Ісламская рэвалюцыя (перс.: انقلاب اسلامی — Enghelâb-e eslâmi), Рэвалюцыя 1357 года (паводле іранскага календара) — ланцуг падзей у Іране ў студзені 1978 - лютым 1979 гадоў, вынікам якіх стала звяржэнне шаха Махамеда Рэза Пехлеві, звяржэнне манархіі і ўсталяванне новай адміністрацыі, якую ўзначаліў аятала Хамейні.
Уласна датай пачатку рэвалюцыі ў Іране прынята лічыць 8 студзеня 1978 г., калі першая буйная антыўрадавая дэманстрацыя ў Куме была падаўленая з неабгрунтаванай жорсткасцю. На працягу ўсяго 1978 года ў розных гарадах Ірана прадстаўнікі ісламскага духавенства арганізоўвалі дэманстрацыі, іх рашуча разганяла шахская гвардыя. Да канца года рэвалюцыянеры перайшлі да тактыкі эканамічных стачак і страйкаў, што цалкам паралізавала эканоміку. Будучы больш не ў сілах утрымліваць уладу ў сваіх руках, шах перадаў уладу прэм'ер-міністру з ліку ўмераных апазіцыянераў і збег з краіны.
1 лютага 1979 у Іран вярнуўся гнаны аятала Хамейні, які ўзяў уладу ў свае рукі. Было прызначаны новы пераходны ўрад. У сакавіку быў праведзены рэферэндум аб новым палітычным ладзе, і 1 красавіка 1979 Іран быў аб'яўлены першай Ісламскай рэспублікай.
Ісламская рэвалюцыя ў Іране стала адной з ключавых падзей XX стагоддзя і мела велізарнае гістарычнае значэнне для ўсяго свету. Усталяванне трывалай ісламскай улады ў багатым вуглевадародамі Іране паставіла пад сумнеў нефармальнае лідарства суніцкай Саудаўскай Аравіі ў мусульманскім свеце.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Ісламская рэвалюцыя ў Іране, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.