Guera Iran-Iraq

La guera Iran-Iraq, conosesta anca cofà ła guera inponesta (in łéngua persiana

Guera Iran-Iraq

Guerra del Golfo (it)
Tipo	Guera, guerra di aggressione (it) e annessione (it)
Epònemo	Golfo Pèrsego
Data	22 de setenbre del 1980
Liogo	Iran, Iraq e Golfo Pèrsego
Consevense	cause multiple (it)
Schieraminti
Iran PDK UPK Partio Islàmego Da'wa Suporto da: Cina Corea del Nord Sìria Modeło:LBY 1977-2011 Stati Unii(scàndalo Irangate) Israele(suporto clandestin) Iraq MEK DRFLA Suporto da: Stati Unii Cànada Regno Unio Fransa Zermània Ovest Zermània Est Italia Danimarca Gresa  Union Soviètega Polònia Ungaria  Romania Jugoslàvia Cina Singapore Arabia Saudia Emirai Àrabi Unii Qatar Zordània Kuwait Ezito Sudan
Comandanti
Ruhollah Khomeini Abolhassan Banisadr Ali Akbar Hashemi Rafsanjani Ali Shamkhani Mostafa Chamran Valiollah Fallahi Qasem-Ali Zahirnejad Ali Shahbazi Massoud Barzani Jalal Talabani Nawshirwan Mustafa Saddam Hussein Ali Hassan al-Majid Taha Yassin Ramadan Izzat Ibrahim al-Douri Abid Hamid Mahmud Salah Aboud Mahmoud Adnan Khairallah Saddam Kamel Hassan al-Majid Hussein Kamel al-Majid Maher Abd al-Rashid Massoud Rajavi Maryam Rajavi
Efetivi
305 000 soldai 500 000 milisiani Pasdaran e Basiji 1 000 cari armai 1 000 mezi corasai 3 000 artejaria 450 velivoli 750 elicotari 190 000 soldati 4 500 cari armai 4 000 mezi corasai 7 330 artejaria 500+ velìvuli 100+ elicòtari
Pèrdite
450 000/957 000 (stime) 450 000/650 000 (stime)

جنگ تحمیلی ‎

, Jang-e-tahmīlī) in Iran e cofà ła Qādisiyya de Saddam Hussein (قادسيّة صدّام, Qādisiyyat Saddām) in Iraq, ła ze stada na guera conbatesta intrà i du Paezi dal setenbre del 1980 a l'agosto del 1988.

Inte l'època del conflito sta guera ła vegnea ciamada dai storiògrafi Guera del Golfo (intendendo cheło Pèrsego), notasion soravivesta finmente a l'invazion irachena del Kuwait del 2 de agosto del 1990.

El casus belli ła ze sta l'invazion irachena de l'Iran, ocoresta inte el 22 de setenbre del 1980 dopo de na longa istòria de dèspute inte el confin, frision intrà i rezimi in cuestion (ditatoriałe-làego cueło iracheno, teocràtego-ditatoriałe cueło iranian, che el se gavea trasformà inte na repùblega islàmega iłibarałe, ma multipartìtega inte ła fin de ła guera). L'Iran el ghea declarà de èsar sta vìtema de l'ataco irachen: de facto i iracheni i ghea atacà par primi e de sorpreza, sensa na formałe declarasion de guera.

Inte el scumìsio del setenbre del 1980, el ditatore irachen Saddam Hussein el ghea sconfesà el tratà che el regołava ła dèsputa confinària siglà inte el 1975, dal so predecesore Aḥmad ʿAlī Ḥasan al-Bakr col scià Moḥammad Reża Pahlavī, regnante in cueła època in Iran. Tuti e do i contendenti no i zera sodisfai dei acordi confinari siglai dai respetivi predecesori: l'Iraq el se ispirava al vècio confin otoman in vigore finmente al 1920, e l'Iran el garia vołesto anétarse tuto l'Iraq del sud, de predomenansa sciita, l'istesa confesion rełijoza de majoransa inte l'interior de ła Repùblega Islàmega.

Col s-ciopo de ła guera, l'Iraq el ghea restabilio łe rełasion diplomateghe coi Stati Unii inte el 1983, rełasion interonpeste inte el 1967 de sevente de ła Guera dei Sie Dì co Israełe. L'Union Soviètega, invese, ła ghea jutà diretamente co provizon miłitari l'Iraq e indiretamente l'Iran mediante de ła Sìria. Dopo dei primi boni èziti da parte de l'ezèrsito irachen, ła guera ła se gavea trasformà inte na sustoza guera de pozision e inte un recìproco bagno de sàngue.

El Consejo de Seguresa de łe Nasion Unie ła ghea ciamà a l'órdene pì de na volta tuti e do i goerni, ma el cesar el fogo no el ze sta decretà prima del 20 de agosto del 1988, e el scànbio dei prezonieri de guera no el ze sta pusìbiłe finmente al 2003. El conflito el ghea rabaltà insanabilmente i ecuiłibri de ła rejon, e i so efeti i se ghea fazesto sentir fortamente inte el imedià dopoguera: du ani dopo de l'armistisio, de fato, l'Iraq el ghea invadesto el Kuwait inte el tentativo de otegnere un rescato econòmego e pułìtego dal ponto-morto post-conflito che el ghene zera derivà.