Арамаан (нууч.
Киниэхэ эпос көрүҥүн бары уус-уран бэлиэлэрэ жанровай принцип быһыытынан киирэллэр. Роман норуот дьылҕатын, олох национальнай-историческай уратыларын проза бөдөҥ форматыгар уус-ураннык ойуулуур; биирдиилээн дьон олоҕун-дьаһаҕын, быһыытын-майгытын социальнай эйгэҕэ сыһыаран киэҥ өрүттэрдээх тема быһыытынан уус-ураннык сиһилии арыйар. Арамаан быһаарыытын көрүөххэ: «Арамаан — аан бастааҥы өйдөбүлэ: романскай тылынан (латыынныы) суруллубут айымньы. Жанр быһыытынан сүрүн өйдөбүлэ — эпическэй род бөдөҥ формата: кэм эйгэтигэр сайдар сюжеттаах, ойууланар түбэлтэлэр олоххо сыһыаннаахтык наарданаллар, персонажтар тыллара-өстөрө, дьайыылара айымньыга идея ситимнээхтик арыллыытын олохтууллар».
Бастакы арамааннар историческай-революционнай жанрга суруллубуттара. Эрилик Эристиин «Маарыкчаан ыччаттара» (1942), Амма Аччыгыйа «Сааскы кэм» (1944), Н. Якутскай «Төлкө» (1947-1964) арамааннара сүүрбэһис үйэ саҕаланыытыгар буолбут сүҥкэннээх чахчылары - революцияны, гражданскай сэриини - ойуулаабыттара. Онтон 60-70-с сыллардаахха саха литературатыгар роман жанра элбээбитэ. Бу кэмҥэ саҥа сонун көстүүнэн социальнай-психологическай арамааннар үөскээһиннэрэ буолбута: C. Данилов «Сүрэх тэбэрин тухары» (1967),В. Яковлев «Өрүстэр кирбиилэригэр» (1969). 70-с сыллардааҕы роман иккис хайысхатынан историко-революционнай жанрга интэриэс күөрэйиитэ буолбута. Ол курдук А. Сыромятникова «Кыыс хотун» (1970-1973), Болот Боотур «Сааскы дьыбардар» (1971), И. Гоголев «Хара кыталык» (1977-1978) уо.д.а.. 1990-с сылтан бэттэх саха литературатыгар роман баһыйар үгүс ахсаана таҕыста уонна саҥа жанровай араастарынан байда.
Бу кинигэҕэ сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп. |
This article uses material from the Wikipedia Саха тыла (Saxa Tyla) article Арамаан, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Маны туһанары CC BY-SA 4.0 лиссиэнсийэ көҥүллүүр (атын ыйыллыбытах буоллаҕына). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Саха тыла (Saxa Tyla) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.