Fernand Léger: Cyfarwyddwr ffilm a aned yn Argentan yn 1881

Yn ei waith cynnar dyfeisiodd arddull personol o Giwbiaeth a newidiodd i fod yn arddull mwy ffigurol a phoblogaidd. Mae'r modd a lwyddodd i symleiddio a chreu ffurfiau bras lliwgar yn ei gyfrif fel un o ragflaenwyr celf Pop.

Fernand Léger
Ffugenw	Lezhe, Fernan
Ganwyd	4 Chwefror 1881  Argentan
Bu farw	17 Awst 1955  Gif-sur-Yvette
Dinasyddiaeth	Ffrainc
Alma mater	Académie Julian École nationale supérieure des arts décoratifs
Galwedigaeth	arlunydd, cyfarwyddwr ffilm, cerflunydd, cynllunydd llwyfan, dylunydd gwisgoedd, cynllunydd, athro, arlunydd graffig, drafftsmon, darlunydd, gwneuthurwr printiau, gwneuthurwr ffilm, seramegydd, drafftsmon
Adnabyddus am	Composition of three figures, The Alarm Clock, Q3231721
Arddull	portread, figure painting, celf tirlun, paentiadau crefyddol, bywyd llonydd
Prif ddylanwad	Henri Rousseau
Mudiad	Ciwbiaeth, moderniaeth
Priod	Nadia Léger
llofnod

Ganwyd yn Argentan, Normandi yn fab i ffermwr, bu'n prentis i bensaer yn Caen 1897-9. Symudodd i Baris ym 1900 ble fu'n gweithio i ennill bywoliaeth fel drafftsmon i bensaer. Yn dilyn ei wasanaeth miliwrol astudiodd celf yn École des Arts Décoratifs ac Académie Julian. Dim ond yn 25 oed ddechreuodd weithio fel arlunydd wedi'i ddylanwadau gan Paul Cézanne ac Argraffiadaeth (Impressionnisme).

 

Ym 1907 symudodd i Montparnasse ym Mharis a oedd yn ardal boblogaidd gydag artistiaid ifanc avant-garde. Yno cyfarfu ag arlunwyr fel Marc Chagall a Robert Delaunay. O 1909 fe gydweithiodd gydag arlunwyr Ciwbaidd (Cubist) a datblygodd arddull dynamig a oedd hefyd yn cynnwys ffigyrau ag elfennau tiwbiau a silindrau. Ym 1910 arddangosodd ei waith gyda Chiwbwyr fel Jean Metzinger.

Datblygodd ei waith i fod yn fwy haniaethol (abstract) tan 1914 fel y gwelir yn y gynfas Contraste de formes, 1913. Yn 1914 pan fu rhaid iddo ddychwelyd i Fyddin Ffrainc i ymladd yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Tra yn Verdun dioddefodd ymosodiad nwy gwenwyn.

Bu'r arfau, drama ac egni'r rhyfel yn ddylanwad mawr ar ei waith, ffigurau yn ei ddarluniau'n ymddangos fel peiriannau neu robotiaid.

Yn y 1920 daeth yn gyfaill gyda'r pensaer modern Le Corbusier, arbrofodd gyda murluniau a chynlluniodd setiau a gwisgoedd ar gyfer y ballet.

Dihangodd rhag yr Ail Ryfel Byd yn fyw Unol Daleithiau rhwng 1940-5 yn dysgu ym Mhrifysgol Yale.

Pan ddychwelyd i Ffrainc pan ymunodd â'r Blaid Gomiwnyddol. Bu'n weithgar fel peintiwr, cynllunydd i'r ballet a hefyd cerfluniau, ceramig a gwaith gwydr lliw.

Cydnabuwyd fel arlunydd o fri ac ym 1952 gosodwyd pâr o'i furluniau yn Neuadd Fawr y Cenhedloedd Unedig yn Efrog Newydd.