لغه طليانى

الايام دى اشخاص بيتكلموها 60 مليون فى ايطاليا و 70 مليون فى العالم كله. 126 مليون واحد بيتكلموها كاللغة ثانيه. فى سويسرا الطليانى هيا لغة من الاربع لغات الرسمية و اللى هيا الطليانى و الفرنساوى و الالمانى و الرومانشى. وايضا الطليانى هى اللغة الاساسيه بتاعة مدينة الفاتيكان. الطليانى من لغات اللاتينى و هو كمان اقرب اللغة للاتينى.

لغه طليانى
المتكلمين
النسب
ISO 639-1	it
ISO 639-2	ita
ISO 639-3	ita
لغه رسميه فى	كرواتيا ايطاليا سان مارينو سلوفينيا سويسرا مدينة الڤاتيكان
الاسم الاصلى	(بالاطالى: italiano) (بالاطالى: Italiano)
ازمنه	المضارع مضارع تام
الصيغه النحويه	المزاج الحقيقى الصيغه الشرطيه فعل امر
السكان الاصليين لـ	كانتون جراوبوندن ،  وتيسينو ،  وايطاليا ،  وايزولا ،  وبيران ،  وسان مارينو
تعديل

الطليانى بتكتب بالحروف اللاتينية معادا الحروف J, K, ك, X ,Y اللى ما بيعتبروش جزء من الالف-به بتاعت الطليانى لكن ممكن تلاقيهم فى كلمات اجنبية واخدينها من لغات تانية ( ,Jeans, Whisky Taxi) او مصطلاحات لاتينى قديمة ( Juventus, ex voto). بعض اللهجات الطليانية بتستعمل الحرف J بدل i معليهاش سترس فى الكلمات اللى فيها ب i + حرف متحرك تانى و بتكون فيها الi بتنطق /j/ (زى ال "ى" اللى ف كلمة "يوم") زى Bajardo, Jacop, Ajaccio.

الحرف H مابيتنطقش فى الطليانى و لكن ليه استعمالين فى الكتابة. بيفرق بين كلمتين مختلفتين ليهم نفس النطق زى:

• ha ((انا) عندى / (انا) امتلك)) و a (الى/عند) اللى الاتنين بيتنطقوا /a/.
• hanno ((هما) عندهم / (هما) بيمتلكوا) و anno (سنة) و الاتنين بيتنطقوا /anno/.
• بيحافظ على النطق /k/ للحرف C و النطق /g/ للحرف G قدام الحرفين المتحركين i و e زى:
• chi (مين؟) بيتنطق /ki/ لكن ci (هناك) بتنطق /tʃi/, و بنفس الطريقة che (ايه؟) بتنطق /ke/ لكن ce بتنطق /tʃe/.
• ghiro (اسم حيوان) بيتنطق /ˈɡiro/ اما giro (لفة) بتتنطق /ˈdʒiro/.
• منغير الاستعمالين دول متلاقيهوش الا فى الكلمات الاجنبية و ساعتها برضة ما بيتنطقش زى Hotel (اوتيل) نطقها /oˈtɛl/.

الحرف G بتنطق /dʒ/ قدام الi و الe غير كده دايمن /g/ معادا فى الحالات اللى جاية:

• ف التشكيلة gn اللى بتنطق كصوت واحد و هوا /ɲ/ (هوا صوت بيتنطق من المناخير (زى ال "م" /m/ و ال "ن" /n/) و لغير الطليان بيتسمع الصوت كانه مزيج بين ال "ى" (فى كلمة "يوم") و ال "ن" و اقرب صوت ليه فى المصرى هوا تشكيلة ال"ن+ى" زى كلمة "منيا", "سونيا". مثال: bagno (حمام) بتتنطق /baɲɲo/ (تشبه قوى كلمة "بانيو" فى النطق)).
• ف التشكيلة gli اللى بتتنطق كصوت واحد و هوا /ʎ/ (صوت يتسمع للودن المصرية كانه مزيج بين ال"ي" (زى كلمة "يوم") و ال"ل" يعنى كانه "ل"+"ى" ورا بعض يشبه قوى ال"ل+ى" فى كلامات زى "بليه". مثال: meglio (احسن) بتتنطق /meʎʎo/ (على وزن "خوليو").

الطليانى اثر كثير علا اللغه المصريه لغاية دلوقت فى كلمات بيستعملها المصريين و اصلها طليانى معظمها اسامى حاجات :

• Simone, Raffaele (2010). Enciclopedia dell'italiano. Treccani.
• Berloco, Fabrizio (2018). The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu. ISBN 978-8894034813.
• Palermo, Massimo (2015). Linguistica italiana. Il Mulino. ISBN 978-8815258847.