Daeareg Gorgyfnod
Israniad o amser daearegol sy’n llai nag eon ond yn fwy na chyfnod yw gorgyfnod (Saesneg: era).
| Talpiau o (strata) creigiau mewn stratigraffeg | Cyfnodau o amser mewn cronoleg daearegol | Nodiadau |
|---|---|---|
| cyfanswm o 4, hanner biliwn o flynyddoed, neu ragor | ||
| cyfanswm o 10, sawl can miliwn o flynyddoedd | ||
| diffiniwyd 22, degau i ~miliwn o flynyddowedd | ||
| degau o filiynnau o flynyddoedd | ||
| miliynnau o flynyddoedd | ||
| llai nag oes, nis defnyddir yn llinell amser yr ICS | ||
Mae'n rhanu'r 'eon' yn israniadau llai. Yr hyn sy'n hollti amser yn grwpiau llai, yn aml iawn ym myd y daearegwr, yw digwyddiadau yn ymwneud â cherrig y Ddaear, newid hinsawdd, rhywogaethau'n cael eu difodi neu impact catastroffig gwibfeini wrth daro'r Ddaear.
Yn gorffennol, galwyd y gorgyfnodau Hadeaidd, Archeaidd a Proterosöig yn "Gyn-Gambriaidd", a oedd yn cwmpasu pedair biliwm o flynyddoedd y Ddaear cyn i gregyn neu esgyrn ymddangos.
| Gorgyfnod | Ysbaid o amser (miliwn o flynyddoedd CP) |
|---|---|
| Cainosöig | 65.5 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Mesosöig | 251 to 65.5 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Paleosöig | 542 to 251 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Neoproterosöig | 1,000 to 542 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Mesoproterosöig | 1,600 to 1,000 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Paleoproterosöig | 2,500 to 1,600 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Neoarchean | 2,800 to 2,500 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Mesoarchean | 3,200 to 2,800 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Paleoarchean | 3,600 to 3,200 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Eoarchean | 3,800 to 3,600 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
| Hadean (answyddogol) | Ffurfio'r Ddaear - 3,800 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Cyfeiriadau
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Gorgyfnod (daeareg), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.