ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ

ਧੁਨੀ-ਵਿਗਿਆਨ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Phonetics, ਉੱਚਾਰਨ /fəˈnɛtɪks/, ਯੂਨਾਨੀ: φωνή, ਫੋਨ ਤੋਂ) ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾਈ ਧੁਨੀਆਂ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ...

ਧੁਨੀ ਵਿਉਂਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸਬੰਧ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਧੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਨਾਲ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਗਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਧੁਨੀਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ...

"ਸਹਿ ਧੁਨੀ" ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇੱਕੋ ⁶i99ਧੁਨੀਮ ਦਾ ਹੋਰ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਚਾਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਹਿ ਧੁਨੀਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ...

ਧੁਨੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:Phone) ਕਿਸੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫੋਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੌਤਿਕ ਹੋਂਦ ਵਾਲੀ ਅਵਾਜ਼ ਧੁਨੀ ਜਾਂ ਸੰਕੇਤ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਧੁਨੀਮ ਧੁਨੀਆਂ...

ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਧੁਨੀ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਧੁਨੀਆਂ ਦੇ ਉਚਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੂਪ-ਵਿਗਿਆਨ (ਸ਼ਬਦ-ਵਿਗਿਆਨ) ਵਿੱਚ ਧੁਨੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਬਦਾਂ...

ਧੁਨੀ ਉਸ ਅਵਾਜ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦੋ ਚੀਜ਼ਾ ਦੇ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਅ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਬੋਲ ਵੀ ਦੋ ਉਚਾਰਨ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਉਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਨੰਦ ਵਰਧਨ...

ਮੋਰਾ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: mora, ਬਹੁਵਚਨ morae ਜਾਂ moras, ਆਮ ਪ੍ਰਤੀਕ μ) ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਚਾਰਖੰਡ ਭਾਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ...

ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਸੰਚਾਰ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਧੁਨੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਹੈ।...

ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੂਨਾਨੀ, (ਅਰਜਨਟੀਨੀਆਈ) ਸਪੈਨਿਸ਼ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕੋਸ਼ਿਕ ਧੁਨੀ...

ਭੂਚਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਧੁਨੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀਆਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਧੁਨੀ ਤਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ...

ਜਿਵੇਂ ਧੁਨੀ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕ ਲੈ ਹੈ , ਆਮ ਤੌਰ ' ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਧੁਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ , ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਇਕਾਈ ਧੁਨੀ ਹੈ । ਆਮ ਅਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਧੁਨੀ ਕਿਹਾ...

ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਵਰ (ਸ੍ਵਰ) ਜਾਂ ਇਲਤ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ: عِلّت) ਉਨ੍ਹਾਂ ਧੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਧੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਉਚਾਰੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ...

syllable - ਸਿਲੇਬਲ) ਉੱਚਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਇਕੱਲੀ ਧੁਨੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾਰ-ਖੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ...

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ 1976 ਵਿੱਚ " ਹੇਅਰ ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ" ਨਾਮਕ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਮੂਲ ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਥਾਪਾਸਕਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ...

ਧੁਨੀਮ ਜਾਂ ਫ਼ੋਨੀਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਧੁਨੀ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁੱਢਲੀ ਇਕਾਈ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਮੋਰਫ਼ੀਮ ਵਰਗੀਆਂ ਅਰਥਪੂਰਨ ਇਕਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਧੁਨੀਮਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।...

ਇਤਿਹਾਸਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਦੁਕਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ ਹੈ। ਧੁਨੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ...

ਉੱਚਾਰਨ ਸਥਾਨ ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਧੁਨੀਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧੁਨੀਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਦੋ ਆਧਾਰ ਹਨ: (i) ਉੱਚਾਰਨ ਸਥਾਨ ਅਤੇ (ii) ਉੱਚਾਰਨ ਵਿਧੀ। ਧੁਨੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਵੰਡ ਪਰੰਪਰਕ...

ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਉਪ-ਖੇਤਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਰਥ ਵਿਗਿਆਨ, ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ, ਚਿਹਨ-ਵਿਗਿਆਨ, ਅਤੇ ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਪਰ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਲਿਖਤੀ ਇਤਿਹਾਸ...

ਸਵਰ ਧੁਨੀਆਂ ਦੀ ਉਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਵਰ ਧੁਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਕ ਖ਼ੂਬੀ ਜੀਭ ਦਾ, ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਇੰਨਾ ਭੀਚੇ ਕਿ ਧੁਨੀ ਵਿਅੰਜਨ ਬਣ ਜਾਵੇ, ਸੰਭਵ ਹੱਦ ਤੱਕ ਮੂਹਰਲੇ...

ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਧੁਨਾਤਮਕ ਲਿਪੀ ਰਾਹੀਂ ਟਕਸਾਲੀ ਯੂਨਾਨੀ ਵਰਣਮਾਲਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਧੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਧੁਨਾਤਮਕ ਲਿਪੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ...