Грэчаскае Праваслаўе

У наш час у яе ўваходзяць цэрквы на тэрыторыі Грэцыі, Балгарыі, Лівана, Расіі, Сербіі, Румыніі, Украіны, Кіпр, Турцыі, Іарданіі, Ізраіля, Палесціны, Егіпта, Сірыі, Албаніі, Эфіопіі і Італіі.

Цэрквамі, у дачыненні да якіх выкарыстоўваецца тэрмін «грэчаскае праваслаўе», з'яўляюцца:

• чатыры старажытныя Патрыярхаты:
  • Канстанцінопальская праваслаўная царква на чале са Патрыярхам Канстанцінопальскім, які з'яўляецца «першым сярод роўных» для глаў усіх праваслаўных цэркваў
    • Чатыры епархіі Канстанцінопальскага Патрыярхата:
      • Грэчаская праваслаўная архіепархія ў Фіятырыі і Вялікабрытаніі
      • Грэчаская праваслаўная архіепархія Італіі і Мальты
      • Грэчаская праваслаўная архіепархія Амерыкі
      • Грэчаская праваслаўная архіепархія Аўстраліі
  • Александрыйская праваслаўная царква
  • Антыяхійская праваслаўная царква
  • Іерусалімская праваслаўная царква
    • • Праваслаўная Царква гары Сінай
• Дзве нацыянальныя аўтакефальныя цэрквы:
  • Эладская праваслаўная царква
  • Кіпрская праваслаўная царква

З іншых аўтакефальных цэркваў да грэчаскага праваслаўя можа быць аднесена Албанская праваслаўная царква. Пасля падзення сталінісцкага рэжыму ў Албаніі архіепіскап Анастасій, грэк па нацыянальнасці, стаў праводзіць літургію ў цэрквах на грэчаскім кайнэ ў раёнах, населеных грэчаскай этнічнай меншасцю. У наш час у большасці албанскіх праваслаўных храмаў набажэнства здзяйсняецца на албанскай мове. Наогул у Албанскай праваслаўнай царкве заўсёды быў моцна ўплыў традыцыі Канстанцінопальскай царквы.

Гістарычна тэрмін «грэчаскае праваслаўе» выкарыстоўваецца таксама для апісання ўсіх праваслаўных цэркваў, паколькі прыметнік «грэчаскі» ў «грэчаскім праваслаўі» можна аднесці да грэчаскай спадчыны Візантыйскай імперыі. На працягу васьмі стагоддзяў хрысціянскай гісторыі большасць буйных інтэлектуальных, культурных і сацыяльных падзей хрысціянскай царквы адбылася ў рамках імперыі ці ў сферы яе ўплыву, таму большая частка літургіі, традыцый і практыкі Канстанцінопальскай Царквы былі прыняты ўсімі народамі, што забяспечыла асноўныя заканамернасці сучаснага праваслаўя. Тым не менш, ад апеляцыі да «грэчаскага» адмовіліся славянскія і іншыя нацыянальныя праваслаўныя цэрквы ўжо з X стагоддзі нашай эры ў сувязі з нацыянальным абуджэннем сваіх народаў.

• Раскол хрысціянскай царквы, 1054
• Канстанцінопальская праваслаўная царква
• Гісторыя праваслаўя
• Экуменізм