On Üç Koloni, Britanya İmparatorluğu'na ait olan Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında (Atlantik kıyısı) bulunan 13 kolonidir.
1607'de Virginia Eyaleti'nde Jamestown kasabasının kurulmasıyla kuruluşa başlamış, 1733'te Georgia Eyaleti'nin kurulmasıyla kuruluş tamamlanmıştır.
On Üç Koloni | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1607-1776 | |||||||||
.svg) Bayrak | |||||||||
 On Üç Koloni, kırmızı renk ile gösteriliyor | |||||||||
| Tür | Britanya Amerikası'nın parçası | ||||||||
| Başkent | Londra'dan yönetildi | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | İngilizce Almanca Felemenkçe ve diğer azınlık diller | ||||||||
| Resmî din | Protestanlık Roma Katolik Yahudilik Yerli Amerikan dinleri | ||||||||
| Hükûmet | Meşrutiyet | ||||||||
| Kral | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Nüfus | |||||||||
| |||||||||
| Para birimi | Pound sterling | ||||||||
| |||||||||
1754'te Albany Kongresi'ni kurup, Büyük Britanya'dan daha fazla hak istediler. Sonra 1774'te Kıtasal Kongre'yi kurdular. 1776 yılına kadar Büyük Britanya'ya bağlı kaldılar. 1776'da bağımsızlıklarını ilan edip, Büyük Britanya'ya karşı savaştılar. Dolayısıyla bu 13 Koloni, ABD'nin kurucu eyaletleridir. Bu Koloniler sırasıyla kuzeyden güneye doğru sırayla: New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New York, New Jersey, Pensilvanya, Delaware, Maryland, Virjinya, Kuzey Karolina, Güney Karolina ve Georgiadır.
Sömürge nüfusu 17. yüzyılda çeyrek milyona, Amerikan Devrimi'nin arifesinde ise yaklaşık 2,5 milyona yükseldi. Nüfusa kolonilerin idaresi dışındaki yerli kabileleri dahil edilmemektedir. Kolonilerin büyümesinde sağlık faktörü etkili oldu: "Gençler arasındaki ölüm oranının daha düşük olması, nüfusun büyük bir kısmının üreme çağına ulaştığı anlamına geliyordu ve tek başına bu durum, kolonilerin neden bu kadar hızlı büyüdüğünü açıklamaya yardımcı oluyor." Nüfus artışında, sağlık koşullarının iyi olmasının yanı sıra Büyük Göç gibi birçok neden daha vardı.
1776'ya gelindiğinde, beyaz insan nüfusun atalarının yaklaşık %85'i Büyük Britanya (İngiliz, İskoç, İrlandalı veya Gallerli) %9'u Alman, %4'ü ise Hollanda, %2'si Fransa ve diğer Avrupa bölgelerinden geliyordu. Nüfusun %90'ından fazlası çiftçiydi ve kolonilerde bulunan birkaç küçük şehir sömürge ekonomisini büyük Britanya İmparatorluğu'na bağlayan liman niteliğindeydi. Bu nüfus, özellikle yüksek doğum oranları ve düşük ölüm oranları nedeniyle, 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında hızlı bir şekilde büyümeye devam etti. Göç, 1774'ten 1830'a kadar nüfus artışı için nispeten daha küçük bir faktördü.
| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 1610 | 350 |
| 1620 | 2.302 |
| 1630 | 4.246 |
| 1650 | 49.368 |
| 1660 | 75.058 |
| 1670 | 111.935 |
| 1680 | 151.507 |
| 1690 | 210.372 |
| 1700 | 250.588 |
| 1710 | 331.711 |
| 1720 | 466.185 |
| 1730 | 629.445 |
| 1740 | 905.563 |
| 1750 | 1.170.760 |
| 1760 | 1.593.625 |
| 1770 | 2.148.076 |
| 1775 | 2.400.000 |
Amerika Birleşik Devletleri Tarihsel Nüfus Sayımı Veri Tabanı'na (USHCDB) göre, 1700, 1755 ve 1775 yıllarında İngiliz Amerikan Kolonilerindeki etnik nüfus dağılımı şöyleydi:
| 1700, 1755 ve 1775 yıllarına ait etnik dağılım verileri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1700 | yüzdelik | 1755 | yüzdelik | 1775 | yüzdelik |
| İngiliz ve Gallerli | %80.0 | İngiliz ve Gallerli | %52.0 | İngiliz | %48.7 |
| Afroamerikalı | %11.0 | Afroamerikalı | %20.0 | Afroamerikalı | %20.0 |
| Hollandalı | %4.0 | Alman | %7.0 | İskoçyalı - İrlandalı | %7.8 |
| İskoçyalı | %3.0 | İskoçyalı - İrlandalı | %7.0 | Alman | %6.9 |
| Diğer | %2.0 | İrlandalı | %5.0 | İskoçyalı | %6.6 |
| İskoçyalı | %4.0 | Hollandalı | %2.7 | ||
| Hollandalı | %3.0 | Fransız | %1.4 | ||
| Diğer | %2.0 | İsveçli | %0.6 | ||
| Diğer | %5.3 | ||||
| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 1620–1700 | 21.000 |
| 1701–1760 | 189.000 |
| 1761–1770 | 63.000 |
| 1771–1780 | 15.000 |
Yerleşimciler Amerikan kolonilerinde demokratik bir sistem yaratma niyetiyle gelmediler; yine de kolonilerde geniş bir seçmen kitlesi yarattılar. 13 kolonide Avrupa'daki gibi aristokratlar yoktu. İngiltere'de ve New York'un kuzeyindeki Hollanda yerleşimlerinde olduğu gibi, tüm tarım arazilerine sahip olan ve bunları kiralayan zengin üst tabaka yoktu. Bunun yerine, seçimlerle başa gelen erkekler tarafından yönetilen yerel kontrole dayalı siyasi bir sistem vardı. Sömürgeler Britanya'dan ya da başka herhangi bir ülkeden daha geniş bir imkan sunuyordu. Herhangi bir mülk sahibi yasama meclisinin alt meclisi üyelerine oy verebilirdi. Valiler Londra'dan atandı, ancak Connecticut ve Rhode Island'da valileri koloni yönetimi seçti.
Koloniler 1774 yılına kadar kendi içlerinde bağımsızdılar. 1754 yılında, Benjamin Franklin önderliğinde Albany Kongresi'nde birleşmeye çalışsalar da, bunu başaramadılar. Her koloninin yönetim yapısı, İngilizlerin Hakları yasası temel alınarak oluşturulmuştu. Bu yüzden yönetimleri birbirininkine benzemekteydi.
On Üç Koloni de Britanya İmparatorluğu gibi, tüm ticaretin devlet içinde yoğunlaştığı ve diğer devletlerle ticaretin yasak olduğu merkantilizm sistemiyle yönetiliyordu. Amaç Britanya'yı (yani Britanya'daki tüccarları ve Britanya hükümetini) zenginleştirmekti. Politikanın sömürgeciler için iyi olup olmadığı Londra için bir sorun değildi, ancak Amerikalılar merkantilist politikalara karşı giderek daha huzursuz hale geldi.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article On Üç Koloni, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
