Qispiqanchi Wamani

Uma llaqtanqa Urqus llaqtam.

Qispiqanchi pruwinsya Qispiqanchi jisk'a suyu Provincia de Quispicanchi
Pikillaqta, Qispiqanchi pruwinsya
Qispiqanchi pruwinsya	Wallqanqa
	Unancha
.
Mama llaqta	Piruw
Tinkurachina siwikuna	13º - 14º S, 70º - 72º W
Uma llaqta	Urqus
Suyu	Qusqu
Distritukuna	12
Simikuna	qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna	82 173 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy	- runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar	7.564,79 km²
Hanaq kay	700 m - 6.300 m
Kamasqa wata
Kuraka	Armando Quispe Qquenaya (2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu	UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan	[www.]
Kastilla simipi llika tiyanan	[www.]
Qusqu suyup wamaninkuna

 

• Urqukuna: Alqamarinayuq - Amruqa - Awsanqati - Ayakachi - Chumpi - Hatun Uma - Hatunkampa - Iskupitani - Kisuq'ipina - Ninaparaqu - Qullpa Ananta - Qullqip'unqu - Sasawini - Sinaqara - Wisk'achani
• Mayukuna: Sinaqara mayu
• Quchakuna:: Lukri qucha - Urqus qucha - Wakarpay (Lukri distritupi)

• Runtuma yura rikch'aq ayllu (familia Cyperaceae)
• Qiwuña Polylepis incana
• Sawsi: Salix babylonica
• Typha angustifolia

 

Qispiqanchipiqa kay pisqukunam kawsanku:

• Muyusiki Actitis macularius
• Ch'anka Agelaius thilius
• Anairetes alpinus
• Waychu Anairetes flavirostris
• Puka patu Anas cyanoptera
• Asthenes ottonis
• Sutru, Qucha patu, Ch'ipta patu, Ithapatu Anas flavirostris
• Puna pili, Llaksa Anas puna
• Hatun waqar Ardea alba
• Anka ch'usiq Buteo poecilochrous
• Cinclodes aricomae
• Awaylla waman Circus cinereus
• Hakachu, Hak'akllu Colaptes rupicola
• Siwar q'inti Colibri coruscans
• Yuraq waqar Egretta thula
• Hatun k'illichu, Mamani Falco femoralis
• K'illichu Falco sparverius
• Chuqa: Suk'a Fulica ardesiaca
• Tiki Gallinula chloropus
• Anka Geranoaetus melanoleucus
• Q'illwa, Q'iwlla Larus serranus
• Leptasthenura xenothorax
• Kullkitu Metriopelia ceciliae
• Waqwa, Mayu sunsu, Waq-waq Nycticorax nycticorax
• Inchu wasqar q'inti Oreonympha nobilis
• Q'inti Oreotrochilus estella
• Q'upu Oxyura ferruginea
• Kukuli wampa Patagioenas fasciata
• Wasqar q'inti Patagona gigas
• Wampa Patagioenas maculosa
• Allqamari, Qhiqinqa, Quriqinqi Phalcoboenus megalopterus
• Maraq-maraq, Yanawiku Plegades ridgwayi
• Uywantullu, Yakuq uywantullu Podiceps occipitalis
• Poospiza caesar
• Chulla uywampullu Rollandia rolland
• Uchumpila Tachuris rubigastra
• Pikikuy Tringa flavipes
• Tiwtinku Tringa melanoleuca
• Ch'iqullu Troglodytes aedon
• Liqiliqi, Liq'ichu, Liqli Vanellus resplendes
• Waylla urpi Zenaida auriculata

Chunka iskayniyuq k'itinnmi kan.

 

Qispiqanchi pruwinsyapiqa Amarakaeri, Qhichwa runakunam tiyanku.

Wamanipiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Pachan simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu:

 

• Pikillaqta
• Rumiqullqa
• Tipun
• Kikihana llaqtapi: Inlisya (Urqus: 24 km)
• Urupisa
• Waru: inlisya, (Antawayllacha: 4 km), Willka wank'a musiyu (Piñipampa llaqtapi)
• Urqus
• Kaninkunka
• Qatqa llaqta
• Wakarpay qucha, Lukri distritupi.
• Antawayllachapiqa huk hatun inlisyam, San Pidru Apustul inlisya, "Amirikap Sikstina Kapillan" (Capilla Sixtina de América) nisqa.

• Quyllur rit'i
• Simana Santa
• Wilakuy Krus
• Virgen Inmaculada Concepción
• Sara raymi (Waru distritupi)
• Capuli raymi (Kusipata distritupi)
• Qucha raymi (Urqus distritupi)
• Pacha mama raymi (Qatqa distritupi)
• T'anta raymi (Urupisa distritupi)
• K'intu raymi (Urupisa distritupi)

• Yuyu wawcha
• Sara lawa
• Phuspu

• Qusqu

• Qispiqanchimanta (kastilla simi)

Pelota qaytaq warmikuna

• Churubamba - Pelota qaytaq warmikuna: Tiliwisiyun Alimanya 27 ñiqin aymuray killapi 2006 watapi
• Fulbito à Churubamba/ fotokuna
• world press foto
• Las campeonas de los Andes (kastilla simi)
• En los andes las campesinas siembran goles (kastilla simi)
• Churubamba - Frauen am Ball (aliman simipi)
• Churubamba: Frauen am Ball (aliman simi)

	Qusqu suyu
	Uma llaqta: Qusqu
	Puruwinsiyakuna: Anta • Aqumayu • K'anas • Khallka • Kiskachay • Killapampa • Paruru • Pawqartampu • Qanchi • Qispiqanchi • Qusqu • Urupampa
	Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwa • Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu • Manu mamallaqta parki • Megantoni mamallaqta willkachasqa • Utishi mamallaqta parki
	Urqukuna: Akichwa • Alqamarinayuq • Amruqa • Anqasqucha • Apu Qañakway • Apuy Padreyoc • Awsanqati • Awsanqati (Sayapata) • Ayakachi • Bonanta • Chakiriyuq • Chawpimayu • Chikun • Chimpulla • Chinchina • Chuqisapra • Chukitakarpu • Chumpi • Ch'uñuna • Grau‎ • Halanikuna • Halanquma • Hapu Punta • Hatun Allpapata • Hatun Uma • Hatunkampa • Hatunñanu Punta • Iskina • Iskupitani • Kampalla • Kimsachata • Kisuq'ipina • Kiswar • Kunka • Kuntur Ikiña • Kunturquta • Kunturwachana • Markuni • Millu • Muskaya • Muyuq • Ninaparaqu • Pachanta • Padreyoc • Palkay • Panta • Pantipata • Pitusiray‎ • Puka Puka • Puka Punta • Pumanuta • Pumasillu • Pumawank'a • Q'umirqucha • Qallanqati • Qhapaqsaya • Qillqa (Qusqu) • Qiluqanuqa‎ • Qullpa Ananta • Qullqi •Qullqip'unqu • Quriwayrachina • Quyllurpuñuna • Quysupakana • Saksarayuq • Sallqantay • Sallqantay (Qispiqanchi) • San Braulio • Santa Katalina • Sasawini • Sawasiray • Sinaqara • Suqchupampa Suray • Takusiri • Tukarway • Uqhupampa • Walawantay • Wamantay • Waqay Willka • Wasaqucha • Wayanay • Waykintani • Wayna Pikchu • Wayruru Punku • Wila Jaqhi • Willka Wiqi • Wisk'achani • Yanaqaqa • Yana Urqu • Yayamari - Wallakuna: Willkanuta walla • Willkapampa walla • Raya walla • Urupampa walla
	Quchakuna: Amayani qucha • Aqupiya qucha • Asnaqucha • Lankilayu • Lukri qucha • Pampamarka qucha • Pichqaqucha • Piuray qucha • Pumaqanchi qucha • Q'illuqucha • Sinkrinaqucha • Siwinaqucha • Urqus qucha • Wakarpay • Waypu qucha • Yanaqucha
	Mayukuna: Apurimaq mayu • Inampari mayu • Pinchimurumayu • Willkamayu
	Runa llaqtakuna: Amarakaeri • Ashaninka • K'ana • Machiqinqa • Piru • Qhichwa • Qhichwa • Q'irus • Yurakari
	Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninka • arawaka • harakmbet • kastilla • machiqinqa • qhichwa
	Mawk'a llaqtakuna: Chinchiru • Chuqik'iraw • Huch'uy Qusqu • Machu Pikchu • Muray • Muyuqmarka • Q'inqu • Qurikancha • Raqch'i • Rusaspata • Saksaywaman • Tampumach'ay • Tarawasi • Tipun • Wamanmarka • Wayna Pikchu • Willkapampa • Ñusta Hisp'ana

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku