Сымон-Музыка

У творы аўтар разважае над шляхамі разьвіцьця нацыянальнага мастацтва і над трагічным лёсам таленту з народа. Праз прызму галоўнага героя Я. Колас спрабуе выявіць істотныя рысы сьветаразуменьня і сьветаадчуваньня беларускага працоўнага сялянства. Паэма ўяўляе сабой жывую сэрыю адбіткаў беларускае сялянскае псыхікі і адлюстраваньнем літаратурна-эстэтычных поглядаў паэта на ролю мастацтва ў жыцьці народа.

 

Задума напісаць паэму ўзьнікла ў Я. Коласа ў часе знаходжаньня ў турме, прыблізна ў 1911. Праца над творам распачалася ў канцы лістапада 1911, неўзабаве пасьля выхаду паэта зь Менскага астрожнага замка. Першая частка паэмы была напісаная ў 1911 годзе; другая — у 1912; трэцяя і чацьвёртая — у канцы 1917; апошняя — у 1918 годзе. У друку паэма зьявілася ў 1917 годзе ў часопісе «Вольная Беларусь» (першыя тры часткі), канец паэмы друкаваўся ў часопісе «Вольны Сьцяг» у 1921 годзе.

Згодна з паведамленьнямі друку, у 1923 Якуб Колас зьвярнуўся да карэннага перагляду і перапрацоўкі паэмы, пра што сьведчыць таксама і аўтабіяграфія. Праца над новай рэдакцыяй скончылася 8 ліпеня 1924 году, аднак у часе вяртаньня дамоў па дарозе з Кіславодску яе рукапіс украдзены. Тым ня менш, да канца 1924 тры часткі страчанага рукапісу былі адноўленыя. Канчатковая праца над паэмай завяршылася ў траўні 1925.

Ілюстрацыі да паэмы выконваліся мастакамі Эдуардам Агуновічам (1968), Віктарам Александровічам (1986), Міхаілам Барздыкам (2001), Барысам Заборавым (1972), Мікалаем Селяшчуком (1990), Уладзімерам Шоўкам (2002), Галінай Шапялевіч .

На аснове паэмы ў 2005 годзе М. Пінігіным была створаная аднайменная містэрыя ў дзьвюх дзеях.

• Сымон-музыка на Беларускай Палічцы
• Арыгінальнае выданьне твора на сайце Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі

  Сымон-музыка — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы. «Сымон-музыка» // Тэлеканал «Беларусь 3», 22 красавіка 2016 г. Праверана 18 траўня 2016 г.