Пухавіцкі Раён

Плошча раёну складае 2,44 тыс. км². Насельніцтва на 2018 год — 65 113 чалавек. Адміністрацыйны цэнтар — места Мар’іна Горка.

Пухавіцкі раён
Герб	Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна	Беларусь
Статус	раён Беларусі
Уваходзіць у	Менская вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар	Мар’іна Горка
Дата ўтварэньня	17 ліпеня 1924
Старшыня раённага выканаўчага камітэту	Сяргей Ленкавец
Старшыня раённага Савету дэпутатаў	Аляксандар Прановіч
Насельніцтва (2017)	65 113
Шчыльнасьць	26,7 чал./км²
Нацыянальны склад	беларусы — 84,66 %, расейцы — 11,05 %, украінцы — 2,56 %, іншыя — 1,73 %
Плошча	2441,13 км²
Вышыня па-над узр. м.  · найвышэйшы пункт  · сярэдняя вышыня	263 м  161 м
Месцазнаходжаньне Пухавіцкага раёну
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас	UTC +3
Тэлефонны код	+375-17-13
Паштовыя індэксы	222 8хх
Афіцыйны сайт
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Раён утвораны 17 ліпеня 1924 году з цэнтрам у мястэчку Пухавічы. 29 ліпеня 1925 году на 1-м раённым зьезьдзе Саветаў, было прынята па аб’ектыўных прычынах рашэньне пра перанос цэнтру з м. Пухавічы ў мястэчка Мар’іна Горка, а таксама ўлічваючы рост прамысловага патэнцыялу й выгоднае геаграфічнае становішча мястэчка.

З 1924 па 1930 год у складзе Менскай акругі. З 1930 па 1938 год у прамым падначаленьні БССР. З 20 лютага 1938 году ў складзе Менскай вобласьці.

17 сьнежня 1956 году ў склад раёну са скасаванага Грэскага раёну ў склад Пухавіцкага раёну перададзены Селецкі сельсавет. У 1960 годзе да Пухавіцкага раёну была далучаная частка расфармаванага Ўзьдзенскага й увесь скасаваны Рудзенскі раёны, у выніку чаго плошча Пухавіцкага раёну склала 2512 км², а насельніцтва — 100,8 тыс. чалавек. У 1966 годзе ў выніку другога этапу адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы, ізноў створанаму Ўзьдзенскаму раёну была вернутая ягоная частка з плошчы Пухавіцкага раёну.

Плошча раёну складае 2441,12 км². Тэрыторыя раёну знаходзіцца ў межах Цэнтральнабярэзінскай раўніны. Рэльеф плоскахвалісты. Пераважаюць вышыні 160—200 м над узроўнем мора, максымальная 236 м (каля вёскі Сяргеевічы).

Па тэрыторыі раёну цякуць: рака Сьвіслач з прытокамі Волма, Цітаўка, Балачанка; рака Пціч з прытокам Наць. Ёсьць некалькі азёраў, найбуйнейшае зь якіх — возера Сяргеевіцкае.

У Пухавіцкім раёне здабываюць: торф, бузы, пяскова-жвіровыя матэрыялы, будаўнічыя пяскі.

Мяжуе зь Менскім, Старадароскім, Ігуменскім і Узьдзенскім раёнамі Менскай вобласьці.

Лічыцца, што ў раёне знаходзіцца цэнтар Беларусі (каля вёскі Антанова).

• XXI стагодзьдзе: 2009 год — 69 427 чалавек; 2016 год — 65 650 чалавек; 2017 год — 65 310 чалавек; 2018 год — 65 113 чалавек

Клімат умерана-кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −6,9 °C, ліпеня 17,7 °C. Ападкаў 631 мм. Вэгетацыйны пэрыяд — 188 дзён.

Лясы займаюць каля 40% тэрыторыі, балоты — 4,4%.

На тэрыторыі раёну знаходзяцца:

• Біялягічныя заказьнікі рэспубліканскага значэньня: Копыш — 1222,34 га, Мацеевіцкі — 1802,19 га, Амяльнянскі — 2011,57 га, Амговіцкі — 2556,8 га (на тэрыторыі раёну — 1572,8 га)
• Біялягічны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Бытыненскі — 2185 га
• Ляндшафтны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Вяцерэвіцкі — 1535 га
• Гідралягічны заказьнік мясцовага (раённага) значэньні: Сяргеевіцкі — 1925 га

Сельская гаспадарка спэцыялізуецца на малочна-мясной жывёлагадоўлі. У раёне пасевы зерневых культураў, ільну, бульбы. Прадпрыемствы харчовай, паліўнай, хімічнай прамысловасьці. Ва Ўборках працавала «Беларуская нацыянальная біятэхналягічная карпарацыя», якая вырабляла амінакісьлі і камбікармы для жывёлы, а таксама прэміксы да іх і глютэн.

Праз тэрыторыю раёну праходзіць чыгунка Менск — Гомель, аўтамабільныя дарогі Менск — Гомель, таксама ад места Мар’іна Горка на Ігумен, Негарэлае, Старыя Дарогі.

Захаваліся помнікі архітэктуры: Сьвята-Траецкая царква й сядзіба (2-я палова XIX ст.) у в. Блонь, касьцёл (пачатак XIX ст.) і рэшткі сядзібы ў в. Дукора, царква ў в. Скрыль-Слабада (сярэдзіна XIX ст.).

ААТ «Дудуткі-Тур» (турагенцкая й турапэратарская дзейнасьць) у в. Дудзічы, дзе разьмешчаны музэй матэрыяльнай культуры «Дудуткі».

• мяст. Рудзенск — радзіма беларускага пісьменьніка і грамадзкага дзеяча Міхася Чарота (1896—1938),
• в. Арэшкавічы — цымбаліста, дырыгента, кампазытара Язэпа Жыновіча (1907—1974),
• в. Блужа — Героя Савецкага Саюзу Мікалая Чэпіка (1960—1980),
• в. Варонічы — беларускага паэта і перакладчыка Генадзя Кляўко (1931—1979)
• в. Востраў — дзяржаўнага дзеяча, Героя Савецкага Саюзу Ўладзімера Лабанка (1907—1984),
• в. Дудзічы — беларускага краязнаўцы, гісторыка, літаратара, этнографа, публіцыста Аляксандра Ельскага (1834—1916),
• в. Дудзічы — беларускага скрыпача, кампазытара, музычнага пісьменьніка Міхала Ельскага (1831—1904)
• в. Дудзічы — рэпрэсаваны беларускі паэт, празаік, публіцыст Уладзімер Дудзіцкі (1910 — пасьля 1976)
• в. Лешніца — беларускага паэта, драматурга Алеся Бачылы (1918—1983),
• в. Паддзягцярня — удзельніцы Менскага падпольля, Героя Савецкага Саюзу Алены Мазанік (1914—1996),
• в. Талька — беларускага актора, народнага артыста Беларусі Івана Шацілы (1910—1977),
• в. Дукора — беларускі дзяржаўны дзяяч і публіцыст Аляксадар Чарвякоў (1892—1937).
• Алесь Лабанок (1944, Мар’іна Горка — 2005) — беларускі актор
• Мікалай Касьпяровіч (1900, в. Ізабалёва — 1937) — рэпрэсаваны гісторык, лексыкограф, краязнавец, мастацтвазнавец, літаратурзнавец, перакладчык.

Пухавіцкі раён падзяляецца на наступныя адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі: Блонскі сельсавет, Блускі сельсавет, Вецярэвіцкі сельсавет, Голацкі сельсавет, Дубраўскі сельсавет, Дукорскі сельсавет, Навапольскі сельсавет, Навасёлкаўскі сельсавет, Пухавіцкі сельсавет, Пярэжырскі сельсавет, Рудзенскі сельсавет, Сьвіслацкі сельсавет, Турынскі сельсавет, Шацкі сельсавет.

• Пуховичский район // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.

  Пухавіцкі раён — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Пухавіцкі раённы выканаўчы камітэт (рас.)
• Пухавіцкі раён на Radzima.org
• Пухавіцкі раён  (рас.), Глёбус Беларусі
• Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел раёну(недаступная спасылка)
• «Свіслач:рэгіянальны партал» — Незалежны партал пасёлкаў Сьвіслач і Дружны (поўнач раёну)
• Пухавіцкі раён. Населеныя пункты, якія не існуюць або перайменаваныя(недаступная спасылка)