OpenDocument Format (ODF) kısaca OpenDocument ya da tam adıyla OASIS OpenDocument XML biçimi; sayısal ortamda metin, hesap tablosu, çizim ve sunu gibi belgelerinizi saklamaya yarayan, ZIP sıkıştırmalı XML tabanlı bir açık ve özgür belge standardıdır.
 | |
| Dosya Uzantısı: | .odt |
|---|---|
| Sahibi: | OASIS |
| Biçim tipi: | Metin dosyası biçimi |
| Standard(lar): | ISO/IEC 26300 |
 | |
| Dosya Uzantısı: | .ods |
|---|---|
| Sahibi: | OASIS |
| Biçim tipi: | Hesap tablosu dosya biçimi |
| Standard(lar): | ISO/IEC 26300 |
 | |
| Dosya Uzantısı: | .odp |
|---|---|
| Sahibi: | OASIS |
| Biçim tipi: | Sunu dosyası biçimi |
| Standard(lar): | ISO/IEC 26300 |
OpenOffice.org 2.0'dan itibaren tüm OpenOffice.org bileşenleri (Writer, Calc, Impress, vb) standart OASIS OpenDocument XML biçimini kullanmaya başladı. Bu sayede üreticiden bağımsız bir şekilde hazırlanan belgeler, herhangi bir editör yardımıyla açılıp incelenebilmektedir. Bu belge biçimi LibreOffice, Apache OpenOffice, açık kaynak kodlu Calligra, Google Dokümanlar arayüzü ile Microsoft 365 ürün ailesi tarafından da kullanılmaktadır.
13 Aralık 2007 tarihinde Wiki Vakfı tarafından yapılan açıklamayla, Wiki yazılımlarında da OpenDocument standardının destekleneceğini duyurdu. WikiEducator isimli bir projenin bir parçası olarak düşünülen bu özellikle ansiklopedik Wiki maddelerinin eğitim kurumları ve öğrenciler tarafından kolay indirilebilir ve okunabilir bir biçimde sunulması hedefleniyor.
21 Mayıs 2008 günü Microsoft firması yaptığı basın duyurusu ile 2009'un ilk çeyreğinde yayınlanan SP2 (Service Pack 2) ile birlikte, OpenDocument standardı Office 2007 ve sonrasındaki tüm Microsoft Office ürün aileleri tarafından desteklenmeye başlandı.
İlk sürümü 3 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen OpenDocument biçimi, açık bir standart olma iddiasını doğrular bir şekilde, çok sayıda kelime işlemci ve ofis yazılımı tarafından desteklenmektedir.
1.2 sürümü 29 Eylül 2011 tarihinde yayınlanan, 17 Temmuz 2015 tarihinde ISO/IEC 26300:2015 adıyla ISO tarafından bir uluslararası standart olarak kabul edilen OpenDocument biçimi, günümüzde pek çok ülke tarafından kamuda temel belge saklama biçimi olarak kabul edilmektedir.
OpenDocument standardının geleceğine yön verecek olan 1.3 sürümünün inceleme taslağı, Açık Belge Vakfı tarafından başlatılan kitle fonlaması projesinin desteğiyle 2019 yılının Ekim ayında tamamlandı. 25 Aralık 2019 tarihinde, OASIS Standartlar Komitesi OpenDocument standardının 1.3 sürümünü onayladı. ISO tarafından da onaylanmasıyla, 1.3 sürümünün standartlaşma sürecinin tamamlanması bekleniyor.
En yaygın OpenDocument dosya biçimleri şu şekilde sıralanabilir:
.odt ve .fodt kelime işlem için (Open Document Text bir başka deyişle Açık Belge Metni).ods ve .fods hesap tabloları için (Open Document Spreadsheet bir başka deyişle Açık Belge Hesap Tablosu).odp ve .fodp sunular için (Open Document Presentation bir başka deyişle Açık Belge Sunusu).odg ve .fodg grafikler ve çizimler için (Open Document Graphic bir başka deyişle Açık Belge Çizimi).odf matematik formülleri için (Open Document Formula bir başka deyişle Açık Belge Formülü).odb veritabanı için (Open Document Base)Aslında birer XML belgeleri olan OpenDocument dosyaları, kayıpsız ZIP sıkıştırma algoritmasını desteklemektedir. Bu nedenle OpenDocument dosyaları Microsoft Office belgelerine (.doc) kıyasla yüzde 40 ila 70 oranında daha az disk alanı kaplamaktadır.
Bir ISO standardı olan OpenDocument dosya biçimi, her geçen gün artan sayıda yazılım tarafından desteklenmektedir. Bu yazılımların en önemlilerini, hangi sürümlerinden itibaren OpenDocument biçimlerini destekledikleri (desteğin geldiği sürüm numarası ve "artı" işareti) bilgisiyle birlikte aşağıdaki listeden görebilirsiniz:
|
|
|
31 ülkenin üye olduğu Kuzey Atlantik Paktı (NATO), Kurallar ve Standartlar Uyumluluğu listesine açık endüstri standardı olan OpenDocument'i eklemiş durumdadır. NATO üyesi tüm ülkeler, ordularında OpenDocument dosya biçimlerini kullanmak zorunda.
Aynı zamanda bir ISO standardı olarak onaylanan OASIS OpenDocument XML standardı, Avrupa Komisyonu tarafından da tüm AB üyesi ülkelere öneriliyor.
OpenDocument Standardı, 2009/4 Sayılı T.C Başbakanlık Genelgesi doğrultusunda, Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi tarafından 2012 yılının Mayıs ayında yayınlanan Kamu Bilgi Sistemlerinde Birlikte Çalışabilirlik Esasları belgesinde, üzerinde işlem yapılabilen kelime işlem, çizelge, sunum ve resmi yazışmalarda kullanılacak teknik standartlardan biri olarak seçilmiştir.
OpenDocument standardı, günümüzde aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çok sayıda ülke ve özerk yönetim birimi tarafından kamusal bilgi ve hizmetlerde tercih edilmektedir. Kamusal bilgi ve hizmetlerde OpenDocument biçimini tercih eden ülkelerin listesi aşağıdadır:
| Uluslararası | ||
|---|---|---|
| Ulusal | Afrika | |
| Asya | ||
| Avrupa | ||
| Güney Amerika | ||
| Eyalet vb. |
| |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article OpenDocument, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.