Сен-П’ер і Мікелон (фр.: Saint-Pierre-et-Miquelon) — заморская супольнасць Францыі, размешчана на невялікіх астравах у Атлантычным акіяне, у 20 км на поўдзень ад канадскага вострава Ньюфаўндленд ў праліве Кабота.
Адзіная тэрыторыя, якая засталася ў Францыі ад былой калоніі Новая Францыя. Плошча астравоў — 242 км². Насельніцтва — каля 7 тысяч чалавек. Найбуйнейшы востраў — Мікелон (216 км²), а асноўная частка насельніцтва (каля 90%) жыве на другім па велічыні востраве — Сен-П’ер (26 км²), прычым амаль усе — у аднайменным горадзе, адміністрацыйным і гаспадарчым цэнтры тэрыторыі.
| |||||
Дэвіз: «A mare labor» | |||||
Дзяржаўны гімн Сен-П'ер і Мікелона | |||||
Афіцыйная мова | французская | ||||
Сталіца | Сен-П'ер | ||||
Найбуйнейшы горад | Сен-П'ер | ||||
Форма кіравання | |||||
Прэзідэнт генеральнага савета Прэфект | Стэфан Артано Патрыс Латрон | ||||
Плошча • Усяго | 242 км² | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2009) • Шчыльнасць | 6082 чал. 22 чал./км² | ||||
Валюта | еўра | ||||
Інтэрнэт-дамен | .pm | ||||
Код ISO (Alpha-2) | PM | ||||
Код ISO (Alpha-3) | SPM | ||||
Тэлефонны код | ++508 | ||||
Часавыя паясы | UTC-3 |
Астравы Сен-П'ер і Мікелон складзеныя старажытнымі пародамі, акрамя таго, ёсць адклады ледавіковага перыяду.
Берагі моцна парэзаныя, абрывістыя і цяжкадаступныя. Унутраныя раёны астравоў пагорыстыя. Вышэйшая кропка — 240 м — на востраве Мікелон. Мноства ручаёў і дробных рэк.
Клімат астравоў прахалодны. Улетку сярэднія тэмпературы дасягаюць толькі 13-14 °С. Зіма з прычыны ўплыву акіяна даволі лагодная (сярэдняя тэмпература самога халоднага месяца — люты — 2,7 °С), але снежная. За год выпадае звыш 1400 мм ападкаў. Воблачнае надвор'е з ападкамі і моцным ветрам характэрная для большай часткі года. Прыкладна 120 дзён у годзе трымаецца туман.
Асаблівасці рэльефу (шматлікія выхады на паверхню крышталічных парод, абрывістыя схілы пагоркаў, багацце валуноў, значныя плошчы дзюнаў і балот) і клімату абцяжарваюць рост дрэў.
Лясы растуць у далінах, на спадзістых схілах пагоркаў, а таксама на абароненых ад ветру участках. Яны складаюцца ў асноўным з елкі, пры гэтым на вятрыскавых схілах пагоркаў распаўсюджаныя зараснікі карлікавай елі. З лісцяных парод сустракаецца толькі бяроза. Іншы тып расліннасці архіпелага — забалочаныя лугі і сфагнавыя балоты (тарфянікі). Яны вельмі падобныя да расліннасці тундры.
З часоў засялення астравоў (з XVII стагоддзя) плошча лясоў моцна скарацілася з-за нарыхтоўкі драўніны на дровы. Натуральнае лесааднаўленне ва ўмовах вельмі суровага клімату адбываецца вельмі павольна, і ў выніку цяпер востраў Сен-П'ер і паўночная частка Мікелона практычна пазбаўленыя лесу.
Французская экспедыцыя пад кіраўніцтвам Жака Карцье адкрыла астравы Сен-П'ер і Мікелон ў 1536 г. Першае пастаяннае паселішча было заснавана французамі ў 1604 г, выхадцамі з Нармандыі і Брэтані. Да 1713 г. астравы ўваходзілі ў склад Акадзіі — французскай калоніі ў Паўночнай Амерыцы, займалай тэрыторыю цяперашніх атлантычных правінцый Канады. Па ўмовах Утрехцкага міру 1713 г. французскія валоданні па берагах заліва Святога Лаўрэнція і востраў Ньюфаўндленд адышлі да Каралеўства Вялікабрытанія. З 1763 па 1778 гг. сюды бегла мноства перасяленцаў з Акадзіі, у 1778 г. астравы былі атакаваныя брытанцамі, а ўсё іх насельніцтва выслана за французскую падтрымку амерыканскай рэвалюцыі. Канчаткова астравы вярнуліся пад юрысдыкцыю Францыі толькі ў 1816 г. і з тых часоў застаюцца апошнім фрагментам некалі шырокіх паўночнаамерыканскіх уладанняў гэтай еўрапейскай дзяржавы. З 1946 г. астравы атрымалі статус заморскай тэрыторыі Францыі, з 19 ліпеня 1976 г. — статус заморскага дэпартамента Францыі, а з 11 чэрвеня 1985 г. — сучасны статус заморскай супольнасці Францыі.
Дэпартаментам Сен-П'ер і Мікелон кіруе прэфект, які назначаецца прэзідэнтам Францыі. Орган мясцовага самакіравання — Тэрытарыяльны савет (19 членаў, якія выбіраюцца насельніцтвам на 6-гадовы тэрмін). Насельніцтва Сен-П'ер і Мікелона выбірае аднаго сенатара Францыі і аднаго дэпутата Нацыянальнага сходу Францыі.
Глава заморскай супольнасці - прэзідэнт Францыі
Вышэйшы заканадаўчы орган - Тэрытарыяльны Савет (да 22 лютага 2007 г. Генеральны Савет) складаецца з 14 дэпутатаў, абраных народам тэрмінам на 3 гады.
Аснова гаспадарчай дзейнасці — рыбалоўства і перапрацоўка рыбы. Лоўля рыбы, у асноўным траскі, вядзецца дробнымі судамі ў прыбярэжных водах. Рыба і прадукты з рыбы (у тым ліку корм для жывёл) у невялікіх колькасцях ідзе на экспарт. Сельская гаспадарка не развіта з-за нізкай ўрадлівасці глеб, вялікай вільготнасці, недахопу сонечнага цяпла і святла. У невялікай колькасці для ўласнага спажывання вырошчваецца гародніна, таксама ў невялікіх маштабах разводзяцца куры, авечкі і свінні. Значная частка харчавання, а таксама прамысловыя тавары і паліва — імпартуюцца. Штогадовая фінансавая датацыя ад Францыі параўнальная па памерах з велічынёй ВУП і бюджэтам Сен-П'ер і Мікелона.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Сен-П’ер і Мікелон, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.