadaloko so dźensa wokoło 5.500 recentnych družinow rozeznawa, kotrež so do třoch podklasow dźěla: jeja njesuce pracycaki (Protheria), měchawcy (Metatheria) a wyše cycaki abo placentawcy (Eutheria), ke kotrymž tež čłowjek słuša.

 

Cycaki buchu do třoch podrjadownjow z něhdźe 25 do 30 rjadami rozdźělene, kotrež buchu pola měchawcow a wyšich cycakow hišće dwěmaj resp. štyrjom nadrjadowanym skupinam přirjadowane. Dokładniša systematika ze wšěmi swójbami namaka so w systematice cycakow.

 

Wallabia bicolor (němsce Sumpfwallaby), družina kenguruwow, jako přikład za měchawcow

 

Pyskač

 

kosćowc pyskača

 

wjewjerčka (Sciurus vulgaris) jako přikład za wyšich cycakow

• podrjadownja: Pracycaki (Protheria)
  • Kloakowcy Monotremata
• podrjadownja: Měchawcy (Marsupialia)
  • nadrjad Ameridelphia
    • rjad (Didelphimorphia)
    • rjad (Paucituberculata)
  • nadrjad Australidelphia
    • rjad Microbiotheria (z jeničkej družinu Chiloé-měchawica (Dromiciops gliroides))
    • rjad (Notoryctemorphia)
    • rjad (Dasyuromorphia)
    • rjad (Peramelemorphia)
    • rjad Diprotodontia
• podrjadownja: Wyše cycaki (Eutheria)
  • nadrjad Afrotheria
    • rjad Tenrekartige (Afrosoricida)
    • rjad Rüsselspringer (Macroscelidea)
    • rjad Röhrenzähner (Tubulidentata, z jeničkej družinu Erdferkel (Orycteropus afer))
    • rjad Bibymalagasia †
    • rjad Schliefer (Hyracoidea)
    • rjad Rydłače (Proboscidea, z jeničkej swójbu słony (Elephantidae))
    • rjad Sireny (Sirenia)
  • nadrjad Nebengelenktiere (Xenarthra)
    • rjad Gepanzerte Nebengelenktiere (Cingulata)
    • rjad Zahnarme (Pilosa)
  • nadrjad Euarchontoglires
    • rjad Spitzhörnchen (Scandentia)
    • rjad Riesengleiter (Dermoptera)
    • rjad Primaty (Primates)
    • rjad Hrymzaki (Rodentia)
    • rjad Zajacy (Lagomorpha)
  • nadrjad Laurasiatheria
    • rjad Insektožrački (Eulipotyphla)
    • rjad Fledertiere (Chiroptera)
    • rjad Šupiznaki (Pholidota)
    • rjad Rubježne zwěrjata (Carnivora, inkluziwnje ćulenje (Pinnipedia))
    • rjad Jednokopytače (Perissodactyla)
    • rjad Dwukopytače (Artiodactyla)
    • rjad Wjelryby (Cetacea)

Někotre přispomnjenja wo tutej systematice:

• Ameridelphia so jako parafyletiska skupina rozwažuja.
• Dwukopytače a wjelryby buchu často k zhromadnej porjedźe (Cetartiodactyla) zjate, dokelž so su wjelryby z dwukopytačow wuwili, kotrež bjez tutoho zjeća bychu parafyletiska skupina byli.
• „Kopytače“ (Ungulata) wjace njejsu w tutej systematice žana systematiska skupina, ale rozdźělne, nic bližo přiwuzne taksy zjimaja. Tute rozdźělenje je pak dwělomne.
• Tu jako Tenrekartige (Afrosoricida) woznamjenjene zwěrjata buchu prjedy překasančnikam přirjadowane, by so pak jeničce konwergentnje wuwili móhli.
• Die Fledertiere buchu w někotrych systematikach do bliskostneho poměra k primatam stajene, druhdy buchu tež jako dwaj jeničce konwergentnje wuwiwše taksy, lětace psyki a njetopyrje wobhladowane. Beides wird nach jüngeren Untersuchungen aber als nicht zutreffend erwogen.
• Zarjadowanje Rüsselspringer, Erdferkels a šupiznakow bě dołho diskutowane, genetiske přepytowanja dopokazuja pak přisłušnosć k přeco horjeka mjenowanym skupinam.

Tutón přinošk ma so hišće přełožić.

• de:Säugetiere