Un unanenn dolz eo al lur, rannet en oñsoù.
Poblek eo bet en ur bern broioù en Europa hag er bed, e-pad meur a brantad hag evit meur a implij. Deuet eo blaz ar c'hozh warnañ avat, ha kalz broioù a gav gwelloc'h ober gant ar sistem metrek bremañ.
Rann eus | imperial system of units |
---|---|
Anvet diwar | libra |
Unit symbol | lb |
Kementad fizikel muzuliet | Mas |
ID en Thesaurus NCI | C48531 |
Arouezenn Unicode | ℔ |
Libra a zo ur ger latin a dalv "mentel, pouezerez", ha tennet eo ar ger brezhonek lur anezhañ, evel libra e spagnoleg hag e portugaleg, libbra en italianeg ha livre e galleg. E saozneg e lâreer pound avat, en alamaneg pfund, e neerlandeg pond hag e daneg pund.
Al lur roman (latin libra) a dalve 327g, rannet e 12 uncia, oñs, pep a 27g. Tennet eo bet eus ar ger libra ar berradur "lb" evit ar pound.
Ar ger pound a zeu eus al latin pondus a dalv kement ha pouez. "lb" eo e stumm berr.
Meur a unanenn dolz a zo lur, poblek pe gozh :
E-pad ar Grennamzer he doa Breizh he sistem unanennoù tolz dezhi. Al livre a oa graet gant an dud. E brezhoneg e vez lâret "lur", hag a-wechoù lur bouez evit paz meskañ gant ar moneiz al lur.
Ezhomm zo da glokaat ar pennad-mañ
Er broioù gallek ne vez ket implijet al lur kement-se ken. Padal e oa un unanenn dolz implijet stank en Europa a-bezh e-pad ar Grenn-Amzer ha goude. Ar sistem metrek a erlec'hias al lur e pep lec'h adalek fin an 18vetkantved.
Al lur a vez c'hoazh implijet gant ar c'hallegerien er vuhez bemdez evel hanter-gilogram.
E Bro-C'hall e oa implijet al livre esterlin etre fin an navvet kantved ha kreiz ar pevarzekvet kantved. Par e oa da 367.1 gram dre vras (5,665 greun). Dindan ren Yann II ez eer gant lur Pariz pe lur poids de marc, ha betek an 18vet kantved. Par e oa al lur-mañ da 489.5 gram (7,555 greun).
Lur Jerzenez a oa un unanenn dolz implijet e enezenn Jerzenez eus ar 14vet kantved d'an 19vet kantved. Par e oa da 7,561 greun (490 gram). Dleout a ra dont eus al lur gall poids de marc.
En Alamagn e oa ur bern lurioù disheñvel e-pad ar Grennamzer ha goude. Da skouer e talveze 510 gram e Nürnberg ha 467 gram e Berlin. E 1854 e oa divizet gant Unaniezh Maltouterezh Alamagn e oa red d'ar pfund talvezout 500 gram en Alamagn a-bezh. Al lur n'eo ket ofisiel ken, met implijet eo c'hoazh gant an dud en o buhez pemdeziek evit komz eus un hanter-gilogram.
Al lur rusian, ar funt (Фунт), n'eo ket implijet ken. Par e oa da 409.51718 gram.
E broioù Skandinavia e oa meur a lur, par da 425,076 gram e Sveden da skouer. Graet e oa bet gant ar sistem metrek er vro-se adalek 1889. E Norvegia e oa par da 498,1 gram, hag e Danmark e oa 471 gram. Danmark a reas evel Alamagn en naontekvet kantved dre zivizout e oa par al lur da 500 gram.
20 skålpund = 1 lispund
Un unanenn dolz skosat kozh eo, a oa par da etre 21 ha 28 oñs avoirdupois (war-dro 600-800 gram).
This article uses material from the Wikipedia Brezhoneg article Lur (unanenn dolz), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Danvez a c'haller implijout dindan CC BY-SA 4.0 nemet ha notet e vefe ar c'hontrol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Brezhoneg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.