Ur ster all a zo : sell ouzh orjal (metal), kendeuzad ar c'houevr hag ar zink.
Un orjal(enn) (liester orjaloù) a zo un neud pe un tortis graet e metal. P'eo bet graet en derou diorren an tredan meur a orjal gant kendeuzad ar c'houevr hag ar zink evez vez anvet orjal ar c'hendeuzad-se ivez. Fardet e vez an orjalennoù e pep seurt kendeuzad metal, ar c'houevr an hini stankañ, hag e fibrennoù gwer ivez.
An araokadenn vrasañ a zo bet evit kas an tredan eo bet kavadenn ar mekanikoù da blezhañ un teskad neudennoù ken e c'helle tremen un tredan uheloc'h e dennder drezañ. Evel-se eo bet krouet an orjaloù.
Fardet e vez orjaloù kenahelet evit redoù tredan izel o zennder, peurvuiañ evel ar skinwel hag ar urzhiataerezh. Graet e vezont gant ur c'halon gant gant un neudenn e kouevr izolet ha tro-dro dezhi ur blezhenn neudennigoù fin-tre. Ar re orjaloù gwedennet a vez graet eus ar seurt orjal arbennig-mañ.
An orjaloù evit kas ar gremm tredan dindan un voltaj uhel a zo graet gant un neudenn dir en o c'halon, ur c'holoenn aluminium war he zro.
Peurvuiañ e vez graet un orjalenn gant meur a neud-orjal, div d'an nebeutañ pa vez ret kas an tredan evel-se. Gwechall pa veze an ar pellskriver (an "telegraf") e veze dibunet un neudenn-orjal hepken (distro an tredan a dremene en douar). Er c'hontrol e vez tesket kementadoù a orjaloù evit degas an tredan da lies a implijerien, evel m'eo graet evit an orjalennoù pellgehentiñ. Da skouer e vez fardet orjaloù tortiset gant kantadoù neudennoù evit sevel ur rouedad pellgehentiñ er bed a-bezh, lod anezho dindan ar morioù. Sell ouzh orjal dindanvor.
This article uses material from the Wikipedia Brezhoneg article Orjal, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Danvez a c'haller implijout dindan CC BY-SA 4.0 nemet ha notet e vefe ar c'hontrol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Brezhoneg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.