Eglwys Gadeiriol: Adeilad eglwysig Cristnogol sydd yn gwasanaethu fel sedd esgob a'r eglwys pennaf yn ei esgobaeth

Mae'r term yn bodoli mewn enwadau sydd ag esgobion, megis Anglicaniaeth a Chatholigiaeth, yn unig. Yr unig eithriad yw Eglwys yr Alban, lle mae'r term yn cyfeirio at eglwysi a oedd yn seddi i esgobion cyn y Diwygiad Protestanaidd. Caiff y term ei ddefnyddio yn anffurfiol yn aml i gyfeirio at eglwysi sydd yn fawreddog eu hymddangosiad ond nad sydd ag esgobion yn breswyl ynddynt. Y math arall o eglwys mawr yng Ngorllewin Ewrop yw'r abaty.

Yr Almaen

• Eglwys Gadeiriol Aachen
• Eglwys Gadeiriol Cwlen
• Eglwys Gadeiriol Speyer

Brasil

• Eglwys Gadeiriol Brasília
• Eglwys Gadeiriol Salvador

Cymru

Anglicanaidd (Yr Eglwys yng Nghymru)

gweler hefyd Rhestr esgobaethau Anglicanaidd Cymru

• Eglwys Gadeiriol Aberhonddu
• Eglwys Gadeiriol Bangor
• Eglwys Gadeiriol Casnewydd
• Eglwys Gadeiriol Llandaf
• Eglwys Gadeiriol Llanelwy
• Eglwys Gadeiriol Tyddewi

Catholig (Talaith Caerdydd)

• Eglwys Gadeiriol Abertawe
• Eglwys Gadeiriol Caerdydd
• Eglwys Gadeiriol Wrecsam

Yr Eidal

• Basilica San Marco, Fenis
• Eglwys Gadeiriol Fflorens
• Eglwys Gadeiriol Milan
• San Giovanni in Laterano, Rhufain

Ffrainc

• Eglwys Gadeiriol Amiens
• Eglwys Gadeiriol Bourges
• Eglwys Gadeiriol Chartres
• Notre-Dame de Paris
• Eglwys Gadeiriol Reims
• Eglwys Gadeiriol Rouen
• Eglwys Gadeiriol Saint-Denis

Lloegr

• Eglwys Gadeiriol Birmingham
• Eglwys Gadeiriol Blackburn
• Eglwys Gadeiriol Bradford
• Eglwys Gadeiriol Bryste
• Eglwys Gadeiriol Caer
• Eglwys Gadeiriol Caergaint
• Eglwys Gadeiriol Caerliwelydd
• Eglwys Gadeiriol Caerloyw
• Eglwys Gadeiriol Caerlwytgoed
• Eglwys Gadeiriol Caerlŷr
• Eglwys Gadeiriol Caersallog
• Eglwys Gadeiriol Caerwrangon
• Eglwys Gadeiriol Caerwynt
• Eglwys Gadeiriol Caerwysg
• Eglwys Gadeiriol Coventry
• Eglwys Gadeiriol Chelmsford
• Eglwys Gadeiriol Chichester
• Eglwys Gadeiriol Derby
• Eglwys Gadeiriol Durham
• Eglwys Gadeiriol Efrog
• Eglwys Gadeiriol Ely
• Eglwys Gadeiriol Guildford
• Eglwys Gadeiriol Henffordd
• Eglwys Gadeiriol Lerpwl
• Eglwys Gadeiriol Lincoln
• Eglwys Gadeiriol Manceinion
• Eglwys Gadeiriol Newcastle
• Eglwys Gadeiriol Norwich
• Eglwys Gadeiriol Peterborough
• Eglwys Gadeiriol Portsmouth
• Eglwys Gadeiriol Ripon
• Eglwys Gadeiriol Rochester
• Eglwys Gadeiriol Rhydychen
• Eglwys Gadeiriol Sant Pawl, Llundain
• Eglwys Gadeiriol Sheffield
• Eglwys Gadeiriol Southwell
• Eglwys Gadeiriol St Albans
• Eglwys Gadeiriol St Edmundsbury
• Eglwys Gadeiriol Southwark
• Eglwys Gadeiriol Truro
• Eglwys Gadeiriol Wakefield
• Eglwys Gadeiriol Wells

Norwy

• Eglwys Gadeiriol Nidaros

Sbaen

• Basilica San Martin de Mondoñedo
• Eglwys Gadeiriol Burgos
• Eglwys Gadeiriol Santiago de Compostela
• Eglwys Gadeiriol Sevilla