Президенти Қазоқистон

Ваколатҳои онро боби махсуси Конститутсияи Ҷумҳурии Қазоқистон муайян мекунад.

Президенти Қазоқистон
Вебгоҳ	akorda.kz
Парвандаҳо дар Викианбор

Аз лаҳзаи таъсис ёфтани мансаб 24 апрели соли 1990 ва то 20 марти 2019, Нурсултон Назарбоев (қаз.: Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев) Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон буд Ӯ бо хоҳиши худ 19 марти соли 2019 соати 19:00 истеъфо эълон кард. Аз 20 марти соли 2019 вазифаҳои Президенти Қазоқистон, тибқи конститутсия, аз ҷониби раиси сенати парлумон Қосим-Ҷӯмард Тӯқаев иҷро карда мешуд . Нурсултон Назарбоев раиси Шӯрои Амният то 5 январи 2022 ва инчунин узви ҳизби "Нур Отан" боқӣ монд .

Дар аввал мебоист Тӯқаев то соли 2020, яъне то ба охир расидани муҳлати ваколати Назарбоев президенти Қазоқистон боқӣ мемонд. Аммо, 9 апрели соли 2019 эълон карда шуд, ки интихоботи пеш аз муҳлат ба 9 июни соли 2019 таъйин шудааст. Қосим-Ҷӯмард Тӯқаев дар интихоботи гузашта ғолиб омада, 70,96% овозҳоро ба даст овард ва 12 июни соли 2019 ба кор шурӯъ кард.

Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон сарвари давлат, мансабдори олии он мебошад, ки самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии давлатро муайян мекунад ва Қазоқистонро дар дохили кишвар ва дар муносибатҳои байналмилалӣ муаррифӣ мекунад.

Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон, тибқи конститутсия:

- рамз ва кафили ягонагии халқ ва ҳокимияти давлатӣ, дахлнопазирии Конститутсия, ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд.

- фаъолияти ҳамоҳангшудаи ҳамаи шохаҳои ҳокимият ва масъулияти мақомоти ҳукуматро дар назди мардум таъмин менамояд.

- ҳуқуқ дорад аз номи халқ ва давлат сухан гӯяд.

Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон, шаъну шарафи ӯ дахлнопазиранд. Ҳама гуна таҳқир ба шаъну шарафи Президенти ҷумҳурӣ тибқи қонун ҷазо дода мешавад.

Таъмин, хидмат ва ҳифзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оилаи ӯ аз ҳисоби давлат сурат мегирад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Ливо ва Нишони сарисинагии Президенти Ҷумҳурии Қазоқистонро дорад.

Президенти ҷумҳурӣ, аз рӯи вазифа, дорандаи ордени "Олтин Қирон" (Уқоби тилоӣ) мешавад.

Таъмин, хидмат ва ҳифзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оилаи ӯ аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ амалӣ карда мешавад.

Ба Президенти ҷумҳурӣ музди меҳнат ва рухсатии ҳарсолаи музднок ба муҳлати чилу панҷ рӯзи тақвимӣ дода мешавад.

Дар тӯли фаъолияти худ ба Президент манзилҳо дар кишвар, хонаи истиқоматӣ дар пойтахт ва дачаи давлатӣ таъмин карда мешаванд.

Ба Президент воситаҳои нақлиёти автомобилии таъйиноти махсус, ҳавопаймоҳо ва чархболҳои махсус муҷаҳҳаз, инчунин дигар намудҳои мошинҳои махсус муҷаҳҳаз дода мешаванд.

Хизматрасонии манзилӣ ва нақлиётӣ барои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аъзои оилаи ӯ аз ҷониби Шуъбаи маъмурии Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон, инчунин тибқи салоҳияти онҳо аз ҷониби Хадамоти Амнияти Президент ва Кумитаи Амнияти Миллӣ таъмин карда мешавад.

Хизматрасонии тиббӣ, осоишгоҳӣ ва курортӣ барои Президент ва аъзои оилаи ӯ аз ҷониби Шуъбаи маъмурии Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон амалӣ карда мешавад.

Таъмини воситаҳои махсуси алоқаро Хадамоти Амнияти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

Дар тамоми давраи фаъолияти Президенти ҷумҳурӣ китобхонаи шахсӣ ва бойгонии шахсии Президенти ҷумҳурӣ ташкил ва ташаккул дода мешавад.

Муҳофизати Президент ба Хадамоти Амният вогузор карда мешавад, ки ҳамсари Президент ва аъзои дигари оила, ки якҷоя зиндагӣ мекунанд, таҳти ҳимоят қарор доранд.

Ҳама президентҳои собиқ, ба истиснои онҳое, ки аз вазифа сабукдӯш шудаанд, унвони президенти собиқи Ҷумҳурии Қазоқистонро доранд.

Президентҳои собиқ ба таври қонунӣ аъзои якумраи Шӯрои конститутсионии ҷумҳурӣ мебошанд.

Президенти аввалини Ҷумҳурии Қазоқистон ( Нурсултон Абишевич Назарбоев мавқеи махсусе дорад, ки дар конститутсия ва қонунгузории кишвар сабт шудааст.

• Банди 5 моддаи 42 Конститутсияи Қазоқистон шартеро муайян мекунад, ки як шахс наметавонад пай дар пай зиёда аз 2 маротиба президент интихоб карда шавад, дар ҳоле ки барои президенти аввал истисно карда мешавад.
• Дар банди 4 моддаи 46 Конститутсияи Қазоқистон вазифаи махсуси Президенти якуми Ҷумҳурии Қазоқистон (Нурсултон Назарбоев) пешбинӣ шудааст: мақом ва салоҳияти ӯро на танҳо Конститутсия, балки қонуни алоҳидаи конститутсионӣ низ муайян мекунад.
• Тибқи ин қонун, президенти нахустин барои тамоми амалҳое, ки ӯ ҳангоми ҳукмронӣ содир кардааст, дахлнопазирии пурра, бечунучаро ва номуайян дорад. Вай инчунин мақоми арбоби давлатиро то охири умр, ҳуқуқи муроҷиат ба мардуми Қазоқистон, амният, алоқа, нақлиёт, дастгирии давлатии фаъолият, инчунин хонаи истиқоматӣ ва дача бо дастгирии давлат барои хидмати онҳоро нигоҳ медорад ба амволи ӯ гузаронида мешаванд; тиббӣ, осоишгоҳӣ, таъминоти нафақа ва суғурта алоҳида гуфтушунид карда мешавад. Ба ифтихори президенти аввал, ордени давлатӣ ва ҷоизаи давлатӣ таъсис дода мешавад, фонд, китобхонаи шахсӣ ва бойгонӣ таъсис дода мешавад.

Феҳристи Президентҳои ҶШС Қазоқистон ва Ҷумҳурии Қазоқистон :

№	# чанд сол	Президент	Акс	Мӯҳлати ваколати президент		Ҳамагӣ, рӯз	Ҳизб	қабила, қавм
1	1	Нурсултон Абишевич Назарбоев		24 апрели 1990	1 декабри 1991	586	Ҳизби коммунисти Иттиҳоди Шӯравӣ
	2			1 декабри 1991	29 апрели 1999	2706	Ҳизби коммунисти Иттиҳоди Шӯравӣ
	3			29 апрели 1999	4 декабри 2005	2411	Ҳизби халқӣ-демократии «Нур Отан»
	4			4 декабри 2005	4 апрели 2011	1947
							Ҳизби халқӣ-демократии «Нур Отан»
	5			4 апрели 2011	26 апрели 2015	1483
							Ҳизби халқӣ-демократии «Нур Отан»
	6			26 апрели 2015	20 марти 2019	1423 (ҷамъ 10556 )
2	1	Қосим-Ҷӯмард Тӯқаев		20 марти 2019	12 июни 2019	и.в. президент 84 рӯз
	2			12 июни 2019	амалкунанда	748

Шарҳ:

1) Нурсултон Абишевич Назарбоев сарвари Қазоқистон аз 22 июни соли 1989, вақте ки котиби якуми Кумитаи Марказии Ҳизби коммунисти ҶШС Қазоқистон интихоб гардид буд.