نوبل امن انعام: پنج شعبن ۾ نوبل انعامنَ منجهان هِڪڙو
نوبل امن انعام (انگريزي: Nobel Peace Prize)، هر سال اَمُن جي لاءِ ڪيل نمايان ڪم ڪرڻ تي بنا فرق ڪنهن هڪ ماڻهو (فرد) يا هڪ کان وَڌيڪ ماڻُهنِ (فردن) کي ۽ ڪڏهن وري تہ ادارن، تنظيمن کي پڻ ڏنو ويندو آهي. امن لاءِ نوبل انعام ٻين نوبل انعامن جِهڙَوڪَ ڪيميا لاءِ نوبل انعام، ساهتيا ۾ نوبل انعام، طبيعيات لاءِ نوبل انعام ۽ جسمانيات يا طب ۾ نوبل انعام ۾ ڏنو ويندو آهي۔ ان جي شروعات سويڊن جو ايجادون ڪندڙ، صنعت ڪار ۽ تعليم ماهر الفرڊ نوبيل پاران ڪيو ويو. هي مارچ، سال1901 کان هينئر تائين برابر ڏنو ويندو آهي. هي انعام هر سال امن جي ميدان يا شعبي ۾ نمايان ڪارڪردگي ڪندڙ ماڻهوءِ کي ڏنو ويندو آهي.
| نوبل امن انعامنوبل پيس پرائز | |
|---|---|
 | |
| انعام جو سبب | امن جي لاءِ نمايان ڪارڪردگي تي ملندڙ انعام |
| مقام | اوسلو |
| ڏيڻ وارو | الفرڊ نوبل جي وصيت جي مطابق ناروي نوبل ڪاميٽي |
| شروعات | 1901ء |
| ويبسائيٽ | Nobelprize.org |
الفرڊ نوبل جي آسَ (خواهش) مُطابق انعام جي حقدار جي چُونڊَ نارويجن نوبل ڪاميٽي ڪميٽي ڪندي آهي. ان ڪاميٽي ۾ 5 رُڪن (ميمبر) هوندا آهن، جنِ کي پارليمان ناروي چُونڊيندي آهي. 1990 کان هي انعام هر سال 10 ڊسمبر تي اوسلو سٽي هال ۾ ڏنو ويندو آهي.
سياسي چڪتاڻ (رَسي ڪشي) ۽ اختلافن جي سبب کان امن لاءِ نوبل انعام گهڻي تڪرار جو شڪار رهيو آهي.
امن انعام ماڻيندڙن
ڪُجهه امن انعام ماڻيندڙن تي تنقيد
ميخائل گورباچوف، اسحاق رابين، ياسر عرفات ۽ شمعون پيريز،، لي دوڪ تو، هنري ڪسنجر جمي ڪارٽر، الگور، آءِ پي سي سي، ليو زيبيو، بارڪ اوباما ۽ يورپي اتحاد انهن سَمورن ماڻهن يا ادارن کي امن انعام سان نوازڻ تي تنقيد جو نشانو بڻايو ويو آهي. لي دوڪ تو ۽ هينري ڪسنجر کي انعام ڏيڻ تي ٻن رُڪنن استعيفيٰ ڏنو، جنهن تي انهن کي ساراهيو (تعريف) ويو.
نامزدگي ۽ چُونڊَ
پارليمان ناروي نارويجن نوبل ڪاميٽي جي تشڪيل ڏيندي آهي. هيءَ ڪاميٽي 5 رُڪِنَن تي جُڙيل (ٻَڌل) هوندي آهي. ڪاميٽي يا مجلس پنهنجو اجلاس ۾ چُونڊيل اُميدوار جو اعلان ڪندي آهي.
نوبل انعام کان محروم ماڻهو
فارين پاليسي پاران اهڙن ماڻهن جي فهرست (لِسٽ) تيار ڪئي جِنکي نوبل انعام نہ ڏنو ويو جڏهن تہ اُهي حقدار پڻ هُيا. انهن ۾ موهن داس گانڌي باپو، ياٿائٽ، فضل حسن عابد ۽ ڪوريزون اڪينو شامل آهن. مهاتما گانڌي جو تذڪرو ڪيترائي ڀيرا ٿيو.ايتري قدر تہ نوبل ڪاميٽي جي رُڪنن جا پڻ ڪيترائي بيان آيا تہ گانڌي نوبل انعام جو حقدار هيو. ڪاميٽي اهو واضح ڪيو تہ مهاتما گانڌي سال 1937، 1938، 1939، 1947 ۽ 1948 ۾ نامزد ٿيو هيو.
اقتباس
- ايلن جانسن سرليف کي سوروس جي سفارش تي نوبل انعام مليو هيو تہ جيئن هو اليڪشن کَٽي لائبيريا جو ٻيهَر صدر بڻجي سگهي.
وَڌيڪَ ڏِسو
- نوبل انعام
- نوبل امن انعام 2014
- نوبل امن انعام ماڻيندڙن جي فهرست
حوالا
سانچو:نوبيل امن انعام ماڻيندڙ ماڻهو سانچو:نوبل انعام زمرو:1901 ۾ متعارف زمرو:ناروي ۾ 1901 ۾ قائم ٿيل زمرو:ڪامنز زمرو جنهن جو ڳنڍڻو وڪيڊيٽا تي آهي
This article uses material from the Wikipedia سنڌي، سندھی ، सिन्ध article نوبل امن انعام, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). مواد CC BY-SA 4.0 ھيٺ موجود آھي جيسيتائين ٻي صورت واضع نہ ڪئي وڃي. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki سنڌي، سندھی ، सिन्ध (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.