Finlàndia

Ła se cata inte ła Penìzola Scandìnava.
Ła confina a nord-òvest co ła Svesia, a nord co ła Norveja, a est co ła Rusia, a sud e a òvest co'l Mar Bàltego.

Finlàndia

Suomi (fi) Finland (sv)
Bandiera Stema
27 de majo del 2013
Ino	Maamme
Bomò	«I wish I was in Finland» «O na bawn yn y Ffindir»
Sinboło ufisałe	Convallaria majalis (it) , Betula pendula (it) , Ursus arctos (it) , Sìgno, Pèrsego, Coccinella septempunctata, granito (it) , Finlandese universale (it) , spitz finlandese (it) e Celastrina argiolus (it)
Epònemo	finlandezi
Pozision
65°N 27°E / 65°N 27°E65; 27Coordinae: 65°N 27°E / 65°N 27°E65; 27
Continente	Eoropa
Capitałe	Helsinki (1812–)
Popołasion
Totałe	5 608 218 (29 de febraro del 2024) 5 608 218 (2024)/(2022)/(2017)/(2016)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980)/(1979)/(1978)/(1977)/(1976)/(1975)/(1974)/(1973)/(1972)/(1971)/(1970)/(1969)/(1968)/(1967)/(1966)/(1965)/(1964)/(1963)/(1962)/(1961)/(1960)/(1950)
Densità	16,57 hab./km²
Demònemo	finlandezo, finlandezi, finlandeza, finlandeze, burundeza, burundeze
Idioma	finlandezo svedezo
Rełijon	Ceza evanzèłega luterana de Finlàndia e Chiesa ortodossa finlandese (it)
Speransa de vita	81,2 (2022) −0,58049 (2016)
Taso de suicìdio	13,4 (2019) −2,5 (2016)
Putełi no scołarizai	14 344 (2015) −4 803 (2014)
Zeografia
Parte de	Fenoscandia, Paesi nordici (it) , Eoropa setentrionałe, Union Eoropèa e Spàsio Econòmego Eoropeo
Àrea	338 478,34 km²
Bagnà da	Mar Bàltego
Ponto pì alto	Halti (it) (1 324 m)
Ponto pì baso	Mar Bàltego (0 m)
Rente a	Svèsia   Norveja   Rùsia (1991–)
Dati istòreghi
Prima mesion documentada	Regno de Finlàndia
Dì festivo	giorno dell'indipendenza della Finlandia (it) (6 de diçenbre) [[Categoria" was not found.
Patrono	Enrico de Uppsala
Organizasion pułìtega
Forma de goerno	repùblega parlamentària
Òrgano ezecutivo	goerno finlandese (it)
Òrgano lejislativo	Parlamento de Finlàndia
Presidente de ła Finlàndia	Alexander Stubb (it) (1° de marso del 2024)
Primo ministro de ła Repùblega finlandeza	Petteri Orpo (it) (20 de zugno del 2023)
Màsema autorità zudisiałe	Corte suprema de ła Finlàndia
Ìndaze de Democrasia	9.27/10
Menbro de	Union Eoropèa, Organizasion de łe Nasion Unìe, Organizasion par ła Cooperasion e Desviłupo Econòmego, Consejo d'Eoropa, Ajensia Spasiałe Eoropea, Organizasion mondiałe del comerso, Consejo Nòrdego, Consejo Àrtego, Grupo Nòrdego de Conbatimento, Oservatòrio Eoropeo del Sud, Consejo dei Stati del Mar Bàltego, Organizasion par ła Seguresa e Cooperasion inte l'Eoropa, Banca Internasionałe par ła Recostrusion e Desviłupo, Asociasion Internasionałe del Desviłupo, Corporasion Finansiària Internasionałe, Organismo Multilaterałe de Garansia dei Investimenti, Sentro Internasionałe de Regołamento de Difarense Rełasionae ai Investimenti, Banca Africana del Desviłupo, Banca Aziàtega del Desviłupo, Grupo Austràlia, EUROCONTROL, Tratà dei Siełi Verti, Rezime de Controło de ła Tecnołozia dei Mìsiłi, Interpol, Grupo de Fornidori Nucleari, Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe, Sentro de Coordenamento de Movimenti Eoropei, Capasità Stratèzega de Trasporto Aèreo, Organizasion Idrogràfega Internasionałe, Ajensia Internasionałe de l'Enerzia, UNESCO, Grupo de Oservasion de ła Tera, Union Postałe Universałe, Union Internasionałe de Tełecomunicasion, Spàsio Schengen, Visa Waiver Program, Organizasion Meteorołòzega Mondiałe, Organizasion mondiałe de ła sanità, Consejo Eoro-Artego de Barents, NATO, Tratà Antàrtego, Partenariato per la pace (it) , Organizasion Mondiałe de łe Dogane, International Holocaust Remembrance Alliance (it) e Asociasion Eoropea de Lìbaro Scànbio
Economia
PIL nomenałe	296 387 625 264 $ (2021)
PIL pro càpite	34 615 $
Persentuałe IVA	24 %
Ìndaze de desviłupamento oman	0,94  (2021 )
Moneda	euro
Banca sentrałe	Banca de Finlàndia
Taso de dezocupasion	9 %
Coefisente de Gini	27.7/100
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1	FI FIN 246
Còdaze de matricołasion	FIN
Fuzo oràrio	UTC+2 UTC+3 Eoropa/Helsinki Ora de l'Eoropa de l'Est Ora estiva de l'Eoropa de l'Est
Domìnio de primo liveło	.fi
Prefiso tełefònego	+358
Tełèfono d'emerzensa	112
Còdaze NUTS	FI
Preza ełètrega	Europlug e tipo F (schuko)
Istòrego
← Regno de Finlàndia
Sito web	finland.fi

 

 

El teritorio de ła Finlandia el ze logà inte ła banda orientałe de ła rejon zeogràfega ciamà Fenoscandia.
Ła ze ciapàa infra i 60° e i 70° de latitùdene nord; oltra un terso de'l teritorio el ze a nord de'l Sìrcoło Połar Àrtego: cuesto el fa el paeze uno de i Stati pi setentrionałi al mondo.

Morfołozìa

Ła morfołozìa de'l teritorio ła ze conseguensa de grandi movimenti jasałi: a sud el rizulta un teritorio pa'l pi pian, co numarozi łaghi e ìzołe.
A nord de'l fiume Oulujoki el teritorio el canbia aparensa: se cata prima numerozi riłievi cołinari fin a rivar, inte ła banda nord-osidentałe de'l paeze a ła banda orientałe de łe Alpe Scandìnave .

Idrografìa

Ła ze bagnàa a sud da'l Golfo de Finlandia e a òvest da'l Golfo de Botnia.

Ła costa de'l paeze, pur sendo zeneralmente basa, ła ze iregołare e ła fronteja numarozìsime ìzołe.

El fiume pi longo de'l paeze el ze el Kemijoki che el sboca inte el Golfo de Botnia da łe bande de ła sità de Kemi. Se ricorda anca el Oulujoki.
Ghe ze numarozìsimi łaghi (sirca 187.888 łaghi) de orìzene jasałe e de ogni dimension tante olte cołegài infra de łori e co numaroze ìzołe, in particołar inte ła banda sud-orientałe de'l paeze.

Clima

El clima de ła Finlandia l'inconbe a ła fasa climàdega temperada freda, vista ła latitùdene; ła ga caràteri de tranzision intra i climi continentałi de łe zone ruso-siberiane e i climi oseanisi de łe zone atlàntiche a òvest.

Anbienti naturałi

Łe foreste łe coverze sirca el 70% de'l teritorio.
Inte ła banda nord-orientałe de'l paeze ła se estende ła Łaponia, ła tera de ła tundra.

La Finlandia, da'l 2010, la ze divisa inte sete azensìe rejonài , che łe se devide inte vinti altre rejoni (Maakunta) pi pìciołe.

Ła fa parte de l'Union Europea da'l 1995 e de ła NATO da'l 2023.

Ła ga sirca sincue miłioni de àneme.

Ła Łaponia ła ze abitada, oltra che dai finlandezi, da na minoransa sami.

Łe foreste łe costituise ła major risorsa de'l paeze, che el ze un inportante esportador de legne e pasta de legna uzà par prodùzar carta.

Inte ła Łaponia el ze difondesto l'ałevamento de rene, prategàa da i sami.

•  
  Morene inte ła costa de Kvarken-Höga
•  
  Fiume Kemi a Rovaniemi
•  
  Panorama de Tampere
•  
  Ceza de Petäjävesi