Hoa Xương Bồ: Loài thực vật

Trong tiếng Nhật, tên của ba giống hoa này là: hanashōbu (xương bồ hoa), kakitsubata (đỗ nhược), ayame (xương bồ). Loài này được Thunb. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1794.

Xương bồ
Iris ensata (Edo-nishiki)
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Monocots
Bộ (ordo)	Asparagales
Họ (familia)	Iridaceae
Chi (genus)	Iris
Phân chi (subgenus)	Limniris
Đoạn (section)	Limniris
Loài (species)	I. ensata
Danh pháp hai phần
Iris ensata Thunb., 1794

Màu tím xanh của hoa xương bồ trong các vườn cây Nhật Bản được xem là ví dụ của hiện tượng đồng nhiễm sắc tố.

Hanashōbu Hoa Xương Bồ (ハナショウブ, 花菖蒲, xương bồ hoa^?, Iris ensata var. ensata, syn. I. ensata var. hortensis I. kaempferi) mọc ở các vùng đất ẩm và là loại được trồng phổ biến nhất trong các vườn cây Nhật Bản. Iris ensata var. ensata cũng được chia làm các giống nhỏ hơn theo nơi nó được trồng: Edo (Tokyo), Higo (tỉnh Kumamotoe), Ise (tỉnh Mie), Mỹ (Hoa Kỳ),...

Kakitsubata Hoa Xương Bồ (カキツバタ, 杜若, đỗ nhược^?, Iris laevigata) mọc trên các vùng đất bán ẩm và ít được phổ biến hơn so với Hanashōbu Hoa Xương Bồ.

Đỗ nhược là hoa biểu tượng của tỉnh Aichi, nhờ vào một bài thơ tanka được viết vào thời kỳ Bình An nằm trong tác phẩm Y thế vật ngữ (伊勢物語, Ise mongotari) của Ariwara no Narihira:

Karakoromo
Kitsutsu narenishi
Tsuma shi areba,
Harubaru kinuru
Tabi o shizo omou

(I have come so far away on this trip this time and think of my wife that I left in Kyoto.) Chú ý các âm tiết bắt đầu là "ka-ki-tsu-ha (ba)-ta."

Các cây Kakitsubata Hoa Xương Bồ ở Miếu Ōta, Kyoto dược xếp vào Di sản Tự nhiên Quốc gia của Nhật Bản. Nó cũng xuất hiện trong một bài thơ của Fujiwara Toshinari:

Kamiyama ya, Ota no sawa no kakitsubata,
Fukaki tanomi wa iro ni miyu ramu.

(Like the kakitsubata at Ōta Wetland, a God-sent heaven, my trust in you can be seen in the color of their flowers.)

Ayame Hoa Xương Bồ (アヤメ, 菖蒲, 文目, xương bồ, văn mục^?, Iris sanguinea) là một loại hoa diên vĩ mọc hoang ở các vùng đất khô của Nhật Bản.

• Họ Diên vĩ

•   Tư liệu liên quan tới Iris ensata tại Wiki Commons
•   Dữ liệu liên quan tới Iris ensata tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Iris ensata”. International Plant Names Index.
• Japanese Iris/Hanashobu Wall Paper Files Lưu trữ 2008-08-11 tại Wayback Machine (in Japanese)
• Japanese Iris/Hanashobu Photo Album 1 Lưu trữ 2009-04-18 tại Wayback Machine (in Japanese)
• Japanese Iris/Hanashobu Photo Album 2 Lưu trữ 2004-06-12 tại Wayback Machine (in Japanese)