Гутэн-Чапскія: шляхецкі род

Czapscy) гербу «Ляліва» — шляхецкі род у ВКЛ і Расейскай імпэрыі. Вядомы з XIV стагодзьдзя. Першы дакумэнтальна вядомы прадстаўнік роду — Марцін, якому Жыгімонт I Стары ў 1526 надаў права на ўладаньне маёнткам Чаплі (польск. Czaple; адсюль прозьвішча).

Гутэн-Чапскія
Герб «Ляліва»
Дэвіз: Vitam patriae, honorem nemini
Жыцьцё — Айчыне, гонар — нікому
Краіна паходжаньня:	Польшча
Тытул:	Графы
Прызнаныя ў:	Рэч Паспалітая Царства Польскае Расейская імпэрыя
Першы з роду:	Марцін фон Гутэн-Чапскі

Лічылі сябе выхадцамі з Прусіі. Мелі родавы маёнтак Бэнкава ў Польшчы. Карысталіся графскім тытулам, які ў ХІХ ст. прызнаны ў Прусіі і Расеі. Мелі маёнткі ў Нямеччыне, Аўстрыі, Польшчы, Украіне. На Беларусі ў ХІХ — пач. XX ст. Чапскім належалі Станькава, Прылукі, Негарэлае і інш. ў Менскім павеце, Нарушчавічы, Сваятычы ў Наваградзкім, Ганцавічы, Нача-Ляхоўская ў Слуцкім павеце.

У час перапісу 1917 году кіраўнік роду Юры Гутэн-Чапскі назваў сябе беларусам паводле нацыянальнасьці.

 Францішак Станіслаў Гутэн-Чапскі (1725—1802), апошні ваявода хелмінскі  х Вераніка Радзівіл, д. Міхала Казіміра Радзівіла  │   ├─>Караль (1778—1836), маршалак шляхты Менскага павету  │  х Фабіяна Абуховіч (1794—1876), д. Міхала Абуховіча  │  │   │  └─>Эмэрык (1828—1896), расейскі дзяржаўны дзяяч, калекцыянэр  │     х Эльжбета-Караліна фон Меендорф (1833—1916)  │     │   │     ├─>Караль (1860—1904), менскі мескі галава (1890—1901)  │     │  х графіня Марыя-Леанціна Пуслоўская (1870—1965)  │     │  │   │     │  └─>Эмэрык Аўгуст (1897—1979), польскі гісторык, палітычны дзяяч  │     │   │     └─>Юры (1861—1930), менскі губэрнскі маршалак (1918—1920)  │        х1 (1886) графіня Юзэфа фон Тун-Гогенштэйн (1867—1903)  │        х2 (1925) Паліна Ахматава (1873—1955)  │        │   │        ├─>(ад 1 шлюбу) Марыя (1894—1981), польскі гісторык  │        │   │        └─>(ад 1 шлюбу) Юзэф (1896—1993), польскі вайсковы дзяяч, мэмуарыст  │   └─>Станіслаў (1779—1844), вайсковы дзяяч     х Соф’я Абуховіч, д. Міхала Абуховіча     │      └─>Эдвард (1819—1888) 

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын. — 616 с. — ISBN 985-11-0276-8
• Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.