Аркадзь Андрэевіч Моркаўка (26 студзеня 1900, в.
Зазер’е, Менскі павет, Менская губэрня — 24 красавіка 1957, Менск) — беларускі паэт.
Аркадзь Моркаўка | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 26 студзеня 1900 (124 гады) в. Зазер’е, Менскі павет, Менская губэрня (цяпер Пухавіцкі раён, Менская вобласьць) |
Памёр | 24 красавіка 1957 Менск |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | паэт, выкладчык, інжэнэр, партызан |
Дэбют | «К новаму году» // «Вольны сьцяг», № 1, 1922 |
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і чыгуначніка Андрэя Кандратавіча і Марыі Максімаўны (пам. 1919). Пачатковую адукацыю атрымаў у вясковай школе. Скончыў курсы тэлеграфістаў у Менску (1916), працаваў тэлеграфістам на станцыі Менск (1916—1924). Вучыўся ў Віцебскім электрамэханічным тэхнікуме (1924—1927). У 1928—1930 уваходзіў у рэдкалегію часопіса «Маладняк», у 1930 — у рэдкалегію часопіса «Полымя». Скончыў энэргетычны факультэт Беларускага політэхнічнага інстытуту (1934), працаваў інжынэрам, галоўным інжынэрам рэспубліканскай Палаты мер і вагі; адначасова — ва Ўсесаюзным энэргетычным таварыстве.
У гады нямецка-савецкай вайны ў менскім падпольлі: маючы тэхнічную адукацыю, вырабляў капсулы для мін на заказ падпольшчыкаў. У пасьляваенны час працягнуў працу ў Палаце мер і вагі. Па сумяшчальніцтве, да апошніх дзён, працаваў выкладнікам энэргетычнага факультэту Беларускага політэхнічнага інстытуту.
Друкавацца пачаў з 1922. Найбольш плённы паэтычны пэрыяд А. Моркаўкі прыпадае на 1924—1927. Апублікаваў адзіную прыжыцьцёвую кнігу «Дым жыцьця» (1928). Друкаваўся ў многіх тагачасных пэрыядычных выданьнях. У 1930-я адышоў ад ад літаратурных справаў, не выступаў на старонках пэрыёдыкі.
Па сьмерці паэта выйшлі дзьве яго анталёгіі: «Гады, як ветразі» (1959), «Вершы» (1973). Творы А. Моркаўкі перакладаліся на расейскую, украінскую і чэскую мовы.
Паводле Р. Бярозкіна, паэзіі А. Моркаўкі 20-х гадоў уласьціва імкненьне да суб’ектыўнага, глыбока індывідуальнага і асабістага раскрыцьця праблем, якія хвалявалі тагачаснае савецкае грамадзтва. На думку дасьледніка, у паэзіі А. Моркаўкі «непасрэдна грамадзкая тэма не знайшла глыбокага і тэмпэрамэнтнага выяўленьня». Паводле М. Мішчанчука, у паэзіі А.Моркаўкі на першы плян выходзіць не канстатацыя рэвалюцыйных перамен у жыцьці, а паглыбленае раскрыцьцё такіх спрадвечных паняцьцяў, як праца («Працуй»), лёс чалавецтва ў гістарычным пляне («Я жыў», «Сфінкс…»), месца чалавека ў сусьвеце («Накрыліся хаты»), хваляваньне — спакой («І ў зацішшы, кажуць, ёсьць навалы…»). Як адзначае С. Вірзоўскі, А. Моркаўка імкнуўся адысьці ад «маладнякоўскіх» тэм і вобразаў.
На думку М, Мішчанчука, паэт выкарыстоўваў традыцыі Янкі Купалы і Якуба Коласа, салідарызуючыся з Уладзімерам Дубоўкам, А. Гурло, Язэпам Пушчам і Ўладзімерам Хадыкам.
На думку дасьледніка беларускай літаратуры М. Гарэцкага:
…галоўны матыў у творчасьці Моркаўкі — філязофскі разгляд розных зьяваў жыцьця. Ён закранае і сацыяльнае змаганьне, і сацыялістычнае будаўніцтва, і адносіны між горадам і вёскаю, і адносіны да каханае жанчыны і г. д., але скрозь ў яго пры гэтым зьяўляюцца філязофскія разважаньні, галоўны матыў якіх: хоць няма нічога вечнага, але сьвет прыгожы, жыцьцё патрабуе змаганьня, і таму будзем жыць і змагацца. На яго творчасьці ёсьць значны сьлед інтэлігенцкае замкнутасьці, у яго шмат пэўнага індывідуалізму і туманнага інтэлігенцкага касьмізму. Але ў яго вершах ёсьць, тым часам, і непасрэдная радасьць жыцьця, бадзёрасьць, дзейнае клясавае пачуцьцё. | ||
У паэзіі ваеннага пэрыяду, А. Моркаўка ставіць у цэнтры сваіх вершаў вобраз чалавека, расьпятага на крыжы зямных дарог і трывог. На думку М. Мішчанчука, такім разуменьнем вайны ён збліжаўся з К. Чорным і апярэджваў шмат у чым тагачасную публіцыстычна-рытарычную паэзію.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Аркадзь Моркаўка, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.