কালিয়দমন নাট

• কৃষ্ণ
• যশোদা
• কালিনাগ

কালি হ্ৰদৰ বিষজল পান কৰি অচেতন হৈ পৰা ভক্ত গোপবালক সকলক কৃষ্ণই অমৃতৰ হাত ফুৰাই জীৱন প্ৰদান কৰিলে আৰু দম্ভ কালিনাগক দমন কৰাৰ বাবে কৃষ্ণই কালি হ্ৰদত অৱতৰন কৰি সাময়িক ভাৱে অচেতন হৈ পৰে।গকুলত নানা অপায়-অমঙ্গলে দেখা দিয়াত বৃন্দাবনত প্ৰানৰ পুত্ৰৰ কিবা অমঙ্গল ঘটিছে বুলি পিতৃ নন্দ আৰু মাতৃ যশোদা আৰু গোপী সকল ঢপলিয়াই আহি মৃত ভাৱে কৃষ্ণক কালি হ্ৰদত পৰি থকা দেখি ইনাই বিনাই কান্দিকুটি যশোদা শোকত মূৰ্ছিত হৈ পৰিল। পুত্ৰ শ্নেহত আতুৰ মাতৃ গৰাকীৰ চকুত শোকৰ বন্যা নাট্যকাৰে যশোদা চৰিত্ৰৰ মাজেদি পুত্ৰহাৰা মাতৃৰ স্বৰূপটো সুন্দৰকৈ ফুটাই তুলিছে।

এই বুলি শোকদগ্ধা যশোদাই জলত জাপ দিবলৈ লোৱা বৰ্ণনাই নাটখনি তীব্ৰ কৰুণ ৰসৰ সঞ্চাৰণ ঘটাইছে। কালিয়দমনত শঙ্কৰদেৱে ভক্তা নাৰীৰ ৰূপটৌও মনোৰমকৈ প্ৰকাশ কৰিছে। কালিনাগে কৃষ্ণৰ পদৰ ভৰ সহিব নোৱাৰি মৃতপ্ৰায় অৱস্থা লক্ষ্য কৰি কালিনাগৰ পত্নী সকলে কৃষ্ণক স্তুতি কৰি স্বামীৰ প্ৰাণ ভিক্ষা কৰিছে।ভক্ত পত্নীসকলৰ প্ৰাৰ্থনাত সন্তুষ্ট হৈ কৃষ্ণই কালিক ক্ষমা কৰি সপৰিয়ালে ৰমণ দ্বীপলৈ পঠাইছে। নাগনাৰী চৰিত্ৰৰ অৱতাৰণাই নাতকৰ বিষয়বস্তু আগবঢ়াই নিয়াত সহায় কৰাৰ বাহিৰে কালিয় দমন নাটত নাৰী চৰিত্ৰৰ যোগেদি বিৰোধ বা সংঘাত সৃষ্টি হোৱা দেখা নাযায়। আনহাতে কালিনাগক কৃষ্ণই বধ কৰি অহাৰ পিছত যশোদাৰ আৱেগবিহ্বল চিত্ৰ মহাপুৰুষ জনাই ফুটাই তুলি মূল নাৰী চৰিত্ৰবোৰক অধিক ৰমণীয় কৰি তুলিছে।

• শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ
• ৰাম বিজয় নাট
• ৰুক্মিণী হৰণ নাট