Chúi-chheⁿ (水星, Eng-gí: Mercury) sī siōng oá Ji̍t-thâu ê he̍k-chheⁿ, Thài-iông-hē lāi-té tē 2 sè lia̍p--ê.
Chúi-chheⁿ ê chheⁿ-téng (apparent magnitude) ùi -0.4 kaù 5.5, i ê khan-tǹg-kak (elongation) ke̍k-ke 28.3°, ài phú-hoáⁿ-kng (twilight) ê sî chiah khoàⁿ ē-tit tio̍h. Lán tùi Chúi-chheⁿ iáu bô siáⁿ liáu-kái, 1974 kaù 1975 hit chūn thài-khong-chûn (spacecraft) Chúi-hu 10 (Mariner 10) bat oá-kīn, m̄-koh chiah khoàⁿ tio̍h 40%-45% niā.
Kúi-tō sèng-chit | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Goân-kî J2000 | |||||||||||||
Aphelion |
| ||||||||||||
Kīn-ji̍t-tiám |
| ||||||||||||
| |||||||||||||
Lî-sim-lu̍t | 630 0.205 | ||||||||||||
Kúi-tō chiu-kî |
| ||||||||||||
Hōe-ha̍p chiu-kî | 115.88 d | ||||||||||||
Pêng-kin kúi-tō sok-le̍k | 47.362 km/s | ||||||||||||
Pêng-kin kīn-tiám-kak | 174.796° | ||||||||||||
Khi-pêng | |||||||||||||
Seng-kau-tiám ê keng-tō͘ | 48.331° | ||||||||||||
Hn̄g-tiám ê ín-sò͘ | 29.124° | ||||||||||||
Ōe-chheⁿ | None | ||||||||||||
Bu̍t-lí sèn-chit | |||||||||||||
Mean diameter | 4880 km | ||||||||||||
Pêng-kin poàn-kéng |
| ||||||||||||
Píⁿ-pêⁿ-lu̍t | 0.0000 [1] | ||||||||||||
Piáu-bīn-chek |
| ||||||||||||
Thé-chek |
| ||||||||||||
Chit-liōng |
| ||||||||||||
Pêng-kin bi̍t-tō͘ | 5.427 g/cm3 | ||||||||||||
Piáu-bīn tiōng-le̍k |
| ||||||||||||
Koàn-sèng in-chú ê lêng-lu̍t | ±0.014 0.346 | ||||||||||||
Thoat-cháu so̍k-tō͘ | 4.25 km/s | ||||||||||||
Hêng-chheⁿ chū-choán chiu-kî |
| ||||||||||||
Chhiah-tō chū-choán sok-tō͘ | 10.892 km/h (3.026 m/s) | ||||||||||||
Chhia-sim khi-pêng | 2.04′ ± 0.08′ (to orbit) (0.034°) | ||||||||||||
Pak-ke̍k chhiah-keng |
| ||||||||||||
Pak-ke̍k chhiah-hūi | 61.45° | ||||||||||||
Hoán-siā-lu̍t |
| ||||||||||||
| |||||||||||||
Bêng-hián-tō͘ | −2.48 to +7.25 | ||||||||||||
Kak-ti̍t-kèng | 4.5–13″ | ||||||||||||
Tāi-khì-khoan | |||||||||||||
Piáu-bīn ap-le̍k | trace (≲ 0.5 nPa) | ||||||||||||
Thé-chek cho͘-sêng |
| ||||||||||||
|
Chúi-chheⁿ kap Goe̍h-niû chin sio-siâng, goā-piáu lóng sī chheⁿ-chi̍oh-khut. I bô oē-chheⁿ mā bô tāi-khì-chân, m̄-koh ū 1 ê toā thih-sim, chō-chiâⁿ ê chû-tiûⁿ chha-put-to Tē-kiû--ê 1% hiah kiông. Chúi-chheⁿ piáu-bīn ê un-tō͘ ùi 90 kaù 700 K, chiàⁿ-ji̍t-thaû-kha (subsolar) siōng joa̍t, oá lâm-pak-ke̍k (poles) ê chheⁿ-chio̍h-khut ê khut-á-té siōng léng.
Thài-iông-hē |
---|
Chheⁿ: Ji̍t-thâu |
He̍k-chheⁿ: Chúi-chheⁿ | Kim-chheⁿ | Tē-kiû | Hóe-chheⁿ | Bo̍k-chheⁿ | Thó͘-chheⁿ | Thian-ông-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ |
É-he̍k-chheⁿ: Ceres | Mê-ông-chheⁿ | Haumea | Makemake | Eris |
Sió-bu̍t-thé: Sió-he̍k-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ goā chheⁿ-thé | Tn̂g-boé-chheⁿ |
Oē-chheⁿ: Goe̍h-niû | Hoé-chheⁿ ê | Bo̍k-chheⁿ ê | Thó͘-chheⁿ ê | Thian-ông-chheⁿ ê | Hái-ông-chheⁿ ê |
Tīn: Sió-he̍k-chheⁿ-toà | Kuiper-toà | Sàn-loān îⁿ-poâⁿ | Oort-hûn |
Chhiáⁿ chham-khó thian-bûn bu̍t-thé, thài-iông-hē ê chheⁿ-thé lia̍t-toaⁿ, chiàu poàⁿ-kèng pâi iah sī chiàu chit-liōng pâi |
Pún bûn-chiuⁿ sī chi̍t phiⁿ phí-á-kiáⁿ. Lí thang tàu khok-chhiong lâi pang-chō͘ Wiki Bân-lâm-gú. |
This article uses material from the Wikipedia Bân-lâm-gú article Chúi-chheⁿ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nā bô lēng-gōa kóng, chiàu CC BY-SA 4.0 thang īng. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Bân-lâm-gú (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.