Генрык Гай

Працаваў у стылі нэаклясыцызму. Аўтар праектаў многіх будынкаў у Варшаве, Менску, Кіеве і ў іншых месцах Расейскай імпэрыі. У міжваенны пэрыяд — ваяводзкі архітэктар у Пінску.

 

Нарадзіўся 10 студзеня 1875 году ў Варшаве, у Царстве Польскім, сын Генрыка й Яаны (у дзявоцтве Мюлер (Müller)). Паходзіў з польскай шляхты. Ягоны дзед, Якуб Гай(pl), быў архітэктарам, спраектаваў, між іншым будынак Банка польскага ў Варшаве. Генрык Гай скончыў Рэальную школу Войцеха Гурскага, вывучаў архітэктуру ў Інстытуце грамадзкіх інжынэраў у Пецярбургу, у 1898 годзе атрымаў дыплём інжынэра. Пазьней працягваў адукацыю ў Парыжы, Вене й Мюнхэне; пэўны час жыў у Італіі, Альжыры, Тунісе й г. д.

Пасьля вяртаньня з-за мяжы пачаў працу ў Варшаве. Паводле парады старэйшых калег у 1906 годзе ён пераехаў у Менск, дзе тым часам не хапала прафэсійных архітэктараў і было лягчэй зрабіць кар’еру самастойнага аўтара. У 1906—1910 гадах кіраваў будаўніча-мантажнымі працамі на будове Касьцёла Сьвятых Сымона і Алены ў Менску. З 1909 году сябра Кола архітэктараў у Варшаве. Перад Першай сусьветнай вайной удзельнічаў у працы дзьвюх архітэктурных майстэрняў. Адна зь іх знаходзілася ў Варшаве і спачатку была ў супольным уладаньні (разам зь Дзержаноўскім і Вайцяхоўскім), а пазьней ва ўладаньні Гая, на вул. Акульнік(pl). Другая суполка, «Гай, Сьвянціцкі & Co», месьцілася ў Менску, у будынку на рагу сучасных вуліцаў Карла Маркса й Леніна. Пэўны час працаваў у Менску й ягоных ваколіцах, узьвёў нямала твораў сакральнай і грамадзянскай архітэктуры. Удзельнічаў у архітэктурных конкурсах, дзе атрымаў шматлікія адзнакі й узнагароды, між іншым першую прэмію ў конкурсе на праектаваньне Бесарабскага рынку(ru) ў Кіеве; да гэтага Гай меў вопыт будаўніцтва крытага рынку ў Варшаве. У 1914 годзе пераехаў у глыб Расеі, пачатак Першай сусьветнай вайны сустрэў ва Ўладзівастоку. Арганізаваў там польскую калёнію й выконваў абавязкі консула. У 1918 годзе выехаў з Расеі. У 1919 годзе прыехаў у Менск, але ў тым жа годзе пакінуў Меншчыну й вярнуўся ў Варшаву. Падчас польска-савецкай вайны ўваходзіў у склад польскай Грамадзянскай варты. Праводзіў лекцыі ў Чыгуначнай школе. У міжваенны пэрыяд працаваў на пасадзе ваяводзкага архітэктара ў Пінску.

• першая прэмія — за праект крытага рынку на Віткоўскай плошчы ў Варшаве (1904);
• другая прэмія Варшаўскага Таварыства Мастацтва — за праект двухпавярховага дому ў народным стылі (1902).

Варшава

• Бібліятэка Ардынацыі графаў Красіньскіх, вул. Акульнік 9/9а (разам зь Юліўшам Нагурскім, збуд. 1912—1930);
• Народны дом, вул. Аградовая;
• Дом Эвангелічна-аўсбурскага прыходу, вул. Крэдытовая 4 (праект перабудовы, вык. 1910—1911);
• Прыходзкі дом Эвангелічна-аўсбурскага прыходу, плошча Малахоўскага (праект; збуд. 1911—1912, зьнішчаны падчас Другой сусьветнай вайны;
• Дом чыноўнікаў Дырэкцыі чыгункі каля Віленскага вакзалу;
• Фабрыка Вэдэля;
• Фабрыка Лярдэлі, вул. Польная;
• Фабрыка мэблі Шчарбінскага і Траняроўскага;
• Мужчынская гімназія імя Мікалая Рэя Эвангелічна-аўсбурскай царквы, плошча Малахоўскага 1 (праект перабудовы, вык. 1912, будынак часткова захаваўся);
• Сьвентаерская заля, вул. Сьвентаерская 4/6 (1913—1916, вул. Козьля 5) (разам з Казімерам Гадомскім і А. Фрыдманам; збуд. 1913—1916, зьнішчаная ў 1944);
• Гандлёвыя залі, плошча Казімера Вялікага (Віткоўская) (1905—1908, зьнішчаны ў 1944);
• Бальнічная каса, вул. Маранская;
• Бальнічная каса, вул. Вольская;
• Агульныя школы нумары 34 і 41, ул. Драўняная 6/8 (1906);
• Гарадзкая школа на рагу вул. Добрай і Драўнянай;
• Агульная школа Таварыства мазавецкай школы, вул. Кляновая 16 (1911—1912);
• Гінэкалягічна-радзільны шпіталь Сьв. Сафіі, вул. Жалезная 90 (1912);
• Будынак Касы «Сацыяльнага страхаваньня» № 1, вул. Мар’янская 1 (1924—1925);
• Карная турма, вул. Ракавецкая 37;
• Сьледчая турма, вул. Данілавіцкая;
• Квартал будынкаў паміж вул. Жалезнай, Крахмальнай і Севярынаў;
• Сувораўскі кадэцкі корпус, Уяздоўскія алеі 3 (разам зь Віктарам Юноша-Пятроўскім, каля 1900);
• Морг у Празе;
• Дзяржаўная чыгуначная школа, вул. Хмельная 88;
• Агульныя школы № 49 імя Міхаліны Масьціцкай і № 51 імя кс. эпіскапа Ўладзіслава Бандурскага, вул. Шырокая 17/29 (мадыфікацыя праекту Апалёна Нянеўскага; 1903—1904, зьнішч. 1937);
• Іпатэчныя аддзелы Акруговага суда ў Варшаве, вул. Капуцынская 6 (цяпер Алея «Салідарнасьці» 58) (мадыфікацыя праекту разам з М. Мажджэнскім; 1912—1913).

Менск

• Дом Уніхоўскага
• Дом менскага земляробчага таварыства ўзаемнага страхаваньня, сучасны будынак Міністэрства ўнутраных справаў (1913)
• Дом Сьвянціцкага, (вул. Карла Маркса, 30.

Іншыя

• Будынкі ў Канстанціне каля Варшавы;
• Двор Эдварда Рачынскага ў Завадзе каля Дэмбіцы;
• Фабрыка «Матор» на вул. Рацлавіцкай, Маршалкоўскай у Варшаве і ў Кутне(pl);
• Гатэль «Савой» ў Лодзі;
• Палацавая капліца ў Каванічах;
• Касьцёл Сэрца Хрыста й Сьвятой Дзевы Марыі, капліца й гаспадарчая забудова графа Чапскага ў Воўчкавічах каля Менску (праект у красавіку 1902, збудаваны ў 1904; зьнішчаны ў 1950-я);
• Касьцёл у раёне Жбікаў(pl) ў Прушкаве каля Варшавы;
• Пашырэньне касьцёла ў раёне Скалімаў(pl) у Канстантыне-Язёрнай(pl) каля Варшавы;
• Бесарабскі рынак(ru) у Кіеве (праект; збуд. 1910—1912);
• Турма ў Тыфлісе.

У міжваенны пэрыяд праектаваў будынкі таксама ў Берасьці, Пінску (для дзяржаўных установаў і банкаў) і Баранавічах.