Mandalina (Citrus reticulata), ılıman iklimde yetişmekte olan Turunçgiller (Rutaceae) familyasına ait bir meyve türüdür.
Turuncu, sarı renklerde olan mandalina, etli ve sulu bir yapıya sahiptir. Mandalina, portakala nazaran daha yumuşak olan kabuğu soyulduktan sonra yenebildiği gibi suyu sıkılarak da içilebilir.
| Mandalina | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Citrus reticulata Blanco |
Tangerina, nova, kinnow, fremond, klausellina, robinson, okitsu, satsuma, ankor, klemantin, fortune, yerli, lee, fairchild marisol, minneola, ortanik, kara, ovari gibi çeşitleri vardır.
Türkiye'de en çok Akdeniz'de, Ege bölgesinin kıyı kesimlerinde ve kısmen Karadeniz Bölgesinde yetiştirilir.
Mandalina kelimesi, Türkçeye İtalyanca "mandarino" kelimesinden geçmiş, Batı kökenli bir sözcüktür. Bu sözcüğün kökeni de -geçmişte bazı Çinli devlet adamlarının giydiği sarı renkli kaftana atfen- Mandarin sözcüğüdür.
Tüm Turunçgiller gibi sıcağı sever. Ama özellikle Satsuma (Rize Mandalinası) gibi belirli türlerin soğuğa dayanıklılığı portakal, limon gibi diğer turunçgillerden daha yüksektir.
Bu ağacın yetiştiriciliğinin yapıldığı yerde sıcaklıklar -3, -4 derecenin altına düşmemelidir. -9, -10 derecenin altına düşen sıcaklıklarda mandalina ağaçları donup ölebilir. Dayanamayacağı en yüksek sıcaklıklar ise, 45 derece ve üzeridir.
Citrus reticulata orta boyda bir ağaçtır ve yaklaşık 7,6 metre (25 ft) boyundadır. Ağacın gövdesi ve büyük dalları dikenlidir. Yaprakları parlak, yeşildir ve oldukça küçüktür. yaprak sapı kısa, hemen hemen kanatsızdır veya hafif kanatlıdır. Çiçekler yaprak koltuklarında tek tek veya küçük gruplar halinde bulunur. Narenciye genellikle kendi kendine verimli(İngilizce:self-fertile)(aynı çiçek içinde polen'i taşımak için yalnızca bir arı'ya ihtiyaç duyar) veya partenokarpik (tozlaşma'ya ihtiyaç duymaz ve dolayısıyla örneğin satsuma)'daki gibi çekirdeksizdir. Olgun bir mandalina ağacı 79 kilogram (175 lb) meyve verebilir.
Mandalina meyveleri küçüktür 40-80 milimetre (1,6-3,1 in). Renkleri turuncu, sarı-turuncu veya kırmızı-turuncudur. Kabuğu incedir ve kolayca soyulur. Kolay soyulmaları, mandalinaların diğer turunçgillere göre önemli bir avantajıdır. Tıpkı diğer turunçgillerde olduğu gibi, endokarp (iç eti) bölümlere ayrılır, bunlar da çok sayıda uzun hücreden oluşur. Meyveler çekirdeksiz olabilir veya az sayıda tohum içerebilir. Mandalina meyveleri tadı tatlı'dır ve meyve suyu yapmak için bütün olarak veya sıkılarak yenebilir.
| Mandalina, klementin mandalinası, satsuma Üretim, 2019 (milyon ton) | |
|---|---|
 Çin | 19.7 |
 İspanya | 1.8 |
 Türkiye | 1.4 |
 Fas | 1.4 |
 Mısır | 1.1 |
| Dünya toplamı | 35.4 |
| Kaynak: Gıda ve Tarım Örgütü | |
2019'da dünya mandalina üretimi (FAOSTAT'a raporuna göre mandalina, klementin ve satsuma ile birlikte) 35,4 milyon ton idi ve küresel toplamın (tablo) %56'sı ile Çin lider üreticiydi. 2019'da her biri bir milyon tondan fazla üretim yapan ülkeler İspanya, Türkiye, Fas ve Mısır'dı.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Mandalina, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
