کرتار سنگھ دگل

کرتار سنگھ دگل
کرتار سنگھ دگل
جم	1 مارچ 1917(1917-03-01) پوٹھوہار دے علاقے دا پنڈ دھمیال، ضلع راولپنڈی، برطانوی پنجاب (ہن پاکستان وچّ)
موت	۲۶ جنوری ۲,۰۱۲(2012-01-26) (عمر 94 سال)
کم کِتہ	کہانی کار، ناول کار
بولی	پنجابی، انگریزی، اردو، ہندی
قومیت	بھارتی
تعلیم	ایم. اے. انگریزی
مادر علمی	فارمین کرسچیئن کالج لاہور
دستخط

جیون

کرتار سنگھ دگل دا جم پنڈ دھمیال ضلع راولپنڈی (ہن پاکستان وچّ) وکھے 1 مارچ 1917 نوں جیون سنگھ دگل اتے ستونت کور دے گھر ہویا۔ فارمین کرسچیئن کالج، لاہور توں ایم. اے. انگریزی کرن توں بعد دگل نے اپنا پروفیشنل جیون آل انڈیا ریڈیو توں شروع کیتا سی۔ اس ادارے نال ایہہ 1942 توں 1966 تکّ وکھ-وکھ عہدیاں تے رہکے کم کردے رہے اتے سٹیشن ڈائریکٹر بنے۔ اس دوران اوہناں نے پنجابی اتے ہورناں بھاشاواں وچّ پروگرام بناؤن دا کارجبھار نبھایا۔ دگل 1966 توں 1973 تکّ نیشنل بکّ ٹرسٹ دے سکتر اتے ڈائریکٹر وی رہے۔ ہناں نے سوچنا اڈوائیزر وجوں منسٹری آف انفرمیشن اینڈ براڈکاسٹنگ (پلیننگ کمیشن ) وچّ وی کم کیتا۔ اوہ راج سبھا دے میمبر وی رہے۔

اوہ کئی سنستھاواں دے سنستھاپک وی سن، جنہاں وچّ راجا رامموہن رائے لائبریری فاؤنڈیشن، انسٹیچیوٹ آف سوشل اینڈ اکنومک چینج بنگلور، ذاکر حسین ایجوکیشنل فاؤنڈیشن شامل ہن۔ اوہ ساہتک کھیتر دیاں کئی سنستھاواں دے آہدیدار وی رہے۔ اوہ پنجابی ساہت سبھا دلی دے موجودہ پردھان سن اتے 1984 وچّ پنجابی یونیورسٹی دے نومینیٹڈ فیلو بنے۔ اگست 1977 نوں اوہناں نوں ستکار دندیاں راج سبھا دا میمبر وی نامزد کیتا گیا۔

رچناواں

کہانی مجموعے

• سویر سار (1942)
• پپل پتیاں
• کڑی کھانی کردی گئی (1943)
• ڈنگر
• اگّ کھان والے
• کرامات (1957)
• پارے میرے (1961)
• اک چھٹّ چانن دی (1963)
• مازا نہیں مویا (1970)
• نواں گھر
• سونار بنگلا
• پھلّ توڑنا مناں ہے
• ڈھویا ہویا بوہا
• ہنسا آدمی (1986)
• پینگے وین ڈونگھے (1993)
• بھابی جان (1995)
• موت اک غنچے دی (1995)

ناول

• آندراں
• پنیا دی رات
• تیرے بھانے
• بند دروازے (1959)
• مٹی مسلمان کی (1999)

ناٹک

• مٹھا پانی
• پرانیاں بوتلاں
• تن ناٹک
• ستّ ناٹک

کویتا

• کنڈھے کنڈھے
• بند دروازے
• ویہویں صدی تے ہور کویتاواں (1999)

وارتک

• میری ساہتک جیونی
• کس پہہ کھولؤ گنٹھڑی

اکانگی

• ستے پئے نغمے

آلوچنا

• نویں پنجابی کویتا
• کہانی کلا تے میرا انوبھوَ

اس توں علاوہ فلاسفی اینڈ پھیتھ آف سکھئزم، گیانی گرمکھ سنگھ مسافر شامل ہن۔ کانگرس لائبریری انوسار اوہناں نے کلّ 118 کتاباں لکھیاں ۔

سنمان

اوہناں نوں بھارت سرکار ولوں 1988 وچّ پدم بھوشن پرسکار نال سنمانت کیتا گیا۔ استوں بناں ساہت اکادمی ایوارڈ، غالب ایوارڈ، سوویت لینڈ ایوارڈ، بھارتی بھاشا پریشد پرسکار، بھائی موہن سنگھ وید ایوارڈ، پنجابی لیکھک آف دا ملینیئم ایوارڈ، بھائی ویر سنگھ ایوارڈ، پرمان پتر پنجاب سرکار آدی مان سنمان وی سمے سمے ملے۔

حوالے

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج (شاعر) • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد

}