การให้วัคซีน
การให้วัคซีน (อังกฤษ: vaccination) เป็นการรักษาทางการแพทย์อย่างหนึ่ง หมายถึงการให้สารที่เป็นแอนติเจน (วัคซีน) เข้าไปในร่างกาย เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้สร้างภูมิคุ้มกันชนิดรับมา (adaptive immunity) เป็นแอนติบอดีที่มีความจำเพาะต่อเชื้อก่อโรคหนึ่งๆ ซึ่งจะสามารถป้องกันหรือลดความรุนแรงของโรคติดเชื้อได้ เมื่อมีสัดส่วนของประชากรที่ได้รับวัคซีนมากถึงระดับหนึ่งก็จะเกิดภูมิคุ้มกันหมู่ขึ้น ทำให้คนอื่นๆ ที่ไม่ได้รับวัคซีนหรือรับวัคซีนไม่ได้ ได้รับประโยชน์ในการป้องกันโรคจากผู้ที่มีภูมิคุ้มกันเหล่านี้ไปด้วย ประสิทธิผลของการให้วัคซีนนั้นได้รับการศึกษาอย่างกว้างขวางและเป็นที่ยืนยันแล้ว โดยพบว่าการให้วัคซีนเป็นวิธีการในการป้องกันโรคติดเชื้อที่ได้ผลดีที่สุด การมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อก่อโรคเป็นวงกว้างจากการให้วัคซีนนี้เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้มนุษยชาติสามารถกำจัดเชื้อโรคบางอย่างให้หมดไปได้ เช่น ฝีดาษ และอีกหลายเชื้อที่กำลังจะหมดไป เช่น โปลิโอ หัด และบาดทะยัก เป็นต้น
| การให้วัคซีน | |
|---|---|
| การแทรกแซง | |
 เด็กกำลังรับวัคซีนโปลิโอชนิดกิน | |
| ICD-9-CM | 99.3-99.5 |
การปลูกฝีเพื่อป้องกันโรคฝีดาษเป็นความพยายามครั้งแรกๆ ในการป้องกันโรคติดเชื้อโดยมนุษย์ และวัคซีนโรคฝีดาษก็เป็นวัคซีนชนิดแรกของโลกที่ถูกผลิตตามมา โดยถูกผลิตขึ้นใน ค.ศ. 1796 โดยแพทย์ชาวอังกฤษชื่อเอ็ดเวิร์ด เจนเนอร์ แม้จะมีคนอีกไม่น้อยกว่า 6 คนได้ใช้หลักการเดียวกันนี้พยายามทำวัคซีนมาก่อนแล้วแต่เขาเป็นคนแรกที่ได้ตีพิมพ์หลักฐานการค้นพบ ประสิทธิภาพ และคำแนะนำในการผลิตวัคซีนนี้แก่สาธารณะ ต่อมาหลุยส์ ปาสเตอร์ได้นำแนวคิดนี้ไปพัฒนาแนวคิดว่าด้วยจุลชีววิทยา วิธีการสร้างภูมิคุ้มกันเช่นนี้ถูกเรียกว่าการให้วัคซีน (vaccination) เนื่องจากวิธีแรกๆ ในการผลิตวัคซีนนั้นทำจากไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในวัว (ภาษาลาตินว่า vacca) ฝีดาษเป็นโรคที่ติดต่อได้ง่ายและมีอันตรายถึงแก่ชีวิต ผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อจะเสียชีวิต 20-60% และเด็กจะเสียชีวิต 80% โรคนี้เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของคนราว 300-500 ล้านคนในศตวรรษที่ 20 ก่อนที่จะถูกกำจัดหมดไปใน ค.ศ. 1979
ในบางสังคมยังมีข้อถกเถียงเรื่องการให้วัคซีนในหลายประเด็น ทั้งทางวิทยาศาสตร์ จริยธรรม การเมือง ความปลอดภัยทางการแพทย์ และทางศาสนา การบาดเจ็บจากวัคซีนนั้นเกิดขึ้นจริงแต่พบได้น้อยมาก ในสหรัฐอเมริกาผู้ที่ได้รับความเสียหายจากการรับวัคซีนจะได้รับค่าชดเชยจากโครงการชดเชยการบาดเจ็บจากวัคซีนแห่งชาติ ความสำเร็จของการป้องกันโรคด้วยการให้วัคซีนในช่วงแรกทำให้ได้รับการยอมรับจากสังคม โครงการให้วัคซีนเป็นวงกว้างเช่นที่ทำโดยรัฐบาลนั้นมีส่วนสำคัญมากในการลดอุบัติการณ์ของการเกิดโรคติดเชื้อในหลายๆ พื้นที่
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
- U.S. government Vaccine Research Center: Information regarding preventive vaccine research studies
- The Vaccine Page เก็บถาวร 2009-04-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน links to resources in many countries.
- Immunisation schedule for the UK. Published by the UK Department of Health. (PDF)
- CDC.gov - 'National Immunization Program: leading the way to healthy lives', US Centers for Disease Control (CDC information on vaccinations)
- CDC.gov - 'Mercury and Vaccines (Thimerosal)', US Centers for Disease Control
- CDC.gov - Vaccines timeline
- Immunize.org - Immunization Action Coalition' (nonprofit working to increase immunization rates)
- WHO.int - 'Immunizations, vaccines and biologicals: Towards a World free of Vaccine Preventable Diseases', World Health Organization (WHO's global vaccination campaign website)
- Health-EU Portal เก็บถาวร 2011-08-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Vaccinations in the EU
- History of Vaccines Medical education site from the College of Physicians of Philadelphia, the oldest medical professional society in the US
- Images of vaccine-preventable diseases
This article uses material from the Wikipedia ไทย article การให้วัคซีน, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.