Guera

Ła paroła "guera" ła vien fóra da gwarra del'alto tedesco antigo, chel signìfega "mis-cia". Inte el dirito internasional, ła paroła ła xe stada scanbià, sùbito daspò ła seconda guera mondial, dal'espresion "armed conflict" (dal ingléxe, scontro armà) che ła se pol tacar a łote de tute łe dimension e caraterìsteghe.

Se riva a ła guera co che el contrasto de interesi econòmisi, ideołògisi, stratèxeghi o de altra nadura nol xe miga bón a catar na sołusion negosiada, o co che almanco na de łe parte ła capise l'inesisténsa de altri mexi par asentar i propi obietivi.

Ghe sta vanti a ła guera:

• un ténpo de tension, chel ga scominsiaménto co che łe parte łe se rende cónto che łe ga poxision difarenti a łe raìxe;
• un ténpo de crixe, chel taca co che łe parte łe no xe miga più bóne a tratar infrà łóre par catar na rixołusion.

Inte i ténpi de tension e de crixe se fórma l'atività połìtrga e diplomàtega de tuta ła comunità internasional par scansar el scóntro: in sti ténpi qua, łe forse armade łe xóga un róło inportate inte el dimostrar ła credibiłità e ła determinasion del Stato, col fin de manifestar al nemigo ła sproporsion infrà l'obietivo da asentar e el costo, social e maderial, de na sołusion miłidar. Ła guera dónca ła se pol scansar co che tuti i dó nemisi i capise sta roba qua.

Carl von Clausewitz, inte el só libro De ła guera, el fa un'anàłixe del fenòmeno: «Ła guerra ła xe ła continuasion de ła polìtega co altri mexi» e «Ła guera ła xe n'ato de forsa chel ga el fin de obligar el nemigo a subordinà a ła nostra vogia.»

Ła guera, parché el xe un fenòmeno social, ła ga conseguénse vero grande su ła cultura, su ła rełigion, sul'arte, sul costume, sul'economia, sui miti, sul'imaxenario cołetivo, chei spéso ła desfigura, inansołàndoła o despresiàndoła.

• Arma
• Batagia
• Guera sivil
• Guera santa
• Viołénsa

•   Wikisource el detien na voxe dedegada a Guera
•   Wiki Commons el detien imàjini o altri file so Guera