Diamańt

Pòzwa pòchòdzy òd stgr. adamas (‘niedobëti’, ‘niepòkònóny’, ‘nie do zniszczeniô’). Je nôcwiardszą znóną substancją w nôtërë.

Diamańt to czësti wãdżel, jedna òd jegò alotropowëch òdmian.

• dobrô ceplnô przewòdnosc
• je dobrim izolatorã

• pierwòszné pòkładë
• wtórné pòkładë

• Jindie – diamańtonośnô òbéńda cygnie sã na Hindustańsczi Półwëspie w dolëznie rzéków: Penner, Kistnach, Gadavary. Strzédnô wielkosc diamańtów 0,6 karata
• Ruskô – w Jakùcji (Trubka Udacznaja), Ural, Płw. Kola
• Australiô – nad rzekama Gwadir i Darling
• Pôłniowô Afrika – dorzéczé Oranje, Vaal – znóne òd 1867 r. W 1870 r. òdkrëto pierwòszné pòkładë kimberlitowégò tipù kòl Kimberley. Tu w kòpalniach nalazłé òstałë nôwiãkszé i nôbarżi znóne diamańty: Cullinan, Excelsior, Petz, Wiktoria, Juliusz Man
• Demòkraticzna Repùblika Kongo – pòkładë colemało òkrëchòwé
• Brazyliô – Minas Gerais, Mato Grosso, Parana – aluwialné pòkładë. Je tu baro wiele diamańtów czôrnych (karbonado)
• Botswana – Orapa
• Namibia
• Sierra Leone 
• Senegal
• Kanada
• Zjednóné Kraje 
• Angola
• Kongo
• Lesotho
• Tanzaniô
• Ghana
• Ùbrzég Słoniowëch Kłów
• Burkina Faso
• Gwineja
• Liberiô

• przë produkcje materiałów i nôrządzów scérnëch
• do produkcje termoplasticznëch past
• w jubilerstwie

 

• Cyrkòn
• Kòrund
• Topaz
• Spinel
• Kwarc
• Cyrkòniô

 

• Cullinan – 3106 karatów, pòdzelony na 105 dzélów i òszlifòwany;
• Excelsior – 995,2 karata, pòdzelony na 11 dzélów i òszlifòwany;
• Prezydent – 726,6 karata, brazylijsczi, pòdzelony na 29 dzélów i òszlifòwany;
• Jonker – 726 karatów, pòdzelony na 15 dzélów i òszlifòwany;
• Jubilee – 650,8 karata, pò òszlifòwaniu 245 karatów;
• Centenary - 599 karatów; szlifòwanie bawiło bezlëcha 3 lata (szlifierzã béł Gabi Tolkowsky), pò òszlifòwaniu kam mô 273,85 karatów;
• Imperial (Victoria, Great White, Nizam) – 457 karatów, òszlifòwany;
• Darcy Vargas – 425 karatów, brazylijsczi;
• Regent – 410 karatów, pò òszlifòwaniu 140,5 karata, dzysdnia w Luwrze;
• Szach – 3x1 cm, dzysdnia w skarbcu na Kremlu;
• Orłow – kòl 400 karatów, pò òszlifòwaniu 189,6 karata;
• Gwiôzda Jakùcje – 234 karaty, syberyjsczi;
• Millennium Star – 203 karaty;
• Koh-i-noor – 181,1 karata, jindyjsczi, pò òszlifòwaniu 108,93 karata, zdôbi britijsczi kòrónné klénotë;
• Hope – 67,125 karata, pò òszlifòwaniu 44,4 karata, nôwiãkszi farbny diamańt – szafirowòmòdri.

• K. Maślankiewicz, Kamienie szlachetne, Wyd. Geologiczne 1982.
• C.Hall, Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. Wiedza i Życie 1996.
• W.Schuman, Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. Alma –Press 2004.