Ыджыд Лун

Лӧсьӧдӧма Иисус Кристос ловзьӧм лун кузя. Ыджыд лун — ветлысь празьник. Ӧнія кадӧ Ыджыд лунсӧ быд во арталӧны тӧлысь-шонді календар серти.

Йӧз костын Ыджыд лунсӧ вермӧны сідзжӧ шуны рочӧнджык «Паска».

Ыджыд лунсӧ йӧз костын шуӧны медся югыд празьникӧн. Ставӧн ӧта-мӧднысö чолӧмалӧны: «Кристос воскресе!». Вочавидзӧны: «Воистину воскресе!». Бӧръя кадӧ комиӧдӧны: «Кристос ловзис!» — «Збыльысь ловзис!» Тадзи жӧ чолӧмасьӧны туй вылын вочаасигӧн и гӧсьтӧ пыригӧн.

Ыджыд лунся пызан сайын медводз сёйӧны кольк. Перво сёйӧны кӧзяин да кӧзяйка, сэсся пӧль-пӧч, и медбӧрын — челядь. Мукӧд котырын вермасьӧны, кодлӧн колькйыс медъён. Быдӧн бӧрйӧ аслыс кольк, тотшкысьӧны: кодлӧн колькйыс дзоньӧн кольӧ, тотшкысьӧ мӧдкӧд. Потӧм кольксӧ сёйӧны. Кӧнсюрӧ колькнас оз тотшкысьны, а пызан ӧта-мӧдар помсяньыс воча гӧгыльтӧдӧны. Мукӧдлаас сёйтӧдзыс кольксӧ колӧ гӧгльӧдны пызан вывті. Ыджыд лунӧ тшӧктӧны челядьӧс быгльӧдлыны кольксӧ джодж кузя, медым курӧгъясыс бурджыка кутасны вайсьыны.

Ыджыд лунся гажӧдчӧмъяс нюжалӧны вежон чӧж. Тайӧ вежон чӧжыс бувгӧны жыннянъяс, быд морт вермӧ жыннянӧ звӧнитны. И тайӧ лунъяснас пӧ жыннян горыс зэв аслыспӧлӧс, кылӧ пӧ: «Ульлун воис!», «Блин да кӧвдум!», «Черинянь да кольк!».

Ыджыд лун кежлӧ сувтӧдӧны быдсяма пӧлӧс качайяс: пӧвъя качай, козёл, потана качай, шырана качай, вӧчӧны сигӧр кер вывсянь, луд вылын и сарайын. Качай вылӧ пуксьӧны некымынӧн, шӧрас пырджык пуксьӧдӧны гудӧкасьысьӧс, сьылӧны частушкаяс и кузь сьыланкывъяс. Тшӧкыда качайтчӧны и ныла-зонма. Мукӧдлаас качайсӧ вӧчӧны сигӧр кер вылö. Кӧдзыд кӧ, вӧзйысьӧны кодлыкӧ звӧз вылас. Челядьлы лӧсьӧдӧны качайяссӧ торйӧн, пырджык сарайын.

Мукӧд сикт—грездас Ыджыд лунсянь заводитӧны чеччавны пӧвйӧн. Чукӧртчӧны ӧшинь улӧ либӧ луд вылӧ. Пес вылӧ пуктӧны пӧв, кык морт сувтӧны пӧв ӧтар-мӧдар помас, ӧтикыс пӧв вылас чеччыштӧ, мӧдыс сэк кості вывлань качӧ. Коді усяс, сы места мӧд сувтӧ. Луздорын пӧвйӧн чеччалӧны Ен каян лунӧ.

Ыджыд лунсянь вичкоса служитысьяс заводитӧны ветлӧдлыны сиктса олысьяс дорті, и вежон чожӧн кытшовтӧны вичко улӧ пырысь став грездсӧ. Олӧма йӧз казьтылӧны, попъяс локтігкежлӧ пӧ дасьтӧны медся чӧскыд сёян-юансӧ, торъя дозъясӧ пуктӧны шобді, сю, ид тусь, тэчӧны пызан вылӧ пӧжас, кольк, рысь. Вичкоса служитысьяс да налы отсасьысьяс зібъя енъясӧн да вичкоса ыджыд пу крестӧн пырӧны керкаӧ, сьылӧны молитваяс, вежӧдӧны сёян и тусь. Кутшӧмсюрӧ керкаясын пуксьылӧны пызан сайӧ, мыйтакӧ сёянсӧ босьтӧны аскӧдныс, сэсся разӧдӧны сійӧс гӧля олысьяслы, и неыджыд юкӧн кольӧ вичколы.

Ыджыд лунсянь гӧра-кӧдзаӧдз том йӧз чукӧртчӧны луд вылӧ сьывны-ворсны. Изьва вожын татшӧм ворсӧмыс шусьӧ «Войлӧм». Ыджыд лунсянь ывлаын, кос нин кӧ, ворсӧны «Каръясьӧмӧн», «Мачӧн».

Ыджыд луныс кӧ бур, и шондіыс ворсӧ — мича, бур во лоӧ.

• Коми календар. 2009 во / Лöсьӧдiс Ӧльӧш Рассыхаев. — Сыктывкар, 2008.