Ян Сібеліус
Ян (Жан, Юхан) Сібеліус, або Сібеліюс (шведск.: Jean Sibelius ⓘ, шведск.: Johan Julius Christian Sibelius; 8 снежня 1865, Хяменліна, Вялікае княства Фінляндскае — 20 верасня 1957, Ярвенпяя, Фінляндыя) — фінскі кампазітар, педагог; заснавальнік нацыянальнай кампазітарскай школы; адзін з буйнейшых прадстаўнікоў сусветнага сімфанізму.
| Ян Сібеліус | ||
|---|---|---|
| Jean Sibelius | ||
.jpg) | ||
| Асноўная інфармацыя | ||
| Імя пры нараджэнні | Юхан Юліус Крысціян Сібеліус (шведск.: Johan Julius Christian Sibelius) | |
| Дата нараджэння | 8 снежня 1865 | |
| Месца нараджэння | Хяменліна, Вялікае княства Фінляндскае, Расійская Імперыя | |
| Дата смерці | 20 верасня 1957 (91 год) | |
| Месца смерці | ||
| Краіна |  Расійская імперыя, Фінляндыя | |
| Бацька | Christian Gustaf Sibelius[d] | |
| Маці | Maria Charlotta Sibelius[d] | |
| Жонка | Aino Sibelius[d] | |
| Дзеці | Ruth Snellman[d], Heidi Blomstedt[d] і Katarina Ilves[d] | |
| Альма-матар | ||
| Месца працы | ||
| Музычная дзейнасць | ||
| Педагог | Martin Wegelius[d], Albert Becker[d], Karl Goldmark[d], Robert Fuchs[d], Robert Kajanus[d] і Karl Flodin[d] | |
| Прафесіі | кампазітар, скрыпач, дырыжор | |
| Інструменты | скрыпка, фартэпіяна | |
| Жанры | класічная музыка, опера[…], сімфонія, incidental music[d][…], акадэмічная музыка XX стагоддзя[d] і art song[d] | |
| Грамадская дзейнасць | ||
| Член у | ||
| Узнагароды |
| |
| Аўтограф |  | |
| sibelius.fi | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
Біяграфічныя звесткі
Вучань М. Вегеліуса. 3 1891 выкладаў у Хельсінкскай кансерваторыі.
Творчасць
Для яго творчасці характэрны віртуознае валоданне тэхнікай кампазіцыі і інструментоўкі, сінтэз класічных і рамантычных традыцый, імкненне да праграмнасці. Арганічна перапрацоўваў музычны фальклор, выкарыстоўваючы яго ладава-гарманічныя і гарманічныя асаблівасці. Творы вылучаюцца своеасаблівай строгасцю і адначасова непасрэднасцю выказвання, для іх характэрны патрыятычныя матывы, заснаваныя на фінскай народнай паэзіі, гісторыі, міфалогіі і эпасе. Сярод твораў: сімфонія «Кулерва» для салістаў, хору і аркестра (1892), 7 сімфоній для аркестра (1899—1924), праграмныя аркестровыя творы, у т.л. сюіта «Лемінкяйнен» (1893—96), 4 легенды (у т.л. «Туанельскі лебедзь» на сюжэт «Калевалы»), сімфанічныя паэмы, у т.л. «Сага» (апошняя рэд. 1901), «Вясновая песня» (1894), «Фінляндыя» (1899), «Дачка Поўначы» (1906), «Начная скачка і усход сонца» (1907), «Тапіёла» (1926), канцэрт для скрыпкі з аркестрам (1903), «Сумны вальс»; інструментальныя ансамблі і п'есы; кантаты і хары, каля 100 рамансаў і песень, музыка да драматычных спектакляў і інш.
Асноўныя творы
Сімфоніі
- «Кулерво», сімфонія для салістаў, хору і аркестра, op.7 (1899)
- Сімфонія № 1 e-moll, op.39 (1899)
- Сімфонія № 2 D-dur, op.43 (1902)
- Сімфонія № 3 C-dur, op.52 (1907)
- Сімфонія № 4 a-moll, op.63 (1911)
- Сімфонія № 5 Es-dur, op.82 (1915)
- Сімфонія № 6 d-moll, op.104 (1923)
- Сімфонія № 7 C-dur, op.105 (1924)
Ушанаванне памяці
3 1951 штогод праводзіцца Міжнародны музычны фестываль «Тыдзень Сібеліуса» (Хельсінкі).
Гл. таксама Сібеліус, цягнік
Зноскі
Літаратура
- В'югінава І. Ю. Сібеліус Ян // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 362. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ян Сібеліус- Ян Сібеліус: Ноты твораў на IMSLP
- Сайт прысвечаны Яну Сібеліусу (фін.) (шведск.) (англ.)
- Акадэмія Яна Сібеліуса
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Ян Сібеліус, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.