Q'irus (q'iru + -s -niraq, -hina, -sapa: q'irusapa, sach'asapa) icha Q'iru llaqtaqa (Q’eros, Q’ero qillqasqapas) Piruwpi ayllu llaqtam Qusqu suyupi, Pawqartampu pruwinsyapi, Pawqartampu distritupi.
Q'iru | |
---|---|
Mama llaqta | Piruw |
Suyu | Qusqu suyu, Pawqartampu pruwinsya, Pawqartampu distritu |
Runakuna | ca. 600 |
Simi | Qhichwa simi |
Iñiy | Katuliku iñiy, Tawantinsuyu iñiy |
Q'iru llaqtap saywitun. | |
Q'irupiqa pusaq ayllu llaqtacham: Kiku Q'irus (Kiku Q’eros), Hapu Q'irus (Hapu Q’eros), Hatun Q'irus (Hatun Q’eros), Q'irus Tuturani (Q’eros Totorani), Markachiya (Marcachea), Pukara (Pucara), Q'achupata, K'allakancha (K’allacancha). Chay ñawpaq pichqantin ayllu llaqtaqa 21 kaq pachakwatap qallariyninpi "Q'iru runa llaqtam kanchik" nispa rimarirqan. Tukuy Q'iru ayllu llaqtantinpiqa 600-chá runa kawsachkan.
Chaypi runakunaqa Qhichwa simillatam rimanku. Achka kwintukunapi Inkarrí nisqamantam willakunku.
Q'irupiqa kunanraq paqu yachaqkunam tiyan, huk altumisayuq achka pampamisayuqpas.
Yachay wasipi kastilla simillapi yachachiq kaptinsi, huk waynakunaqa pisi kastillanutapas rimanku.
Q'iru runakunaqa inkakunap qhipaq chawchunkunas. Ispañamanta awqakunas lliw runakunata wañuchiyta munaspa chayamuptin, pisilla inkakunas Q'iru k'itiman ayqispa kawsayninkuta qispiyta atirqanku. Urqup apunkunaqa ispaña awqaqkunata Wiraquchapampapi chamqaspa wañuchispas inka runakunataqa yanaparqanku. Chaymanta pachas Q'iru k'itipi kawsanku. Q'iru runakunaqa willkankunas.
Q'irupi asindapas karqan. 1963 llaqtapi Q'iru llaqtayuqkunaqa asindaduntas qarquspa ayqichirqanku.
This article uses material from the Wikipedia Qichwa simi article Q'irus, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Samiqwanqa llamk'ankiman CC BY-SA 4.0 nisqa ruraq hayñikama, mana wakin hina willaptinqa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Qichwa simi (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.