Химияҕа Нобель Бириэмийэтэ

Бу Альфред Нобель 1895 сыллаахха бэйэтэ олохтообут биэс Нобель бириэмийэлэриттэн биирдэстэрэ, 1901 сыллаахтан туттарыллар. Атын бириэмийэлэр: Физикаҕа Нобель бириэмийэтэ, Литэрэтиирэҕэ Нобель бириэмийэтэ, Нобель Эйэҕэ бириэмийэтэ уонна Мэдиссиинэҕэ уонна физиологияҕа Нобель бириэмийэтэ.

Бастакы химияҕа Нобель бириэмийэтэ Нидерланд учуонайыгар Якоб Хендрик Вант-Гоффка 1901 сыллаахха туттарыллыбыта. Бу наҕарааданы Нобель Пуондата дьаһайар. Бу бириэмийэни Стокгольмҥа сылын ахсын анал сиэри-туому тутуһан ахсынньы 10 күнүгэр туттараллар (Нобель өлбүт күнэ).The Nobel Prize Award Ceremonies(суох сигэ — история). Nobelprize.org. Тургутулунна 7 Алтынньы 2008..

Химияҕа Нобель бириэмийэтин лауреата көмүс мэтээли, туох иһин ылбытын туһунан суруктаах туоһу суругу уонна харчынан бириэмийэни тутар. Кээмэйэ Нобель пуондатын дохуотуттан тутулуктаах.

Сүрүн ыстатыйа: Химияҕа Нобель бириэмийэтин лауреаттара

25 лауреат органическай химияҕа ситиһиилэрин иһин бириэмийэни ылбыттара — химия атын салааларыттан саамай элбэх. Икки лауреакка — ньиэмэс учуонайдарыгар Рихард Кунҥа (1938) уонна Адольф Бутенандтка (1939) — бырабыыталыстыбалара бириэмийэни ылалларын көҥүллээбэтэҕэ. Кэлин мэтээлин уонна туоһу суругун туппуттара, ол эрээри харчылара тиксибэтэҕэ.

Икки бириэмийэни ылбыт соҕотох химик баар — Фредерик Сенгер (1958 уонна 1980 сыллардаахха). Өссө икки киһи Нобель бириэмийэтин атын салааҕа ылбыттара — Мария Кюри (физикаҕа 1903 сыллаахха уонна химияҕа 1911 сыллаахха) уонна Лайнус Полинг (химияҕа 1954 сыллаахха уонна Эйэ бириэмийэтин 1962 сыллаахха). 187 лауреаттан (2021 сыл туругунан) сэттэтэ — дьахтар.

Химияҕа Нобель бириэмийэтэ аҕыста туттарыллыбатаҕа: 1916, 1917, 1919, 1924, 1933 уонна 1940—1942 сыллардаахха.

Халыып:ВС

Халыып:Химияҕа Нобель бириэмийэтэ