Зүрхэнэй дутагдал (ᠵᠢᠷᠦᠬᠡᠨ ᠦ ᠳᠤᠲᠠᠭᠳᠠᠯ), заримдаа шуһаар дүүргэн зүрхэнэй дутагдал, зүрхэн бэе махабадай хэрэгсээ түлөөхи хангалтатай хэмжээнэй шуһанай урасхалые дэмжэхын тула хөөжэ шадахагүй байхада болоно.
Үбшэнүүдэй олон уласай ангилал (МКБ-10; ICD-10) | ||
---|---|---|
I11.0- | Зүрхэнэй дутагдалтай гипертензиин зүрхэнэй үбшэн | |
I13.0- | Зүрхэнэй дутагдалтай гипертензиин зүрхэнэй ба бөөрын үбшэн | |
I50.0 | Шуһаар дүүргэн зүрхэнэй дутагдал | |
I50.1 | Зүүн хобдолой дутагдал | |
I50.9 | Зүрхэнэй дутагдал, тодорхойлһонгүй | |
ICD-10 онлайн (2019 оной ДЭМБ-ын хубилбари) |
Гол түлэб амисхал тээрэхэ, ядарха эсэхэ ба хүл хабдаха шэнжэ тэмдэгүүд ба симптомууд элирнэ. Бэеын дадхаалгые хэхэдэ, хэбтэхэдэ амисхалай тээрэлгэ муудаад, һүнидэ нойрһоо һэреэжэ болоно. Мүн хизаарлагдаһан бэеын дадхаалгые хэхэ шадабари юрын шэнжэ тэмдэг юм байна. Зүрхэнэй дутагдалай шалтагаанаар юрэдөө сээжээр үбдэнэгүй (тэрэшэлэн стенокарди болоногүй).
Зүрхэнэй дутагдалай юрэдын ушар шалтагаан дунда титим һудаһанай үбшэн (коронарна дутагдал) болон урдахи миокардын инфаркт, үндэр шуһанай даралта, тосхуурай фибрилляци, зүрхэнэй хабхалгын үбшэн, архиие хэтэргэхэ, халдабари болон үлэ мэдэгдэхэ ушар шалтагаанай кардиомиопати байна. Эдэнь зүрхэнэй үйлэ бүтэсые гү, али ажаллалгые хубилгаха дээрэһээ зүрхэнэй дутагдал ушаруулна. Зүүн хобдол агшаха гү, али зүрхэн буураха шадабари гэмтэһэниие хамаарбал, зүрхэнэй дутагдалай хоёр үндэһэн түрэлнүүдые илгана: зүүн хобдолой дисфункци ушарһан зүрхэнэй дутагдал болон хэбэй шахалтын фракцитай зүрхэнэй дутагдал. Үбшэнэй хүндэрэл бэеын дадхаалгые хэхэ бэрхэшээлээр зэргэлэгдэнэ. Зүрхэнэй дутагдал миокардын инфаркттай (зүрхэнэй балсангай хэһэг үхэхэдэ) гү, али зүрхэнэй зогсолтотой (шуһанай эрьелтэ зогсоходо) нэгэн зүйл бэшэ. Адли шэнжэ тэмдэгтэй үбшэнүүдтэ өөхэлгэ, бөөрын дутагдал, эльгэнэй бэрхэшээлнүүд, анеми болон бамбай булшархайн үбшэн.
Шэнжэ тэмдэгэй түүхэ ба бэеын үзэлгэ болон эхокардиограммаар (ЭхоКГ) баталгын баазада диагноз табина. Үндэһэн шалтагааниие таахын тула шуһанай шэнжэлгэ, ЭКГ, сээжын радиографи хэрэгтэй байха магадгүй. Хүндэлэл ба үбшэнэй шалтагааниие хамааран эмнэнэ. Архаг тогтоборитой дунда зэргын зүрхэнэй дутагдалтай үбшэтэдтэ тамхи татахаяа болихо, бэеын дадхаалга, ба хоол хубилгаха, тэрэшэлэн эм уухаһаа бүридэнэ. Зүүн хобдолой дисфункци ушарһан зүрхэнэй дутагдалаар үбшэтэдтэ, ангиотензиниие хубиргагша ферментын ингибитор гү, али ангиотензинай рецепторые хориглогшо, бета хориглогшотой хамта эмнэлгые зүблэжэ байна. Хүндэ үбшэтэдтэ, альдостероны антагонист гү, али нитраттай гидралазин хэрэглэжэ болохо юм. Шээһэн хөөхэ эм шэнгэн һаатуулхые уридшалан һэргылхэдэ туһатай юм. Шалтагаан хамаараад, заримдаа кардиостимулятор (хэм үүсгэгшэ) гү, али һуулгаха зүрхэнэй дефибриллятор адли һуулгаһан түхеэрэмжые һанал болгожо болоно. Зарим дунда ба хүндэ зэргын тохёолдолдо зүрхые дахин синхронизацилгын терапи (СРТ, ресинхронизировалха терапи) гү, али зүрхэнэй агшалтын модуляци (МСС) ашагтай байна. Бусад бүхы арга хэмжээнүүд үрэ дүнгүй бол, хобдолдо туһалха түхөөрэмжэ гү, али зүрхые шэлжүүлэн һуулгаха арга зүблэжэ болоно.
Зүрхэнэй дутагдал хадаа тарааһан, үнэтэй болон аминда аюултай үбшэн юм. Хүгжөөһэн оронуудта наһаа хүсэһэн хүнүүдэй 2 % шахуу зүрхэнэй дутагдалтай байгаад, 65-һаа дээшэ наһатайшуулда 6-10 % үбшэтэй. Диагноз табиһанай нэгэ жэлэй һүүлдэ үхэлэй аюул 35 % байха аад, һүүлдэнь жэл бүри 10 % доорохи хүрэтэр буурана. Зүрхэнэй дутагдал эртын үеһөө мэдэгдэжэ байгаад, МЭҮ 1550 он тухай бэшэгдэһэн Эберсын папирус соо энэнь тухай тайлбарилна.
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Зүрхэнэй дутагдал, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.