Tenerife faciası, 27 Mart 1977 tarihinde, İspanya'nın Tenerife Adasında bulunan Los Rodeos Havalimanı'nda (Tenerife Kuzey Havalimanı olarak da bilinir) iki Boeing 747 uçağının yerde çarpışmasıyla oluşmuş kazadır.
Özet | |
---|---|
Tarih | 27 Mart 1977 |
Özet | Pist çarpışması |
Olay türü | Kaza |
Bölge | Tenerife, Kanarya Adaları |
Koordinatlar | 28°28′54″N 16°20′18″W / 28.48165°K 16.3384°B |
Toplam ölü sayısı | 583 |
Toplam yaralı sayısı | 61 |
Toplam kurtulan | 61 |
Birinci hava taşıtı | |
Kazaya karışan PH-BUF, KLM Boeing 747-206B | |
Kalkış | Schiphol Havalimanı Amsterdam, Hollanda |
Destinasyon | Gran Canaria Havalimanı Gran Canaria, Kanarya Adaları |
Yolcu sayısı | 234 |
Mürettebat | 14 |
Ölü sayısı | 248 |
Kurtulanlar | 0 |
Hava taşıtı modeli | Boeing 747-206B |
İşletmeci | KLM Royal Dutch Airlines |
IATA sefer No. | KL 480 |
ICAO sefer No. | KLM 480 |
Sefer sayısı | 480 |
Kuyruk numarası | PH-BUF |
İkinci hava taşıtı | |
Kazaya karışan N736PA, Pan Am Boeing 747-121 | |
Kalkış | Los Angeles Uluslararası Havalimanı Los Angeles, Birleşik Devletler |
Duraklama noktası | John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı, New York, ABD |
Destinasyon | Gran Canaria Havalimanı Gran Canaria, Kanarya Adaları |
Yolcu sayısı | 380 |
Mürettebat | 16 |
Yaralı sayısı | 61 |
Ölü sayısı | 335 |
Kurtulanlar | 61 |
Hava taşıtı modeli | Boeing 747-121 |
İşletmeci | Pan American World Airways |
IATA sefer No. | PA 1736 |
ICAO sefer No. | PAA 1736 |
Sefer sayısı | 1736 |
Kuyruk numarası | N736PA |
Dünya havacılık tarihinin bu en büyük kazasında 583 kişi ölmüştür.
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Çarpışmaya büyük oranda iletişim yetersizliği neden oldu. O gün Tenerife yoğun sis altındaydı. Görüş açısı oldukça düşüktü. Ayrıca o dönem ilkel ve küçük bir havalimanı olan Tenerife Kuzey Havalimanı da kuleye ve uçaklara yardımcı olacak radarlara sahip değildi.
Gran Canaria Havalimanı'na gitmek için havalanan Pan Am uçağı Havalimanındaki bomba ihbarı nedeniyle Tenerife Kuzey Havalimanı'na iniş yapmak zorunda kalmış, birkaç saatlik bir bekleyişten sonra kalkış vakti ancak gelebilmişti. Onunla aynı anda, Hollanda Kraliyet Havayolları (KLM) uçağı da Tenerife Kuzey Havalimanı'ndan kalkış yapacaktı.
Önce, KLM uçağı kalkış yapmak için piste çıktı. Kule, uçağa pistin sonuna gidip 180 derece dönmesini ve kalkış için kulenin iznini beklemesini söylemişti. Ardından kule, Pan Am uçağına kalkış izni verdi ve havalimanının 3. çıkışını kullanıp KLM uçağının yanındaki pistten kalkış yapmalarını söyledi. Bu arada kulenin de görüş açısı sisten dolayı tamamen kaybolmuştu, sadece pilotlarla olan telsiz konuşmalarına güvenerek hareket ediyorlardı.
Saat 17:04'te KLM uçağı kulenin söylediği gibi pistin sonuna gidip 180 derece dönmüş ve kalkış için yerini almıştı. Pan Am uçağı ise havalimanını bilmediğinden hâlâ 3. çıkışı arıyordu ve kalkış yapamamışlardı. Tam bu sırada beklenmedik bir şey oldu, kule KLM uçağına kalkış izni vermediği halde deneyimli KLM pilotu van Zanten, uçağa tam gaz verip kalkmaya başlamıştı. O sırada Pan Am uçağı, KLM uçağına 1400 m mesafedeydi ve hâlâ kalkamamışlardı.
Kara kutu kayıtlarına göre, Pan Am pilotu sisler içindeki KLM'nin ışıklarını fark ettiğinde ''Orada!'' dedi. Bu sırada Pan Am C-4 çıkışına yaklaşıyordu. Pan Am pilotu Victor Grubbs, KLM'nin kendilerine doğru kalkış hızıyla geldiğini fark edince, ''Adi herif doğruca bize doğru geliyor!'' dedi ve ikinci pilot ''Havalan! Havalan! Havalan!'' diye bağırmaya başladı. Pan Am ekibi motorlara tam güç verdi ve çarpışmadan kaçınmak için sol yana, pistin dışına keskin bir dönüş yaptı. KLM pilotları Pan Am'i fark ettiklerinde durmaları için çok geçti. Son bir umutla ekip, uçağı erken kaldırmaya çalıştı. Bunun sonucunda, tırmanmaya çalışan uçağın kuyruğu piste çarptı ve 22 metre boyunca şiddetli bir biçimde sürüklenmeye başladı.
KLM yerden nihayet kalktığında Pan Am'dan 100 metre ilerideydi. Uçağın burun kısmı Pan Am'dan kurtulmuştu, fakat motorlar, orta gövde ve ana iniş takımları 260 km/sa hızla Pan Am'in sağ cephesine çarptı. Pan Am jetinin yolcu kabinini tam olarak kanatların üst kısmından yırtarak açtı. KLM'nin sağ motorları ise Pan Am kokpitinin hemen arkasından girmişti.
Çarpışmanın hemen ardından KLM tamamen havalandı. Fakat Pan Am ile çarpışması sonucu sağ dıştaki motor tamamen parçalanmış, tüm parçaları sağ içteki motor tarafından yutulmaya başlanmıştı ve kanatlar büyük zarar görmüştü. Çarpışma noktasını 150 metre geçtikten sonra KLM pike yaptı, ani bir biçimde yan yattı ve piste çarparak 300 metreden fazla sürükledi. Uçağın geç kalkmasına da neden olan tamamen dolu depodaki yakıt, çarpmanın hemen ardından saatlerce zaptedilemeyen bir yangına sebep oldu.
Her iki uçak da tahrip oldu. KLM jetindeki tüm 234 yolcu ve 14 kabin görevlisi yaşamını yitirdi. Aynı şekilde Pan Am jetindeki 326 yolcu ve 9 kabin görevlisi, saçılan yakıttan çıkan yangın sonucu öldü. Geriye kalan 54 yolcu ve pilotlar da dahil olmak üzere 7 kabin görevlisi KLM tarafından tıraşlanan kabinden halen yerinde duran sol kanada çıkarak kurtulabildiler. Kazadan dakikalar sonra bile Pan Am'in motorları çalışıyordu. Motorları kapatmak istedilerse de, KLM tarafından tahrip edilen kabinde bulunan kontrol kabloları ve tuşları pilotları çaresiz bıraktı. Uçağın hiçbir sistemi çalışmıyordu. Hayatta kalanlar yardım beklediler. Fakat yardım ekibi, kazaya iki uçağın dahil olduğunu bilmiyordu. İtfaiyeciler yoğun sis altında pistin diğer ucundaki KLM ile ilgileniyorlardı.
Tenerife'de çalışan tek havalimanı Los Rodeos iki günlüğüne kapatıldı. Hiçbir uçağın inişine izin verilmedi. Kazadan sonra piste inen ilk uçak Amerika Birleşik Devletleri'ne ait C130 olmuştur. Kazada yaralanan ve kurtulanları Las Palmas'a taşımıştır. Enkazlar İspanyol askeri tarafından oluşturulan mangalar tarafından temizlendi. Los Rodeos pisti, mühendisler tarafından onarıldıktan sonra aynı yıl, 3 Nisan'da tekrar hizmete açıldı.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Tenerife faciası, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.