Сіроцін

Цэнтар сельсавету Шумілінскага раёну Віцебскай вобласьці. Знаходзіцца за 8 км на поўнач ад мястэчка і чыгуначнай станцыі Шуміліна.

Сіроцін лац. Sirocin
Магдэбурскае права:	12 студзеня 1767
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Шумілінскі
Сельсавет:	Сіроцінскі
Вышыня:	154 м н. у. м.
Насельніцтва:	269 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2130
Паштовы індэкс:	211254
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°22′27.98″ пн. ш. 29°37′27.98″ у. д. / 55.3744389° пн. ш. 29.6244389° у. д. / 55.3744389; 29.6244389 29°37′27.98″ у. д. / 55.3744389° пн. ш. 29.6244389° у. д. / 55.3744389; 29.6244389
Сіроцін на мапе Беларусі ± Сіроцін Сіроцін
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Сіроцін — даўняе магдэбурскае мястэчка гістарычнай Полаччыны. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся манастыр базылянаў.

 

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Сіроцін упамінаецца ў XVII стагодзьдзі. У 1669 годзе пры тутэйшым манастыры базылянаў з фундацыі Грабніцкіх збудавалі царкву Раства Багародзіцы. Паселішча ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводзтва.

У XVIII стагодзьдзі Сіроцінам валодаў Урбан Антоні Грабніцкі, на просьбу якога 12 студзеня 1767 году кароль і вялікі князь Станіслаў Аўгуст Панятоўскі надаў мястэчку Магдэбурскае права і герб з выявай Міхала Арханёла. У наш час гэты даўні герб атрымала мястэчка Шуміліна.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Сіроцін апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Полацкім павеце Віцебскай губэрні. На 1836 год у мястэчку дзейнічала 5 юдэйскіх вучэльняў.

На 1889 год у Сіроціне было 65 дамоў, на 1906 год — 335 двароў.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Сіроцін абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Сіроцін вярнулі БССР, дзе ён стаў цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі.

На 2001 год у Сіроціне было 324 двары.

• Старыя здымкі і графіка мястэчка
•  
  Чыгуначная станцыя, 1870 г.
•  
  Праект Любавіцкай сынагогі, да 1915 г.
•  
  Праект сынагогі Хабад, 1910 г.

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1838 год — 404 чал. (207 муж. і 197 жан.), зь іх шляхты 1 муж., духоўнага стану праваслаўнага 2 муж. і 4 жан., мяшчанаў-хрысьціянаў 8 муж. і 11 жан., мяшчанаў-юдэяў 181 муж. і 163 жан., сялянаў зямянскіх 14 муж. і 19 жан., аднадворцаў 1 муж.
• XX стагодзьдзе: 1906 год — 900 чал.; 1999 год — 331 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2001 год — 720 чал.; 2010 год — 269 чал.

Інфраструктура

У Сіроціне працуюць сярэдняя школа, клюб, бібліятэка, пошта.

Вуліцы і пляцы

Страчаная спадчына

• Манастыр базылянаў (XVII ст.)
• Сынагога на Смалянскім завулку
• Сынагога Любавіцкая
• Царква Раства Багародзіцы (1907)

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым. — 480 с. — ISBN 985-11-0090-0
• Ермалаеў С. Унікальны дакумент з гісторыі Шуміліншчыны // Герой Працы. № 43, 5 чэрвеня 2018 г.
• Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.

• Падарожжа дылетанта. Сіроціна