Scrijheu E Walon: Djivêye di djins k' ont scrît des bokets e walon

Les scrijheus e walon polnut fé pårteye d' ene soce di scrijheus. Ces-la shuvnut les rîles di croejhete walone, et sayî di fé come ezès Belès Letes dins tolminme ké lingaedje.

Mins end a sacwants ki scrijhnut tot seus, et aprinde les rîles di scrijhaedjes di zels-minme. I scrijhnut l' walon k' i cnoxhnut d' nexhance, u k' il ont oyou åtoû d' zels.

Sacwants scrijheus sont, e minme tins des rcwereus sol walon.

Sovint, les scrijheus e walon si dmandèt pocwè k' i scrijhèt dins ç' lingaedje la, dabôrd k' i gn a waire di djins ki les liront. Eco pår k' i pôrént sovint scrire e francès. Vocial ene response da Jean Bosly, pal voye d' onk di ses persounaedjes, on scrijheu e walon:

On scrît e walon po passer s' tins. On n' wangne nén ene dimeye çanse. Å contraire, on nd alowe. Les Walons n' loukèt a rén po-z aler å teyåte, fé bate leus coks, djouwer ås beyes, etertini ene trûlêye di colons, boere do peket. Mins po sotni l' lingaedje di leus tåyes, les nouv dijhinmes di zels ni dinrént nén ene deutche. Nozôtes, les scrijheus, nos ndè riyans, et çoula n' nos espaitche nén di fé oneur al tcheyance di nos vîs parints. Nos savans k' c' est nosse clair divwer. Pus tård, il est possibe k' on ricnoxhe li bén k' nos avans fwait a nosse payis. Mins çoula n' sereut nén minme, nos årans apoirté nosse pitite pårt al glwere del Walonreye. 30

Gn a deus djivêyes di scrijheus e walon, so l' eciclopedeye Wikipedia :

• li djivêye des grands scrijheus e walon, k' a relî les pus rlomés nos emey zels.
• li djivêye des ptits scrijheus e walon, ki n' sont nén tant cnoxhou, mins k' ont scrît dins des rvowes, des ptitès gazetes u des antolodjeyes coinreces. Ubén k' ont des fråzes did zels k' ont stî ritnowes dins l' esplicant motî do walon.
• li djivêye des (gros diccionairîs, fijheus d' motîs et di rcwerances viyaedje pa viyaedje, foclorisses, cacheus so les nos d' plaece et les nos d' djins, evnd.)

Rén k' e veyant leu no d' famile, sacwants scrijheus avént des parints u des tåyes k' ont vnou d' ôte pårt. S' il ont-st aprins l' walon al leccion, ça vout dire ki c' esteut li mwaisse langue dins l' cotoû la k' il avént setlé.

no d' famile ki provént d' Flande

• Jacques Desmet
• Franz Dewandelaer
• Charles Geerts
• Hubert Haas
• Richard Joelants
• Odile Uyttebrouck
• Henri Van Cutsem
• Robert Vanorlé
• Marcel Van Splunter
• Fernand Vannuffel
• Auguste Vermer

no d' famile ki provént des Bas Payis u do Limbork

• Lambert de Ryckman
• François Nyns
• Marcel Slangen
• Joseph Vrindts

no d' famile ki provént del Grande Dutcheye

• Arthur Schmitz

no d' famile ki provént d' Itåleye

• François Gianolla
• Nadine Modolo

no d' famile ki provént d' Pologne

• Yvette Juskowiak

no d' famile ki provént d' Almagne

• Marguerite Frevelhausen
• Laurent Hendschel
• Louis Wesphal

no d' famile ki provént d' Roumaneye

• Georges Sfasie

• Scoleus
  • Mwaisses di scole : Loukîz cial
  • Prof di sgondaire
  • Prof d' unif
• Salårî
  • Ovrî
    • François Barillié
  • Eployî
  • Curé
• Indepindant
  • Cinsî
  • Comierçant
• Mestî liberå
  • Medcén
  • Årtisse (veterinaire)
  • Pårlî
  • Årtchiteke
• Årtisse
  • Tchanteu
  • Scrijheu di s' mestî
• Ôtes
  • Feme e s' manaedje
  • Rintî
  • Tchômeu

• Sicrijheus e picård
• Sicrijheus e gåmès
• Sicrijheus del Walonreye ki scrijhnut e francès

• Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
• Indecse des scrijheus e walon prezintés a l' espôzucion d' Brussele e 1910
• Waibe avou sacwants tecses di scrijheus e walon
• Modele:Tv Ronde tåve avou des scrijheus e walon (al Fiesse ås lingaedjes walons 2017) (sol Tévé walon-cåzante)