বিশ্ব ঘৰচিৰিকা দিৱস

বিশ্বত দেখা পোৱা বহু প্ৰজাতিৰ ঘৰচিৰিকাৰ ভিতৰত ভাৰতত মুঠতে পাঁচবিধ ঘৰচিৰিকাৰ প্ৰজাতি আছে। অৱশ্যে অসমত ইয়াৰে তিনিবিধ প্ৰজাতিহে দেখা পোৱা যায়। এইকেইবিধ হৈছে- ঘৰচিৰিকা (House Sparrow), ইউৰেছিয়ান ট্ৰী স্পেৰ’ (Eurasian Tree Sparrow) আৰু ৰাছেট স্পেৰ’ (Russet Sparrow)। ঘৰচিৰিকাই ইহঁতে বেছিভাগ গুটি শস্য আৰু মাজে-সময়ে কীট-পতংগ আদি খায়। ই মানুহৰ বাবে বহুতো উপকাৰো কৰে। বিশেষকৈ মহৰ কণী আদি খাই ইহঁতে বিভিন্ন ৰোগ যেন মেলেৰিয়া আৰু ডেংগু আদি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে। তদুপৰি ইহঁতে গছে গছে উৰি ফুৰি পৰাগ ৰেণু কঢ়িয়াই পৰাগযোগতো সহায় কৰে। প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতি ঘৰচিৰিকা খুবেই সংবেদনশীল। গতিকে এই চৰাইবিধক নগৰীয়া পৰিৱেশৰ স্বাস্থ্যৰ পৰিচায়ক (Bioindicator) বুলিও গণ্য কৰা হয়।

শেহতীয়া তথ্যমতে বিশ্বত ঘৰচিৰিকাৰ বিস্তৃতি ক্ৰমান্বয়ে কমি আহিবলৈ লৈছে। ঘৰচিৰিকাৰ সংখ্যা হ্ৰাস পোৱাৰ মূল কাৰণ হ’ল, মানুহৰ জীৱনধাৰাৰ দ্ৰুত পৰিৱৰ্ত্তনৰ ফলত ঘৰচিৰিকাৰ থকা ঠাইৰ আৰু খাদ্যৰ অভাৱ। তেনেদৰে নগৰীকৰণ (urbanization), খেতি-পথাৰত কীটনাশক (insecticide) আৰু পতংগনাশকৰ বহুল ব্যৱহাৰ, বনাঞ্চল ধবংস আদিয়ে সামগ্ৰিকভাৱে ঘৰচিৰিকাৰ বাসস্থান ধ্বংস কৰি আহিছে আৰু ইহঁতক সংকটৰ মুখলৈ ঠেলি দিছে।

ঘৰচিৰিকা দিৱসৰ মূল উদেশ্য হ’ল ঘৰচিৰিকাকে ধৰি নগৰীয়া জৈৱবৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে জনসাধাৰণৰ মাজত সচেতনতা অনা আৰু সঠিক ব্যৱস্থা লোৱা। ইয়াৰ যোগেদি ঘৰচিৰিকাৰ সংৰক্ষণৰ বাবে জনসাধাৰণক অনুপ্ৰেৰণা যোগোৱা হয় আৰু এইক্ষেত্ৰত প্ৰচেষ্টা কৰি থকা লোকসকলক মতবিনিময়ৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰা হয়। প্ৰতিবছৰে এই দিৱসৰ এটা বিষয় (theme) ঠিক কৰি দিয়া হয়। উদাহৰণস্বৰূপে ২০২১ চনৰ বিষয় আছিল  ‘I Love Sparrows’।  এই দিনটোত বিভিন্ন কাৰ্য্যসূচী যেনে চিত্ৰ প্ৰতিযোগিতা, ঘৰচিৰিকাৰ সমদল, সংবাদ মাধ্যমৰ যোগেদি প্ৰচাৰ আদিৰে উদযাপন কৰা হয়।