Hür Dava Partisi (Kürtçe: Partiya Doza Azadî) resmi kısaltmasıyla HÜDA PAR, 19 Aralık 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir.
Simgesi, açık vaziyette bir kitap ve arkasından doğmakta olan güneştir. TBMM'de 4 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu'dur.
| Hür Dava Partisi | |
|---|---|
Wiki Türkçe | |
| Kısaltma | HÜDA PAR |
| Genel başkan | Zekeriya Yapıcıoğlu |
| Genel sekreter | Şehzade Demir |
| Kurucu | Mehmet Hüseyin Yılmaz |
| Genel başkan vekili | İshak Sağlam |
| Slogan(lar) | Dürüst siyaset, gerçek adalet! |
| Kuruluş tarihi | 19 Aralık 2012 |
| Merkez | Balgat, Çankaya, Ankara |
| Üyelik (2024) |  13.741 |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sağ |
| Resmî renkler | Yeşil, sarı |
| TBMM | 4 / 600 |
| Belde Belediye Başkanlığı | 1 / 386 |
| İnternet sitesi | |
 Türkiye | |
HÜDA PAR 19 Aralık 2012'de kuruldu. Kurucu genel başkanı Mehmet Hüseyin Yılmaz'dan sonra 1. ve 2. olağan kongreleri sonucunda genel başkanlığa Zekeriya Yapıcıoğlu seçilmiş, 21 Mayıs 2018'de bu görevden istifa etmiştir. 3. Olağan kongresinde genel başkanlığa İshak Sağlam seçilmiş, 7 Ekim 2018 tarihinden 2 Haziran 2021 tarihine kadar bu görevi yürütmüştür. Hür Dava Partisinin 2 Haziran 2021 tarihinde yapılan 4. olağan kongresinde genel başkanlığa yeniden Zekeriya Yapıcıoğlu seçilmiştir.
2023 Türkiye genel seçimlerinde AK Parti listelerinden seçime gireceğini açıklayan Hür Dava Partisi, Cumhur İttifakına dahil olmadan ittifaka dışarıdan destek vereceğini açıkladı. 9 Nisan 2023 tarihinde genel başkan Zekeriya Yapıcıoğlu da dahil 4 HÜDA PAR üyesi isim, AK Parti'den aday oldu ve seçilerek milletvekili oldu.
HÜDA PAR, İslam kimliğini ve İslam ümmetini temel alır. HÜDA PAR sözcüsü Serkan Ramanlı partinin Kürt milliyetçisi olduğu iddiasını reddetti ve yaptığı açıklamada, "Biz Kürt milliyetçisi bir parti değiliz. Biz her türlü milliyetçiliği ayakları altına almış bir partiyiz. Biz Müslümanız. Bize göre bütün Müslümanlar kardeştir." dedi. 2018-2021 döneminde HÜDA PAR genel başkanı olan İshak Sağlam ise, milliyetçiliğin bölücülük ve yıkıcılık olduğunu, Osmanlı İmparatorluğu'nu yıkanın da "milliyetçi zihniyet" olduğunu söyledi.
Kürt milliyetçiliğini reddeden HÜDA PAR, özellikle Kürt Müslümanların kurduğu ve örgütlendiği bir siyasi parti olmakla beraber, Kürtlük üzerinden Müslümanlık yapmayacağını, partinin ümmetçi bir çizgide olacağını belirtmiştir. Partinin kuruluş dönemlerinde yapılan bir açıklamada, partinin "Türkçü", "Kürtçü", "Kemalist", "Apoist" siyasi tutumlara kesinlikle karşı olduğu ve partinin bu ideolojilere benzemeyeceği belirtildi.
Yapıcıoğlu'nun "Şeyh Said, hem arif, hem mücahid, hem kâmil bir mürşid, hem şehid, hem ilmiyle amil bir alimdir" sözleriyle Şeyh Said yanlısı bir tutum sergilediği de bilinmektedir.
Faizsiz bir ekonomi modelini benimseyen HÜDA PAR, ana dilde eğitimi de savunmaktadır. Parti, LGBT haklarına da karşı çıkmaktadır. Ayrıca parti, Türk devletinin Kürtlerden özür dilemesi gerektiğini ve milliyetçilik kavramına karşı olduklarını belirtmektedir.
27 Mart 2021'de yapılan bir habere göre İshak Sağlam "5 darbeci general yazıyor, biz de bunu ilah seviyesine çıkarıyoruz. ‘Bunu eleştiremezsiniz, değiştiremezsiniz, değiştirilmesini teklif dahi edemezsiniz’ düşüncesi akla ve mantığa uygun değil." diyerek Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ilk 4 maddesinin değiştirebileceğini söylemiştir.
7 Ekim 2014 Diyarbakır'da yapılan Kobani olayları sırasında HÜDA PAR yanlılarından Yasin Börü, Riyat Güneş, Ahmet Dakak ve Hasan Gökgöz öldürüldü.
HÜDA PAR üyesi ve Yeni İhya Der başkanı Aytaç Baran, 9 Haziran 2015'te YDG-H üyeleri tarafından Diyarbakır'da uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırının ardından Hizbullah üyelerince gerçekleştirilen silahlı saldırılarda HDP’li Bayram Özelçi, Bayram Dağtan ve Emin Ensen öldü, 10’dan fazla kişi de yaralandı. Olaylarla ilgili davada, 26 yaşındaki Mehmet Dağ "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan altı yıl, üç ay hapis cezasına çarptırıldı, diğer tüm sanıklar bu suçtan beraat ettiler.
HÜDA PAR, kuruluşundan itibaren Hizbullah ile ilişkilendirilmiştir. Hizbullah'ı hedef alan Beykoz Operasyonu sonucu tutuklananlar ve ailelerine destek olmak amacıyla 2004 yılında Mustazaflarla Dayanışma Derneği (Mustazaf-Der) kuruldu. Dernek, 2012 yılında Hizbullah'ın devamı olduğu gerekçesiyle kapatıldı. Derneğin kapatılması üzerine propaganda imkanı ve siyasi partilerin kapatılmasının derneklere göre daha zor olması nedeniyle 2013 yılında Hür Dava Partisi adıyla partileşti.
Zekeriya Yapıcıoğlu, "Hizbullah bana göre bir terör örgütü değil." demiştir. HÜDA PAR genel başkan yardımcısı Yılmaz, Yargıtay’ın 2012’de Hizbullah bağlantısı sebebiyle kapattığı Mustazaf-Der'in genel başkanlığını yapmıştır. HÜDA PAR genel başkan vekili İshak Sağlam ile Diyarbakır il başkanı Faruk Dinç'in daha önce Hizbullah davasında hapis cezalarına çarptırıldığı ortaya çıktı. HÜDA PAR Merkez İstişare Kurulu üyesi Nasuh Sevinik'in Hizbullah'ta yöneticilik yaptığı iddia edildi. 2023 Türkiye genel seçimleri öncesinde Cumhur İttifakı ile müzakereler sırasında ve sonrasında HÜDA PAR'ın Hizbullah ile bağlantısı olduğu iddialarının yer aldığı 47 haber sayfasına erişim engeli kararları uygulamaya kondu.
HÜDA PAR lideri Zekeriya Yapıcıoğlu, 2012’de Hizbullah bağlantısı gerekçesiyle kapatılan Mustazaf-Der davasıyla ilgili AİHM tarafından "hak ihlali" kararı verilmesi üzerine yeniden görülen davada "FETÖ kumpası" eski kararın kaldırılarak Mustazaf-Der'in beraat ettiğini ve yeniden faaliyetlerine devam ettiğini belirterek partilerinin Hizbullah ile bağı olduğu iddiasının doğru olmadığını söyledi ve "biz şiddetin her türlüsünü reddediyoruz" dedi. Zekeriya Yapıcıoğlu yaptığı açıklamada; "Onlarca defa söyledim. Biz Hizbullah'ın devamı falan değiliz, biz onun mirasçısı değiliz, biz başka bir örgütün de devamı ya da siyasi kolu değiliz" ifadelerini kullandı.
| # | Başkan | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Mehmet Hüseyin Yılmaz | 19 Aralık 2012 | 30 Haziran 2013 |
| 2 | Zekeriya Yapıcıoğlu | 30 Haziran 2013 | 21 Mayıs 2018 |
| — | Mehmet Yavuz (vekil) | 21 Mayıs 2018 | 7 Ekim 2018 |
| 3 | İshak Sağlam | 7 Ekim 2018 | 2 Haziran 2021 |
| (2) | Zekeriya Yapıcıoğlu | 2 Haziran 2021 | Görevde |
| # | İsim | İl | Görev |
|---|---|---|---|
| 1 | Serkan Ramanlı | Batman | |
| 2 | Şehzade Demir | Gaziantep | Genel Sekreter |
| 3 | Zekeriya Yapıcıoğlu | İstanbul | Genel Başkan |
| 4 | Faruk Dinç | Mersin |
HÜDA PAR'ın 2014 yerel seçimlerinde oy oranı Ağrı'da %1,37, Batman'da %7,80, Bingöl'de %3,06, Bitlis'te %5,58, Diyarbakır'da %4,77, Mardin'de %2, Muş'ta %1,46, Siirt'te %1,16, Şırnak'ta %2,32 ve Van'da %0,65 oldu. 2019 yerel seçimlerine katılmadı. 3 Ocak 2024'te Genel Başkan Yardımcısı Mahmut Şahin HÜDA PAR'ın 2024 yerel seçimlerine katılacağını açıkladı.
| Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi+ BB İlçe Belediye Meclisi | Belediye | |
|---|---|---|---|---|
| Oy | % | |||
| 2014 | Zekeriya Yapıcıoğlu | 97.216 | %0,22 | 0 / 1.351 |
| 2024 | 275.358 | %0,64 | 1 / 1.385 | |
HÜDA PAR, 7 Haziran 2015'te yapılan genel seçimlerde Adana, Bitlis, Şırnak, Van, Şanlıurfa, Bingöl, Batman ve Diyarbakır'dan bağımsız adayları destekledi fakat seçilen olmadı. 1 Kasım 2015'te yapılan genel seçimlere ise katılmadı. Parti 2018 genel seçimlerinde 157.612 oy ile oyların %0,31'ini kazanarak baraj altında kaldı ve meclise giremedi. 2023 genel seçimlerine AK Parti listelerinden dahil oldu ve AK Parti listelerinde HÜDA PAR'a 4 kişilik kontenjan ayrıldı. Seçimler sonucunda dördü de milletvekili oldu.
| Türkiye Büyük Millet Meclisi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Seçim | Genel Başkan | Oy | Oran | Sandalye | ± |
| 2018 | Mehmet Yavuz | 157.612 | %0,31 | 0 / 600 | - |
| 2023 | Zekeriya Yapıcıoğlu | Seçimlere AK Parti listelerinden katıldı. | 4 / 600 | 4 | |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Hür Dava Partisi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
